Edmund Wnuk-Lipiński

Edmund Wnuk-Lipiński
Edmund Wnuk-Lipiński (Warszawa, 17 kwietnia 2008)
Data i miejsce urodzenia	4 maja 1944 Sucha
Data i miejsce śmierci	4 stycznia 2015 Warszawa
Zawód, zajęcie	socjolog
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Odznaczenia

Edmund Wnuk-Lipiński (ur. 4 maja 1944 w Suchej, zm. 4 stycznia 2015 w Warszawie) – polski socjolog, profesor, nauczyciel akademicki, pisarz fantastyki naukowej.

Życiorys

Ukończył I Liceum Ogólnokształcące w Bytowie w 1961. Następnie podjął studia w zakresie socjologii na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskiwał później stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego w tej samej dziedzinie. W 1992 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Specjalizował się w zakresie socjologii polityki.

Był założycielem i pierwszym dyrektorem Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Wykładał w Instytucie Nauk Humanistycznych w Wiedniu, na University of Notre Dame, na uczelniach wyższych w Kanadzie, Norwegii, Francji (Centre national de la recherche scientifique), Bułgarii oraz w berlińskim Wissenschaftskolleg. Uzyskał stypendium wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku (Institut für die Wissenschaften vom Menschen) w Wiedniu. Należał do międzynarodowych towarzystw socjologicznych.

Był kierownikiem Katedry Socjologii w Collegium Civitas w Warszawie. W latach 2006–2012 pełnił funkcję rektora tej uczelni. Wchodził również w skład rady patronackiej Instytutu Jagiellońskiego.

Zajmował stanowisko doradcy ds. polityki społecznej NSZZ „Solidarność”. Z ramienia opozycji demokratycznej brał udział w obradach Okrągłego Stołu. Od 1989 do 1991 kierował zespołem doradców naukowych przy Obywatelskim Klubie Parlamentarnym. W 2010 był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego w przedterminowych wyborach prezydenckich.

W 2011 odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Został pochowany na Cmentarzu Wawrzyszewskim.

Twórczość

Twórczość science fiction

Jako pisarz science fiction specjalizował się w powieściach fantastyki socjologicznej, opisującej postawy ludzi z różnych grup społecznych wobec rządów państwa totalitarnego. Obok Janusza Zajdla był prekursorem tego nurtu w polskiej literaturze z zakresu fantastyki naukowej.

Debiutował w 1978 opowiadaniem Krzyś, po raz pierwszy zamieszczonym w „Horyzontach Techniki”, potem również w Przepowiedni (tomie 6. Polskiej noweli fantastycznej z 1986).

Opublikował m.in. trylogię Apostezjon, składającą się z pozycji Wir pamięci (1979), Rozpad połowiczny (1988) i Mord założycielski (1989). W 2000 w wydawnictwie superNOWA ukazało się jednotomowe, pełne wydanie tego cyklu (z przywróceniem tekstu usuniętego pierwotnie wskutek ingerencji cenzury).

W 1988 został uhonorowany Nagrodą im. Janusza A. Zajdla za Rozpad połowiczny.

Wybrane publikacje z zakresu socjologii

• Praca i wypoczynek w budżecie czasu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Gdańsk 1972
• Metody badania czasu wolnego a socjologiczna interpretacja materiału empirycznego. Referat, Komitet Statystyki i Ekonometrii PAN, Gdańsk 1973
• Czas wolny. Współczesność i perspektywy, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1975
• Problematyka kształtowania się potrzeb czytelniczych, Instytut Książki i Czytelnictwa BN, Warszawa 1975
• Rozumienie kultury. Szkice socjologiczne, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1979
• Budżet – struktura społeczna – polityka społeczna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1981
• Rozpad połowiczny. Szkice z socjologii transformacji ustrojowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1991
• Demokratyczna rekonstrukcja. Z socjologii radykalnej zmiany ustrojowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996
• Granice wolności. Pamiętnik polskiej transformacji, Scholar, Warszawa 2003
• Świat międzyepoki, Znak, Kraków 2004
• Socjologia życia publicznego, Scholar, Warszawa 2005

Bibliografia

• Prof. dr hab. Edmund Wnuk-Lipiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2011-10-05] .