Gocław (Warszawa)

Gocław osiedle Warszawy
Zdjęcie lotnicze Gocławia z 2004 r.
Miasto	Warszawa
Status	osiedle
Zespół dzielnic	Praga Południe
Założono	1977
Powierzchnia	4,1 km²
Tablice rejestracyjne	WF
Położenie na planie Warszawy
brak współrzędnych
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Widok na Gocław

Gocław - Lotnisko, osiedle Orlik

Dzienna panorama Gocławia z bloku przy ul. Gen. Romana Abrahama

Nocna panorama Gocławia z bloku przy ul. Gen. Romana Abrahama

Park nad Balatonem

Park nad Balatonem

Rzeźba Kota Niezależnego Cyryla

Gocław – część dzielnicy Praga Południe w Warszawie. Składa się z osiedli:

• Iskra
• Jantar
• Orlik
• Wilga
• Kępa Gocławska
• Przyczółek Grochowski

Gocław jest położony w odległości ok. 6 km od centralnej części Warszawy.

Osiedle zamieszkuje około 50 000 mieszkańców.

Historia

Wieś o ówczesnej nazwie Gościsław, bądź Gościesław, prawdopodobnie nazwana imieniem jej pierwszego właściciela, założona została w IX w., podobnie, jak i Kamion, z którym stanowi najstarsze zamieszkałe tereny dzisiejszej Warszawy . Dokumenty historyczne z 1155 r. wymieniają ją, jako własność biskupa płockiego. W późniejszym okresie weszła ona w skład dóbr Kamion. W 1580 r. powierzchnia rolna Gocławia wynosiła ok. 115 ha. W lipcu 1655 r. na tych terenach odbyła się trzydniowa bitwa ze Szwedami^{[potrzebne źródło]}. Gocław w wyniku tych walk został zniszczony. Dopiero w 1755 r. Gocław i Kępa Gocławska liczyły 17 domów. W 1780 r. król Stanisław August Poniatowski nabył teren Gocławia i odstąpił swemu bratankowi Stanisławowi Poniatowskiemu. W 1795 r. po utracie niepodległości dobra te przeszły na własność skarbu państwa. W 1827 r. Gocław liczył 22 domy i 168 mieszkańców, a w 1912 r. - 497 mieszkańców.

Gocław przyłączono do Warszawy w kwietniu 1916 roku (wraz z Grochowem, Saską Kępą i Gocławkiem) tworząc Komisariat (Okręg) Grochowski (Nr XVII). W jego obrębie zamieszkiwało wówczas ok. 5500 mieszkańców przeważnie w parterowych i drewnianych budynkach pozbawionych większości urządzeń komunalnych. W okresie II RP na Gocławiu planowano drugie po Okęciu lotnisko międzynarodowe, zabezpieczono nawet teren pod budowę Lotniska Gocław.

Po II wojnie światowej w 1946 na terenach Gocławia założono lotnisko sportowe Aeroklubu Warszawskiego, które istniało do połowy lat 70. XX wieku.

W 1977 roku Robotnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa "Osiedle Młodych" rozpoczęła na jego miejscu budowę największego na prawym brzegu Wisły zespołu mieszkaniowego Gocław-Lotnisko. Generalnym projektantem przedsięwzięcia został Tadeusz Mrówczyński.

Dziś znajduje się tu m.in. rzeźba kota niezależnego Cyryla, park Nad Balatonem, kościół św. apostołów Jana i Pawła, kościół św. Patryka, kościół św. Ojca Pio, C.H. Promenada, C.H. Gocław oraz basen Wodnik

Geografia

Granice Gocławia

Gocław według podziału Miejskiego Systemu Informacji (tzw. Obszar "Gocław" tego systemu; nie jest to jednak jednostka administracyjna), obejmuje tereny ograniczone:

• ul. Ostrobramską
• al. Stanów Zjednoczonych
• projektowaną trasą al. Tysiąclecia
• rzeką Wisłą
• Kanałem Nowa Ulga

W tak wyznaczonych granicach osiedle ma 410,5 ha (4,1 km²) powierzchni.

Podział wytyczony przez Miejski System Informacji wzbudza jednak kontrowersje, gdyż w wielu przypadkach nie uwzględnia uwarunkowań historycznych. Podobnie jest również w przypadku Gocławia - wyłączono z niego Kępę Gocławską (według MSI jest to część Saskiej Kępy), a włączono Przyczółek Grochowski (historycznie to część Grochowa) oraz zabudowania wzdłuż ul. Ostrobramskiej (obydwa te obszary nie są traktowane jako część Gocławia w podziale na pomocnicze jednostki samorządowe Pragi Południe).

Ukształtowanie powierzchni

Gocław położony jest w całości na obszarze Doliny Środkowej Wisły. Jego najniższe punkty znajdują się na południu wzdłuż brzegu Wisły i osiągają wysokość 79,8 m n.p.m. Teren łagodnie wznosi się ku północy, by w okolicach ul. Ostrobramskiej osiągnąć 86,0 m n.p.m. Jedynie sztuczne nasypy osiągają większe wysokości, np. korona Wału Miedzeszyńskiego ma 88,1 m n.p.m.

Hydrografia

Głównym ciekiem wodnym Gocławia jest Wisła, stanowiąca jego południową granicę na długości 800 m. Na obszarze zalewowym, pomiędzy brzegiem Wisły a wałem przeciwpowodziowym, znajdują się okresowe i stałe zalewy zmieniające swoje kształty po każdym wylewie Wisły. Granicę południowo-wschodnią wyznacza Kanał Nowa Ulga (2520 m z całkowitej długości kanału wynoszącej 5600 m stanowi odcinek graniczny Gocławia) oraz, przy samej ul. Ostrobramskiej na odcinku długości ok. 40 m, bezimienny kanał wpadający do Kanału Nowa Ulga. Równoleżnikowo przez Gocław przepływa Kanał Gocławski, mający 2320 m długości, wypływający z Jeziora Gocławskiego (powierzchnia jego wynosi 1,65 ha) i wpadający do Kanału Nowa Ulga. Górny bieg tego kanału, powyżej Jeziora Gocławskiego, nosi nazwę Kanału Wystawowego (na mapach czasami nazywany Kanałem Kamionkowskim) i na niewielkim odcinku (ok. 50 m) również znajduje się na terenie Gocławia. W środkowej części od Kanału Gocławskiego odchodzi niewielka odnoga, na której utworzony jest sztuczny zbiornik niemający nazwy oficjalnej, a nieoficjalnie nazywany Balatonem lub Jeziorkiem Balatońskim. Jezioro to ma powierzchnię 2,64 ha i łączy się z Kanałem Gocławskim dwoma kanałami łącznikowymi - zachodnim o długości 60 m i wschodnim o długości 55 m.

Komunikacja

Na osiedlu znajduje się pętla autobusowa ZTM. Dojazd na osiedle umożliwiają autobusy linii: 111, 117, 123, 147, 148, 168, 213, 311, 325, 401, 411, 507, 509, N02, N03, N22, N72, N75. Na terenie Gocławia planowane jest metro.

Główną sieć ulic tworzą: ul. Abrahama, Umińskiego, Jugosłowiańska, Meissnera (te ulice tworzą elipsę), ul. Fieldorfa (północ - południe) i Bora-Komorowskiego (wschód - zachód).

Węzeł komunikacyjny "Bora Komorowskiego" umożliwia łatwe połączenie z Trasą Siekierkowską.

Edukacja

Szkoły podstawowe

• Szkoła Podstawowa nr 135 im. Marii Kownackiej − ul. Bartosika 5
• Szkoła Podstawowa nr 185 im. UNICEF − ul. Bora-Komorowskiego 31
• Szkoła Podstawowa nr 279 im. Batalionów Gustaw i Harnaś − ul. Cyrklowa 1
• Szkoła Podstawowa nr 312 im. Ewy Szelburg-Zarembiny − ul. Umińskiego 12
• Szkoła Podstawowa nr 10 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego - ul. Ostrobramska 72

Gimnazja

• Gimnazjum nr 27 im. Orląt Lwowskich − ul. Abrahama 10
• Gimnazjum nr 28 im. Franciszka Sznajdego − ul. Umińskiego 11
• Gimnazjum Integracyjne nr 29 im. Janusza Korczaka − ul. Bartosika 5

Zabudowa

Spółdzielnia Mieszkaniowa Gocław-Lotnisko

Największy na Pradze Południe zespół osiedli mieszkaniowych o nazwach odnoszących się do historii polskiego lotnictwa:

• Iskra → PZL TS-11 Iskra
• Jantar → SZD-41 Jantar Standard
• Orlik → PZL-130 Orlik
• Wilga → PZL-104 Wilga

Jedno z największych blokowisk w mieście, w istniejących zasobach mieszkaniowych znajduje się około 13000 mieszkań i 300 lokali użytkowych.