Feliks W. Kres

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Witold Chmielecki)
Feliks W. Kres
Imię i nazwisko

Witold Chmielecki

Data i miejsce urodzenia

1 czerwca 1966
Łódź

Data śmierci

14 października 2022

Dziedzina sztuki

fantasy

Ważne dzieła

Księga Całości

Strona internetowa

Feliks W. Kres, właśc. Witold Chmielecki[1] (ur. 1 czerwca 1966 w Łodzi, zm. 14 października 2022[2][3][4]) – polski pisarz specjalizujący się w fantasy, jeden z prekursorów tego gatunku w Polsce[5]. Jego najbardziej znanym dziełem jest cykl fantasy o Szererze (Księga Całości). Jego utwory przetłumaczone zostały na język czeski, rosyjski oraz hiszpański.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Większość twórczości Kresa to tzw. cykl szererski (właściwy tytuł: Księga Całości) opowiadający o świecie zwanym Szererem, gdzie tajemnicza siła sprawcza nazywana Szernią obdarzyła inteligencją – oprócz ludzi – również koty i sępy. Stworzył również cykl Zjednoczone Królestwa, opowieść dark fantasy o świecie w realiach XVII wieku, który zamieszkują zarówno demony, jak i istoty starsze od Szatana.

Debiutował w roku 1983 opowiadaniem Mag nadesłanym na konkurs miesięcznika Fantastyka. Było to pierwsze opowiadanie fantasy opublikowane w Polsce na łamach profesjonalnego czasopisma[5]. Jego teksty ukazywały się później również w magazynach i zinach: Fantastyka, Feniks, SFera, Claps, Voyager, Fenix, Nowa Fantastyka, Talizman, Magia i Miecz, Science Fiction[6].

W latach 1991–1994 Kres opublikował dwa zbiory opowiadań: Prawo sępów (Almapress) oraz Serce gór (Przedświt). Zebrane w nich teksty rozwinął później w powieści należące do cyklu Księga Całości. Pierwszą właściwą książką należącą do tej serii był Król Bezmiarów (Aurora), opublikowany w 1992 roku, za który autor otrzymał Nagrodę im. Janusza A. Zajdla.

W latach 1995–1996 wydawnictwo Trickster przygotowało pierwszą edycję Księgi Całości, obejmującą dwa tytuły: najpierw ukazała się Północna granica, a rok później opublikowano w nowym wydaniu Króla Bezmiarów. W latach 2000−2005 Wydawnictwo Mag opublikowało drugą edycję, wznawiając dwa pierwsze tomy oraz wydając kolejne cztery: Grombelardzką legendę, Panią Dobrego Znaku, Porzucone królestwo oraz Tarczę Szerni.

W 1993 roku Kres opublikował powieść Strażniczka istnień (Przedświt), pierwszy tom serii Zjednoczone Królestwa. W latach 2001–2004 cały cykl wydało Wydawnictwo Mag, wznawiając pierwszą część oraz publikując dwie następne: Piekło i szpada oraz Klejnot i wachlarz. Nową edycję, wzbogaconą ilustracjami Jarosława Musiała, wydała w latach 2006–2007 Fabryka Słów.

Autor przez kilka lat prowadził kącik porad dla młodych pisarzy w czasopismach poświęconych fantastyce – najpierw pod tytułem „Kącik złamanych piór” w miesięczniku Fenix, później w Magii i Mieczu, następnie zaś jako „Galeria osobliwości” w miesięczniku Science Fiction. W lutym 2005 roku, wcześniej opublikowane felietony, wydano w formie książkowej pod tytułem Galeria złamanych piór. W 2010 roku wydano zbiór wybranych felietonów pod tytułem Galeria dla dorosłych.

W roku 2011 Kres oznajmił, że rezygnuje z dalszego pisania z powodu znużenia tą pracą. Oznaczało to, że Księga Całości nie zostanie ukończona, mimo że zapowiedziano już finałową trylogię pt. Wieczne Cesarstwo[7]. W efekcie Wydawnictwo Mag przerwało wydawanie cyklu w nowej edycji po publikacji czterech z sześciu tomów. W 2017 roku na spotkaniu autorskim w Nadarzynie podczas Warsaw Comic Con pisarz wyjaśnił jednak, że traktuje ostatnie lata jako przerwę od pisania, a nie ostateczną rezygnację[8][9][10].

Przed powrotem Feliksa W. Kresa do pisania, jego teksty zostały dwukrotnie wydane w formie ebooków przez platformę BookRage. W latach 2013–2014 opublikowano w ten sposób sześć tomów Księgi Całości. Trzy lata później zrobiono to ponownie, tym razem jednak obok powieści znalazły się jeszcze dwa opowiadania: Gówno oraz Jeźdźcy równin. Drugi tekst powstał w miejsce planowanego spin-offu cyklu, którego fragmenty opublikowano w Magii i Mieczu w 2001 roku. W 2017 roku BookRage wydało w formie ebooków również cykl Zjednoczone Królestwo[11].

W maju 2020 roku wydawnictwo Stalker Books wydało sześć tomów Księgi Całości w edycji limitowanej (wydanie zawierało tekst przejrzany przez autora, przygotowano jedynie 100 kompletów). Była to pierwsza edycja papierowa, w której nie dzielono tomów, wcześniej Wydawnictwo Mag wydało w dwóch częściach Grombelardzką legendę i Panią Dobrego Znaku (edycja 2009–2010) oraz Tarczę Szerni (edycja 2000−2005). Wojtek Sedeńko zapowiedział jednocześnie, że jeżeli Feliks W. Kres postanowi dokończyć cykl szererski, wydanie specjalne zostanie uzupełnione o nowe tomy[12]. W lipcu tego samego roku Sedeńko ogłosił na swoim blogu, że pisarz przygotował tom siódmy, będący zbiorem opowiadań, oraz że jest w trakcie zaawansowanych prac nad tomem ósmym, który ma być zwieńczeniem serii[13].

W sierpniu 2020 roku Fabryka Słów zapowiedziała, że w kolejnym roku rozpocznie wydawanie cyklu w nowej edycji, wzbogaconej ilustracjami Przemysława Truścińskiego, która będzie zawierała wszystkie dotychczas opublikowane książki, jak i nowe tytuły. Jednocześnie wydawnictwo Stalker Books ogłosiło, że będzie równolegle publikowało nowe tomy serii, tak by nabywcy edycji limitowanej mogli uzupełnić swoje kolekcje[14].

Wznowienia pierwszych pięciu tomów (Północna granica, Król Bezmiarów, Grombelardzka legenda, Pani Dobrego Znaku, Porzucone królestwo) ukazały się nakładem Fabryki Słów w latach 2021–2022. Zdecydowano się na podział książki Grombelardzka legenda na dwie części[15]: Serce gór i Wstęgi Aleru[a]. Podobnie powieść Pani Dobrego Znaku została podzielona na części: Wieczny pokój i Wieczne Cesarstwo. Jako szósty tom wydano zbiór opowiadań Żeglarze i jeźdźcy, zawierający dotychczas rozproszone (Gówno, Miód dla Emiry, Jeźdźcy Równin), jak i zupełnie nowe teksty (Armektańska nienawiść, Siedmiu najemników). Następnie ukazała się Tarcza Szerni, czyli ostatni z wcześniej opublikowanych tytułów, który wznowiono w nowym wydaniu.

W grudniu 2021 roku pisarz przyznał, że ze względu na rozmiar powstającego tekstu, postanowił zredagować jeden z wątków w formie osobnej książki pt. Najstarsza z Potęg[16]. Ostatni tom serii planował zamknąć w dwóch lub trzech częściach, miał on nosić tytuł Szerń i Szerer (zrezygnowano z nazwy Wieczne Cesarstwo)[17]. 14 października 2022 roku Feliks W. Kres zmarł[18]. W kolejnym miesiącu do sprzedaży trafiła Najstarsza z Potęg.

5 sierpnia 2023 roku Fabryka Słów ogłosiła, że pisarz nie zdążył dokończyć serii i że nikt inny nie podejmie się tego zadania. Zapowiedziała jednocześnie na listopad tego samego roku premierę ostatniej ukończonej powieści Feliksa W. Kresa pt. Szerń i Szerer. Zima przed burzą, która miała stanowić początek finałowej trylogii (kolejne części miały nosić podtytuły: Arilora oraz Spojrzenie Eniwetty). Książka nie ukazała się jednak w planowanym terminie[19].

18 grudnia 2023 roku Fabryka Słów podała nowy przybliżony termin publikacji książki, luty 2024 roku[20]. Dwa dni później Arkady Saulski ogłosił, że żona i współpracownicy Feliksa W. Kresa powierzyli mu zadanie dokończenia cyklu w oparciu o notatki pisarza. Książka ma zawierać zakończenie, które pisarz wyjawił najbliższym przed śmiercią[21].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Wczesne książki o Szererze[edytuj | edytuj kod]

  • Prawo sępów (1991)[22] – pierwsze wersje tekstów wydanych w zmienionej formie w Północnej Granicy i Grombelardzkiej legendzie
  • Serce gór (1994)[23] – pierwsze wersje tekstów wydanych w zmienionej formie w Grombelardzkiej legendzie

Księga Całości[edytuj | edytuj kod]

(tomy w kolejności według chronologii wewnętrznej cyklu)

  1. Północna granica (Trickster 1995, Mag 2000, Mag 2009, BookRage 2013 (e-book), BookRage 2017 (e-book), Stalker Books 2020, Fabryka Słów 2021)
  2. Król Bezmiarów (Aurora 1992, Trickster 1996, Mag 2000, Mag 2003, Mag 2009, BookRage 2013 (e-book), BookRage 2017 (e-book), Stalker Books 2020, Fabryka Słów 2021)
  3. Grombelardzka legenda (Mag 2000, Mag 2009 (w dwóch tomach), BookRage 2014 (e-book), BookRage 2017 (e-book), Stalker Books 2020, Fabryka Słów 2021 (w dwóch tomach: Serce gór i Wstęgi Aleru))
  4. Pani Dobrego Znaku (Mag 2001, Mag 2010 (w dwóch tomach), BookRage 2014 (e-book), BookRage 2017 (e-book), Stalker Books 2020, Fabryka Słów 2021/2022 (w dwóch tomach: Wieczny pokój i Wieczne Cesarstwo))
  5. Porzucone królestwo (Mag 2002, BookRage 2014 (e-book), BookRage 2017 (e-book), Stalker Books 2020, Fabryka Słów 2022)
  6. Żeglarze i jeźdźcy (Stalker Books 2022, Fabryka Słów 2022), zbiór opowiadań: Miód dla Emiry, Jeźdźcy Równin, Armektańska nienawiść, Gówno (piratka i żołnierz) i Siedmiu najemników
  7. Tarcza Szerni (Mag 2005 (w dwóch tomach), BookRage 2014 (e-book), BookRage 2017 (e-book), Stalker Books 2020, Fabryka Słów 2022)
  8. Najstarsza z Potęg (Stalker Books 2022, Fabryka Słów 2022)
  9. Szerń i Szerer. Zima przed burzą (Fabryka Słów 2024[24][25])
  10. Nienazwana książka Arkadego Saulskiego (zapowiedź)

W kwartalniku Voyager 02 1991/1992 ukazał się również przewodnik po świecie Szereru pt. Szern K’hakahar[26]. Autor w 2022 roku uznał go jednak za niekanoniczny[27].

Zjednoczone Królestwa[edytuj | edytuj kod]

  • Strażniczka istnień (Przedświt 1993, Mag 2004 – wydanie poprawione, Fabryka Słów 2007, BookRage 2017 (e-book))
  • Piekło i szpada (Mag 2001, Fabryka Słów 2006, BookRage 2017 (e-book))
  • Klejnot i wachlarz (Mag 2003, Fabryka Słów 2006, BookRage 2017 (e-book))

Inne[edytuj | edytuj kod]

  • Galeria złamanych piór (Fabryka Słów 2005)
  • Galeria dla dorosłych (Fabryka Słów 2010)
  • Opowiadanie Zabity w zbiorze Niech żyje Polska. Hura!, tom 1 (Fabryka Słów 2006)

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • 1983 – nagroda miesięcznika „Fantastyka” za opowiadanie „Mag” dla Najlepszego Debiutu – 2. miejsce
  • 1987 – nagroda czytelników miesięcznika „Fantastyka” za „Demon Walki” dla Najlepszego Opowiadania – 1. miejsce
  • 1991 – nagroda czytelników w plebiscycie „Voyager” za „Prawo gór” dla Najlepszego Opowiadania – 1. miejsce
  • 1992 – nagroda czytelników w plebiscycie „Voyager” za „Szern K'hakahar” (2. miejsce) oraz za „Miód dla Emiry” (3. miejsce) dla Najlepszych Opowiadań
  • 1992 – Nagroda im. Janusza A. Zajdla dla Najlepszej Powieści Roku za powieść Król Bezmiarów
  • 1994 – Nagroda Śląkfa 1993 w kategorii Najlepszy Twórca Roku za wskazaniem na powieść Strażniczka Istnień
  • 2001 – Nagroda Sfinks 2000 w kategorii Najlepsza Powieść Roku za powieść Grombelardzka legenda
  • 2002 – Nagroda Śląkfa 2001 w kategorii Najlepszy Twórca Roku ze wskazaniem na powieść Pani Dobrego Znaku

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Było to zgodne z zamysłem autora, który uważał, że Grombelardzka legenda składa się z dwóch części: zbioru opowiadań i powieści.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Oficjalna strona autora: https://felikskres.pl. [dostęp 2023-12-26]. (pol.).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Informacje szczegółowe o twórcy: Kres Feliks W., [w:] Polska Bibliografia Literacka [online], Instytut Badań Literackich PAN. Pracownia Bibliografii Bieżącej w Poznaniu [dostęp 2010-09-13].
  2. Feliks W. Kres, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2022-12-19].
  3. Piotr Piekarski, Nie żyje Feliks W. Kres, znany polski pisarz fantasy, [w:] granice.pl [online], 14 października 2022 [dostęp 2022-12-19].
  4. Przemysław Rojek, Całość i jej Kres [online], biuroliterackie.pl/ [dostęp 2022-12-19].
  5. a b Wojtek Sedeńko, Światy polskiej fantastyki, Wrocław: Fundacja Pro Fantastica, 2016.
  6. Feliks W. Kres, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2023-12-26].
  7. Kres Kresa? – Efantastyka.pl – serwis miłośników fantasy, science fiction i horroru [online], 16 grudnia 2010 [dostęp 2023-12-26] (pol.).
  8. Zmarł Feliks W. Kres, autor cyklu Księga Całości – swipeTo.pl [online], swipeto.pl [dostęp 2023-12-26] (pol.).
  9. Feliks W. Kres – władca wyobraźni | Kalejdoskop kulturalny regionu łódzkiego [online], e-kalejdoskop.pl [dostęp 2023-12-26].
  10. Facebook [online], facebook.com [dostęp 2023-12-26].
  11. Robert Drózd, BookRage #33: znów Feliks W. Kres! [online], Świat Czytników, 9 marca 2017 [dostęp 2024-01-02] (pol.).
  12. Edycja Księgi Całości w twardej oprawie [online], Wojtek Sedeńko – blog – wieści ze świata SF [dostęp 2020-11-23].
  13. Księga Całości [online], Wojtek Sedeńko – blog – wieści ze świata SF [dostęp 2020-11-23].
  14. Kres powraca! [online], Paradoks [dostęp 2020-11-23] (pol.).
  15. Feliks W. Kres, Kres odpowiada: Czy to prawda, że wbrew zapowiedziom na tej stronie „Grombelardzka legenda” zostanie przez FS podzielona na dwa tomy? [online], felikskres.pl, 31 maja 2021 [dostęp 2023-12-26] (pol.).
  16. Feliks W. Kres, Kres odpowiada: W zapowiedziach Fabryki Słów pojawił dodatkowy tom Księgi Całości – "Najstarsza z potęg" – o którym wcześniej nie było pisma ani mowy. Czy mógłby pan przybliżyć, czymże jest ów nowy twór? [online], felikskres.pl, 31 grudnia 2021 [dostęp 2023-01-03] (pol.).
  17. Feliks W. Kres, Kres odpowiada: Mamy w tej chwili różne wydania kilku różnych tomów, ale krążą też tytuły, które chyba nie zostały nigdy wydane. „Jeźdźcy Równin”, „Wieczne Cesarstwo”…jak to w końcu jest z tym cyklem? [online], felikskres.pl, 13 kwietnia 2021 [dostęp 2023-12-26] (pol.).
  18. Nie żyje Feliks W. Kres. Autor cyklu „Księga całości” miał 56 lat [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2023-12-26] (pol.).
  19. Księga Całości nie zostanie dokończona – katedra.nast.pl [online], katedra.nast.pl [dostęp 2023-12-25].
  20. Ostatnia książka Kresa w lutym – katedra.nast.pl [online], katedra.nast.pl [dostęp 2023-12-25].
  21. Księga Całości będzie kontynuowana – Książki – POLTERGEIST [online], polter.pl, 20 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-25] (pol.).
  22. Feliks W Kres, Prawo sępów, Jarosław Musiał (ilustr.), Warszawa: Alma-Press, 1991, ISBN 83-7020-071-0, OCLC 830074845.
  23. Warszawa: „Przedświt”, 1993, s. Biblioteka Voyagera ISBN 83-85081-63-1
  24. Księga Całości [online], Feliks W. Kres [dostęp 2023-01-03] (pol.).
  25. Ostatnia książka Kresa w lutym – katedra.nast.pl [online], katedra.nast.pl [dostęp 2023-12-25].
  26. Voyager 02 1991/1992, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2023-12-25].
  27. Feliks W. Kres, Kres odpowiada: Dzień dobry! Chciałbym zapytać, czy przypisywane Panu opowiadanie „Szern K’hakahar” istnieje? Na Wikipedii i w kilku innych miejscach można znaleźć informację, że należy ono do cyklu Księga Całości, oraz że w 1992 zajęło drugie miejsce w plebiscycie czytelników „Voyagera”. Są to wszystkie dostępne informacje, nie potrafię ich zweryfikować, milczy na ten temat encyklopediafantastyki.pl. Być może dało się coś znaleźć na Gildii, ale forum niedawno przestało istnieć. [online], felikskres.pl, 10 czerwca 2022 [dostęp 2023-12-26] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]