Edmund Wnuk-Lipiński
| ||
![]() Edmund Wnuk-Lipiński (Warszawa, 17 kwietnia 2008) | ||
Data i miejsce urodzenia | 4 maja 1944 Sucha | |
Data i miejsce śmierci | 4 stycznia 2015 Warszawa | |
Zawód, zajęcie | socjolog | |
Alma Mater | Uniwersytet Warszawski | |
Odznaczenia | ||
![]() |
Edmund Wnuk-Lipiński (ur. 4 maja 1944 w Suchej, zm. 4 stycznia 2015 w Warszawie) – polski socjolog, profesor, nauczyciel akademicki, pisarz fantastyki naukowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył I Liceum Ogólnokształcące w Bytowie w 1961[1]. Następnie podjął studia w zakresie socjologii na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskiwał później stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego w tej samej dziedzinie[2]. W 1992 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Specjalizował się w zakresie socjologii polityki.
Był założycielem i pierwszym dyrektorem Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Wykładał w Instytucie Nauk Humanistycznych w Wiedniu, na University of Notre Dame, na uczelniach wyższych w Kanadzie, Norwegii, Francji (Centre national de la recherche scientifique), Bułgarii oraz w berlińskim Wissenschaftskolleg. Uzyskał stypendium wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku (Institut für die Wissenschaften vom Menschen) w Wiedniu. Należał do międzynarodowych towarzystw socjologicznych.
Był kierownikiem Katedry Socjologii w Collegium Civitas w Warszawie. W latach 2006–2012 pełnił funkcję rektora tej uczelni. Wchodził również w skład rady patronackiej Instytutu Jagiellońskiego.
Zajmował stanowisko doradcy ds. polityki społecznej NSZZ „Solidarność”. Z ramienia opozycji demokratycznej brał udział w obradach Okrągłego Stołu. Od 1989 do 1991 kierował zespołem doradców naukowych przy Obywatelskim Klubie Parlamentarnym[3]. W 2010 był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego w przedterminowych wyborach prezydenckich[4].
W 2011 odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[5].
Został pochowany na Cmentarzu Wawrzyszewskim[6].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Twórczość science fiction[edytuj | edytuj kod]
Jako pisarz science fiction specjalizował się w powieściach fantastyki socjologicznej, opisującej postawy ludzi z różnych grup społecznych wobec rządów państwa totalitarnego. Obok Janusza Zajdla był prekursorem tego nurtu w polskiej literaturze z zakresu fantastyki naukowej.
Debiutował w 1978 opowiadaniem Krzyś, po raz pierwszy zamieszczonym w „Horyzontach Techniki”, potem również w Przepowiedni (tomie 6. Polskiej noweli fantastycznej z 1986).
Opublikował m.in. trylogię Apostezjon, składającą się z pozycji Wir pamięci (1979), Rozpad połowiczny (1988) i Mord założycielski (1989). W 2000 w wydawnictwie superNOWA ukazało się jednotomowe, pełne wydanie tego cyklu (z przywróceniem tekstu usuniętego pierwotnie wskutek ingerencji cenzury).
W 1988 został uhonorowany Nagrodą im. Janusza A. Zajdla za Rozpad połowiczny[3].
Wybrane publikacje z zakresu socjologii[edytuj | edytuj kod]
- Praca i wypoczynek w budżecie czasu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Gdańsk 1972
- Metody badania czasu wolnego a socjologiczna interpretacja materiału empirycznego. Referat, Komitet Statystyki i Ekonometrii PAN, Gdańsk 1973
- Czas wolny. Współczesność i perspektywy, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1975
- Problematyka kształtowania się potrzeb czytelniczych, Instytut Książki i Czytelnictwa BN, Warszawa 1975
- Rozumienie kultury. Szkice socjologiczne, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1979
- Budżet – struktura społeczna – polityka społeczna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1981
- Rozpad połowiczny. Szkice z socjologii transformacji ustrojowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1991
- Demokratyczna rekonstrukcja. Z socjologii radykalnej zmiany ustrojowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996
- Granice wolności. Pamiętnik polskiej transformacji, Scholar, Warszawa 2003
- Świat międzyepoki, Znak, Kraków 2004
- Socjologia życia publicznego, Scholar, Warszawa 2005
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rocznik 1961. lo.bytow.pl. [dostęp 2018-08-27].
- ↑ Autorzy nominowani do Nagrody Fandomu Polskiego im. Janusza A. Zajdla. fandom.art.pl. [dostęp 2011-10-05].
- ↑ a b Edmund Wnuk-Lipiński w serwisie „Ludzie Wprost”. [dostęp 2011-10-05].
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ M.P. z 2012 r. poz. 134
- ↑ Pogrzeb prof. Edmunda Wnuk-Lipińskiego. civitas.edu.pl, 5 stycznia 2015. [dostęp 2015-01-16].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Prof. dr hab. Edmund Wnuk-Lipiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2011-10-05] .
|
|
- Absolwenci Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Pochowani na Cmentarzu Wawrzyszewskim w Warszawie
- Polscy autorzy fantastyki naukowej
- Polscy socjolodzy
- Uczestnicy Okrągłego Stołu (strona solidarnościowa)
- Urodzeni w 1944
- Zmarli w 2015
- Laureaci Nagrody im. Janusza A. Zajdla
- Laureaci Śląkfy
- Wykładowcy Collegium Civitas w Warszawie