Anodontosaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
grafika
drobne merytoryczne
Linia 24: Linia 24:
|commons =
|commons =
}}
}}
'''''Anodontosaurus''''' − [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[ankylozaury (rodzina)|ankylozaura]] żyjącego w [[kreda późna|późnej kredzie]] na terenach dzisiejszej [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]]. [[Gatunek typowy|Gatunkiem typowym]] jest opisany w 1929 roku przez [[Charles Mortram Sternberg|Charlesa Sternberga]] ''A. lambei''. [[Holotyp]]em jest materiał kopalny oznaczony NMC 8530 z zachowaną prawie kompletną, ale ciężko uszkodzoną [[Czaszka|czaszką]], [[żuchwa|żuchwą]], pojedynczym [[kręg]]iem, [[Kość kulszowa|kością kulszową]], jednym z kostnych półpierścieni chroniących kark oraz płytami pancerza<ref name=Sternberg>{{Cytuj pismo |nazwisko=Sternberg |imię=Charles M. |tytuł=A toothless armored dinosaur from the Upper Cretaceous of Alberta |czasopismo=Bulletin of the National Museum of Canada |wolumin=54 |strony=28–33, 70–76 |rok=1929 |język=en}}</ref><ref name=Penkalski>{{Cytuj książkę |autor r=Paul Penkalski |rozdział=Variation in specimens referred to ''Euoplocephalus tutus'' |autor=Kenneth Carpenter (red.) |tytuł=The Armored Dinosaurs |wydawca=Indiana University Press |miejsce=Bloomington |rok=2001 |strony=261–298 |isbn=0-253-33964-2}}</ref>. Skamieniałości ''A. lambei'' odkryto w osadach formacji Horseshoe Canyon w [[Kanada|kanadyjskiej]] prowincji [[Alberta]]<ref name=Sternberg /><ref name=Penkalski />. Coombs (1978) uznał ''Anodontosaurus'' za młodszy synonim rodzaju ''[[euoplocefal|Euoplocephalus]]''<ref>{{Cytuj pismo |autor=Walter P. Coombs, Jr. |tytuł=The families of the ornithischian dinosaur order Ankylosauria |czasopismo=Palaeontology |wolumin=21 |strony=143–170 |rok=1978 |język=en}}</ref>; za nim także inni autorzy synonimizowali ''Anodontosaurus'' z ''Euoplocephalus''<ref name=Penkalski /><ref>{{Cytuj pismo |nazwisko=Vickaryous |imię=Matthew K. |nazwisko2=Russell |imię2=Anthony P. |tytuł=A redescription of the skull of ''Euoplocephalus tutus'' (Archosauria: Ornithischia): a foundation for comparative and systematic studies of ankylosaurian dinosaurs |czasopismo=Zoological Journal of the Linnean Society |wolumin=137 |wydanie=1 |strony=157–186 |rok=2003 |doi=10.1046/j.1096-3642.2003.00045.x |język=en}}</ref><ref>{{Cytuj książkę |nazwisko r=Vickaryous |imię r=Matthew K. |imię2 r=Teresa |nazwisko2 r=Maryańska |imię3 r=David B. |nazwisko3 r=Weishampel |rozdział=Ankylosauria |nazwisko=Weishampel |imię=David B. |nazwisko2=Dodson |imię2=Peter |nazwisko3=Osmólska (red.) |imię3=Halszka |tytuł=The Dinosauria |wydanie=drugie |wydawca=University of California Press |miejsce=Berkeley |rok=2004 |strony=363–392 |isbn=0-520-24209-2}}</ref>. Arbour (2010) stwierdziła jednak, że skamieniałości ankylozaurów odkryte w osadach formacji Horseshoe Canyon na tyle różnią się od skamieniałości ''Euoplocephalus'', że uzasadnia to wydzielenie ich do odrębnego rodzaju; ''Anodontosaurus'', którego holotyp pochodzi z tej formacji, jest więc ważnym taksonem odrębnym od ''Euoplocephalus''. ''A. lambei'' różni się od ''E. tutus'' kształtem czaszki i kostnego półpierścienia chroniącego kark. Inne skamieniałości z formacji Horseshoe Canyon dowodzą, że ankylozaury te różniły się też budową maczugi ogonowej; u ''Anodontosaurus'' stosunek szerokości do długości maczugi był większy niż u ''Euoplocephalus''. Dodatkowo u ''A. lambei'' na maczudze ogonowej występowały spiczaste, trójkątne [[osteodermy]]<ref>{{Cytuj pismo |tytuł=A Cretaceous armoury: Multiple ankylosaurid taxa in the Late Cretaceous of Alberta, Canada and Montana, USA |autor=Victoria Arbour |czasopismo=Journal of Vertebrate Paleontology |wolumin=30 |wydanie=Supl. |strony=55A |rok=2010 |język=en}}</ref>.
'''''Anodontosaurus''''' − [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[ankylozaury (rodzina)|ankylozaura]] żyjącego w [[kreda późna|późnej kredzie]] na terenach dzisiejszej [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]]. [[Gatunek typowy|Gatunkiem typowym]] jest opisany w 1929 roku przez [[Charles Mortram Sternberg|Charlesa Sternberga]] ''A. lambei''. [[Holotyp]]em jest materiał kopalny oznaczony [[Canadian Museum of Nature|CMN]] 8530 z zachowaną prawie kompletną, ale ciężko uszkodzoną [[Czaszka|czaszką]], [[żuchwa|żuchwą]], pojedynczym [[kręg]]iem ogonowym, [[Kość kulszowa|kością kulszową]], [[paliczki]]em tylnej kończyny, jednym z kostnych półpierścieni chroniących kark oraz płytami pancerza<ref name=Sternberg>{{Cytuj pismo |nazwisko=Sternberg |imię=Charles M. |tytuł=A toothless armored dinosaur from the Upper Cretaceous of Alberta |czasopismo=Bulletin of the National Museum of Canada |wolumin=54 |strony=28–33, 70–76 |rok=1929 |język=en}}</ref><ref name=Penkalski>{{Cytuj książkę |autor r=Paul Penkalski |rozdział=Variation in specimens referred to ''Euoplocephalus tutus'' |autor=Kenneth Carpenter (red.) |tytuł=The Armored Dinosaurs |wydawca=Indiana University Press |miejsce=Bloomington |rok=2001 |strony=261–298 |isbn=0-253-33964-2}}</ref><ref name=PLOS>{{Cytuj pismo |autor=Victoria M. Arbour i Philip J. Currie |tytuł=</em>Euoplocephalus tutus<em> and the diversity of ankylosaurid dinosaurs in the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and Montana, USA |czasopismo=PLoS ONE |wolumin=8 |wydanie=5 |strony=e62421 |rok=2013 |doi=10.1371/journal.pone.0062421 |język=en}}</ref>. Holotyp ''A. lambei'' odkryto w osadach formacji Horseshoe Canyon w [[Kanada|kanadyjskiej]] prowincji [[Alberta]]<ref name=Sternberg /><ref name=Penkalski />; Arbour i Currie (2013) zaliczyli do tego gatunku także okaz TMP 1997.132.01 (z zachowaną czaszką, trzema kręgami szyjnymi, żebrami, łopatką, lewą kością ramienną, promieniową i łokciową, kością piszczelową i co najmniej jednym z kostnych półpierścieni chroniących kark) odkryty w osadach formacji Dinosaur Park na terenie Alberty<ref name=PLOS />. Coombs (1978) uznał ''Anodontosaurus'' za młodszy synonim rodzaju ''[[euoplocefal|Euoplocephalus]]''<ref>{{Cytuj pismo |autor=Walter P. Coombs, Jr. |tytuł=The families of the ornithischian dinosaur order Ankylosauria |czasopismo=Palaeontology |wolumin=21 |strony=143–170 |rok=1978 |język=en}}</ref>; za nim także inni autorzy synonimizowali ''Anodontosaurus'' z ''Euoplocephalus''<ref name=Penkalski /><ref>{{Cytuj pismo |nazwisko=Vickaryous |imię=Matthew K. |nazwisko2=Russell |imię2=Anthony P. |tytuł=A redescription of the skull of ''Euoplocephalus tutus'' (Archosauria: Ornithischia): a foundation for comparative and systematic studies of ankylosaurian dinosaurs |czasopismo=Zoological Journal of the Linnean Society |wolumin=137 |wydanie=1 |strony=157–186 |rok=2003 |doi=10.1046/j.1096-3642.2003.00045.x |język=en}}</ref><ref>{{Cytuj książkę |nazwisko r=Vickaryous |imię r=Matthew K. |imię2 r=Teresa |nazwisko2 r=Maryańska |imię3 r=David B. |nazwisko3 r=Weishampel |rozdział=Ankylosauria |nazwisko=Weishampel |imię=David B. |nazwisko2=Dodson |imię2=Peter |nazwisko3=Osmólska (red.) |imię3=Halszka |tytuł=The Dinosauria |wydanie=drugie |wydawca=University of California Press |miejsce=Berkeley |rok=2004 |strony=363–392 |isbn=0-520-24209-2}}</ref>. Arbour (2010) stwierdziła jednak, że skamieniałości ankylozaurów odkryte w osadach formacji Horseshoe Canyon na tyle różnią się od skamieniałości ''Euoplocephalus'', że uzasadnia to wydzielenie ich do odrębnego rodzaju; ''Anodontosaurus'', którego holotyp pochodzi z tej formacji, jest więc ważnym taksonem odrębnym od ''Euoplocephalus''. ''A. lambei'' różni się od ''E. tutus'' kształtem czaszki i kostnego półpierścienia chroniącego kark. Inne skamieniałości z formacji Horseshoe Canyon dowodzą, że ankylozaury te różniły się też budową maczugi ogonowej; u ''Anodontosaurus'' stosunek szerokości do długości maczugi był większy niż u ''Euoplocephalus''. Dodatkowo u ''A. lambei'' na maczudze ogonowej występowały spiczaste, trójkątne [[osteodermy]]<ref>{{Cytuj pismo |tytuł=A Cretaceous armoury: Multiple ankylosaurid taxa in the Late Cretaceous of Alberta, Canada and Montana, USA |autor=Victoria Arbour |czasopismo=Journal of Vertebrate Paleontology |wolumin=30 |wydanie=Supl. |strony=55A |rok=2010 |język=en}}</ref>.


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 21:26, 9 maj 2013

Anodontosaurus
Sternberg, 1929
Ilustracja
Czaszka okazu holotypowego
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury ptasiomiedniczne

Podrząd

tyreofory

Infrarząd

ankylozaury

Rodzina

Ankylosauridae

Rodzaj

Anodontosaurus

Gatunki
  • A. lambei Sternberg, 1929

Anodontosaurusrodzaj ankylozaura żyjącego w późnej kredzie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Gatunkiem typowym jest opisany w 1929 roku przez Charlesa Sternberga A. lambei. Holotypem jest materiał kopalny oznaczony CMN 8530 z zachowaną prawie kompletną, ale ciężko uszkodzoną czaszką, żuchwą, pojedynczym kręgiem ogonowym, kością kulszową, paliczkiem tylnej kończyny, jednym z kostnych półpierścieni chroniących kark oraz płytami pancerza[1][2][3]. Holotyp A. lambei odkryto w osadach formacji Horseshoe Canyon w kanadyjskiej prowincji Alberta[1][2]; Arbour i Currie (2013) zaliczyli do tego gatunku także okaz TMP 1997.132.01 (z zachowaną czaszką, trzema kręgami szyjnymi, żebrami, łopatką, lewą kością ramienną, promieniową i łokciową, kością piszczelową i co najmniej jednym z kostnych półpierścieni chroniących kark) odkryty w osadach formacji Dinosaur Park na terenie Alberty[3]. Coombs (1978) uznał Anodontosaurus za młodszy synonim rodzaju Euoplocephalus[4]; za nim także inni autorzy synonimizowali Anodontosaurus z Euoplocephalus[2][5][6]. Arbour (2010) stwierdziła jednak, że skamieniałości ankylozaurów odkryte w osadach formacji Horseshoe Canyon na tyle różnią się od skamieniałości Euoplocephalus, że uzasadnia to wydzielenie ich do odrębnego rodzaju; Anodontosaurus, którego holotyp pochodzi z tej formacji, jest więc ważnym taksonem odrębnym od Euoplocephalus. A. lambei różni się od E. tutus kształtem czaszki i kostnego półpierścienia chroniącego kark. Inne skamieniałości z formacji Horseshoe Canyon dowodzą, że ankylozaury te różniły się też budową maczugi ogonowej; u Anodontosaurus stosunek szerokości do długości maczugi był większy niż u Euoplocephalus. Dodatkowo u A. lambei na maczudze ogonowej występowały spiczaste, trójkątne osteodermy[7].

  1. a b Charles M. Sternberg. A toothless armored dinosaur from the Upper Cretaceous of Alberta. „Bulletin of the National Museum of Canada”. 54, s. 28–33, 70–76, 1929. (ang.). 
  2. a b c Paul Penkalski: Variation in specimens referred to Euoplocephalus tutus. W: Kenneth Carpenter (red.): The Armored Dinosaurs. Bloomington: Indiana University Press, 2001, s. 261–298. ISBN 0-253-33964-2.
  3. a b Victoria M. Arbour i Philip J. Currie. Euoplocephalus tutus and the diversity of ankylosaurid dinosaurs in the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and Montana, USA. „PLoS ONE”. 8 (5), s. e62421, 2013. DOI: 10.1371/journal.pone.0062421. (ang.). 
  4. Walter P. Coombs, Jr.. The families of the ornithischian dinosaur order Ankylosauria. „Palaeontology”. 21, s. 143–170, 1978. (ang.). 
  5. Matthew K. Vickaryous, Anthony P. Russell. A redescription of the skull of Euoplocephalus tutus (Archosauria: Ornithischia): a foundation for comparative and systematic studies of ankylosaurian dinosaurs. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 137 (1), s. 157–186, 2003. DOI: 10.1046/j.1096-3642.2003.00045.x. (ang.). 
  6. Matthew K. Vickaryous, Teresa Maryańska, David B. Weishampel: Ankylosauria. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 363–392. ISBN 0-520-24209-2.
  7. Victoria Arbour. A Cretaceous armoury: Multiple ankylosaurid taxa in the Late Cretaceous of Alberta, Canada and Montana, USA. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 30 (Supl.), s. 55A, 2010. (ang.).