Wojna polsko-ruska

Wojna polsko-ruska

Gatunek	dramat
Rok produkcji	2009
Data premiery	22 maja 2009
Kraj produkcji	Polska
Język	polski
Reżyseria	Xawery Żuławski
Scenariusz	Xawery Żuławski
Główne role	Borys Szyc Roma Gąsiorowska Maria Strzelecka Sonia Bohosiewicz Anna Prus Michał Czernecki
Zdjęcia	Marian Prokop
Scenografia	Joanna Kaczyńska
Kostiumy	Anna Englert
Dystrybucja	ITI Cinema

Wojna polsko-ruska – polski film z 2009 r., wyreżyserowany przez Xawerego Żuławskiego na podstawie powieści Doroty Masłowskiej wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną (2003).

Fabuła

Akcja filmu obejmuje kilka dni i rozgrywa się współcześnie w dużym polskim mieście. Głównym bohaterem jest dresiarz „Silny” (Borys Szyc): niepracujący i nieuczący się młody mężczyzna, popadający często w konflikty z prawem i zakochany w Magdzie (Roma Gąsiorowska). Związek nie układa się dobrze. „Silny” jest chorobliwie zazdrosny o Magdę, sam jednak nie stroni od kontaktów seksualnych z innymi kobietami. Magda jest blondynką chodzącą do solarium, ma obsesję na punkcie swojej rzekomej nadwagi i ceni dobre kosmetyki. Kocha „Silnego” i nienawidzi go zarazem, zwodzi i manipuluje nim. Korzysta z okazji by dobrze się zabawić i szuka bogatego faceta, z którym mogłaby wyjechać „do lepszych państw”. Oboje biorą narkotyki. Ich związek przypomina ciągłą szamotaninę.

Po awanturze w barze „Lewego” (Michał Czernecki) „Silny” spotyka w nocy „Gotkę” Andżelę (Maria Strzelecka), ubraną na czarno początkującą poetkę, dziewicę, pesymistkę, dla której „samobój to pikuś”. Andżela jest byłą dziewczyną Roberta, syna Zdzisława Sztorma, właściciela wytwórni piasku. Rano w domu pojawia się Natasza Blokus (Sonia Bohosiewicz), dobra znajoma „Silnego”, która będąc „na głodzie” przeszukuje dom, by znaleźć narkotyki, jednak zadowalają ją nawet zupki w proszku. Nata wpada na plan „oskubania” Zdzisława Sztorma, w którym ma pomóc Andżela.

"Silny” podąża śladem Magdy. Zjawia się na miejskim festynie, gdzie dziewczyna startuje w konkursie na miss. Nie może się do niej dostać, poznaje za to wolontariuszkę Alę, dziewczynę swojego kolegi Kacpra, pochodzącą z dobrego domu, z którą spędza popołudnie. W łazience mieszkania Ali połyka garść leków przeciwbólowych, po czym odurzony sika do klatki z papużkami, kradnie bezwartościowe drobiazgi i ucieka z mieszkania w damskim płaszczu.

Nieprzytomnego, krążącego miejskimi autobusami „Silnego” znajduje przypadkiem „Lewy”. W nocnym barze fast food obaj terroryzują ekspedientkę, wyłudzając colę i zabierając krótkofalówki. Zabawa ukradzionymi przedmiotami kończy się bijatyką obu dresiarzy i przewiezieniem na komendę policji. Tam w roli spisującej zeznania „Silnego” występuje Dorota Masłowska, w której głowie dzieje się cały film i która dowolnie wpływa na przebieg zdarzeń. Oszołomiony „Silny” po wyjściu uderza głową w mur i traci przytomność.

W szpitalu zjawia się Magda, jednak „Silny” umiera. Po śmierci trafia do piekła, które okazuje się studiem telewizyjnym, a on sam − gościem programu talk-show, którego widzowie oczekują emocji i pikantnych szczegółów.

Realizacja

Jeziorko Balaton – miejsce realizacji scen rozgrywających się w trakcie festynu

Film nakręcono między 6 maja a 18 czerwca 2008 r. w plenerach Warszawy, Wejherowa, Sopotu i Gdyni. Sceny rozgrywające się w trakcie festynu zostały zrealizowane nad jeziorkiem Balaton na warszawskim Gocławiu.

Budżet Wojny polsko-ruskiej wyniósł ok. 4 mln złotych. Premiera filmu odbyła się 22 maja 2009 r.

Obsada

• Borys Szyc jako Andrzej Robakowski („Silny”)
• Roma Gąsiorowska jako Magda, dziewczyna „Silnego"
• Sonia Bohosiewicz jako Natasza Blokus
• Maria Strzelecka jako Andżela
• Anna Prus jako Ala
• Bartłomiej Firlet jako Kacper
• Michał Czernecki jako „Lewy"
• Magdalena Czerwińska jako Arleta, koleżanka Magdy
• Ewa Kasprzyk jako mama „Silnego"
• Ireneusz Kozioł jako Tata „Silnego"
• Piotr „Vienio” Więcławski jako brat „Silnego"
• Dorota Masłowska jako Dorota Masłowska
• Xawery Żuławski

Ścieżka dźwiękowa

Autorami muzyki do filmu są Jan Komar, Filip Kuncewicz, Liroy, Mateusz Łapot oraz Jarosław Karczmarczyk.

Na ścieżce dźwiękowej znalazły się ponadto następujące utwory:

• Scarlet zespołu Closterkeller (muzyka: Paweł Pieczyński, tekst: Anna Najman)
• Blondynka zespołu Focus (muzyka i tekst: Zbigniew Perkowski)
• Nóżki zespołu Focus
• List do M. zespołu Dżem (muzyka: Benedykt Otręba, tekst: Ryszard Riedel, Dorota Zawiesienko)
• Sołdat zespołu 5’nizza (muzyka i tekst: Sergiej Babkin, Andriej Zaporożec)
• Martwię się zespołu Molesta Ewenement, z gościnnym udziałem Ero i Pablopavo
• Wariatka z miasta Wariatkowa Liroya (muzyka: Mateusz Łapot, tekst: Liroy)

Odbiór filmu

Film wzbudził w Polsce spore zainteresowanie i był szeroko komentowany w prasie. Recenzenci podkreślali udane przełożenie na język filmu „niefilmowej” powieści Masłowskiej, dość wierne książce („halucynacyjno-narkotykową eskapadę zamyka w filmie otwierający książkę epizod nadmorski” − zwraca uwagę Sebastian Jagielski).

Akcentowano oryginalność języka bohaterów. Ich mowa, pełna zapożyczeń z języka dresiarzy i blokersów, nie jest odtworzeniem, lecz raczej przetworzeniem brzmienia i rytmu tego języka. Jest emocjonalna, gorączkowa, wulgarna, często pozbawiona treści, opiera się na powtarzalności fraz, czerpie z reklam i komunikatów prasowych. W jednym z wywiadów na temat filmu Masłowska mówi o „powtarzaniu zamiast myślenia i mówienia” bohaterów, o ich języku „kompletnie obsesyjnym i zwyrodniałym, przyłapanym na pętleniu się, na bzdurze”. Także Xawery Żuławski zwraca uwagę na kreacyjność języka bohaterów: „To wspaniały język, zawiły, a przy tym zabawny − synteza naszego języka. Niby tak się nie mówi, a jednak jest to zasłyszane”. Gra aktorów jest dodatkowo wzmocniona wyrazistą mimiką (częste zbliżenia twarzy) i gestykulacją, co przywołuje skojarzenia z komiksem.

Zdaniem krytyka Tadeusza Sobolewskiego bohaterowie filmu „żyją w świecie kompletnie spłaszczonym, skazani na bycie konsumentami gotowych produktów sami stają się produktami”. Są „karmieni popkulturową papką, żyją wśród zdegradowanych, przeczących sobie wzajemnie idei, poglądów i wierzeń” („Jestem przeważnie lewicowy. Raczej się nie zgadzam na podatki i postuluję państwo bez podatków” − mówi o sobie „Silny”), z ich postaw przebija świadomość „całkowitego powszechnego upadku wszystkiego”.

Innym atutem Wojny polsko-ruskiej, często podnoszonym w recenzjach, jest atrakcyjna, nowoczesna forma. Według Sobolewskiego obraz Xawerego Żuławskiego ma „popkulturową tonację. Udaje kolorowy amerykański komiks, wideoklip, program rozrywkowy”. Film nie unika przerysowań, operuje groteską, a zwłaszcza kiczem, który Żuławski uważa za pełnowartościowy sposób mówienia o świecie: „Nie znam granicy kiczu, nie wiem, gdzie ona leży”. Paweł T. Felis pisze, że w efekcie powstał „nie paszkwil na dresiarską mentalność, ale obraz zaśmieconej mentalności polskiej”. Dalej idzie Małgorzata I. Niemczyńska, która uważa, że powstało coś więcej niż satyryczny obraz polskiego zaścianka − jej zdaniem film zmienia się w „niepokojącą opowieść o tajemnicy istnienia”.

Zwracano też uwagę na wyeksponowaną w filmie umowność świata przedstawionego. Zabieg ten został osiągnięty poprzez umieszczenie w środku wydarzeń samej pisarki. Wszystko co się dzieje na ekranie, istnieje już na maszynie do pisania „Masłoskiej”, bohaterowie filmu nie mogą zrobić nic bez jej wiedzy. Z tą prawdą zderza się główny bohater, „Silny” − w scenie na komisariacie bezwolny jak marionetka.

Najwięcej entuzjazmu wzbudziła gra aktorska. Chwalono wielu aktorów, szczególnie jednak Borysa Szyca za udźwignięcie trudnej roli głównej. Wśród aktorów występujących w rolach drugoplanowych najwięcej pochwał zebrała gra Soni Bohosiewicz.

Elementem najczęściej krytykowanym była wątła fabuła, która szwankuje szczególnie w końcówce. Anna Kilian nazywa styl Xawerego Żuławskiego „trochę histerycznym i manierycznym”, Łukasz Muszyński dodaje do tych dwóch określeń trzecie − „pretensjonalny”, zarzucając filmowi „przydługie dialogi”.

Bibliografia

• „Wojna polsko-ruska” w kinach od 22 maja [online], wojnapolskoruska.pl [zarchiwizowane z adresu 2009-06-01] .
• Wojna polsko-ruska w bazie filmpolski.pl

Linki zewnętrzne

• Wojna polsko-ruska w bazie IMDb (ang.)
• Wojna polsko-ruska w bazie Filmweb