Hienodon: Różnice pomiędzy wersjami

	Hyaenodon
	Leidy, 1869
	Okres istnienia: eocen–oligocen PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; Hyaenodon - obraz Heinricha Hardera (1920)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	pradrapieżne
Rodzina	Hyaenodontidae
Rodzaj	Hyaenodon

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:44, 5 paź 2023

Hyaenodon − rodzaj wymarłego ssaka z rzędu kreodontów (Creodonta)^[1]. Przedstawiciele tego rodzaju zamieszkiwali tereny Europy, Azji i Ameryki Północnej. Hyaenodon pojawił się w środkowym eocenie i wymarł ostatecznie pod koniec oligocenu.

Były to ssaki drapieżne i padlinożerne, o uzębieniu wykazującym specjalizację analogiczną do właściwych drapieżnych ssaków z rzędu Carnivora. Zęby policzkowe były zmodyfikowane w taki sposób, aby utworzyć powierzchnię tnącą działającą na zasadzie nożyc, czyli tak zwane łamacze. O ile ta struktura była funkcjonalnie identyczna jak u dzisiejszych drapieżnych, to jednak tworzyły ją inne zęby policzkowe. Cecha ta jest charakterystyczna dla wszystkich kreodontów. Analiza szkieletu tych ssaków sugeruje, że były one zdolne do stosunkowo szybkiego poruszania się, ale ich kończyny odznaczały się mniejszą ruchliwością w porównaniu do dzisiejszych ssaków drapieżnych, np. kotowatych. Hyaenodon podobnie jak i inne kreodonty miały proporcjonalnie mniejsze i słabiej rozwinięte mózgi niż właściwe drapieżne. ^[2]^[3]

Opisano kilka gatunków z rodzaju Hyaenodon. Większość z nich nie przekraczała rozmiarów wilka, nieliczne gatunki były jednak znacznie większe, Hyaenodon gigas, największy z rodzaju Hyaenodon miał wysokość 1,4 m i ważył 500 kg. Zamieszkiwał Mongolię. Ostatecznie wszystkie Creodonta takie jak Hyaenodon i inne spokrewnione z nim rodzaje wymarły zapewne na skutek narastającej konkurencji z bardziej ruchliwymi i inteligentniejszymi drapieżnikami z rzędu drapieżnych.

Przypisy

↑ XiaomingX. Wang XiaomingX., ZhanxiangZ. Qiu ZhanxiangZ., BanyueB. Wang BanyueB., HYAENODONTS AND CARNIVORANS FROM THE EARLY OLIGOCENE TO EARLY MIOCENE OF XIANSHUIHE FORMATION, LANZHOU BASIN, GANSU PROVINCE, CHINA, „Palaeontologia Electronica”, 8, 2005 [dostęp 2023-08-17] .
↑ LeonardL. Radinsky LeonardL., Brains of early carnivores, „Paleobiology”, 3 (4), 1977, s. 333–349, DOI: 10.1017/S0094837300005509, ISSN 0094-8373 [dostęp 2023-10-05] (ang.).
↑ Larry D.L.D. Martin Larry D.L.D., Fossil History of the Terrestrial Carnivora, John L.J.L. Gittleman (red.), Boston, MA: Springer US, 1989, s. 536–568, DOI: 10.1007/978-1-4757-4716-4_20, ISBN 978-1-4757-4716-4 [dostęp 2023-10-05] (ang.).

[1] XiaomingX. Wang XiaomingX., ZhanxiangZ. Qiu ZhanxiangZ., BanyueB. Wang BanyueB., HYAENODONTS AND CARNIVORANS FROM THE EARLY OLIGOCENE TO EARLY MIOCENE OF XIANSHUIHE FORMATION, LANZHOU BASIN, GANSU PROVINCE, CHINA, „Palaeontologia Electronica”, 8, 2005 [dostęp 2023-08-17] .

[2] LeonardL. Radinsky LeonardL., Brains of early carnivores, „Paleobiology”, 3 (4), 1977, s. 333–349, DOI: 10.1017/S0094837300005509, ISSN 0094-8373 [dostęp 2023-10-05] (ang.).

[3] Larry D.L.D. Martin Larry D.L.D., Fossil History of the Terrestrial Carnivora, John L.J.L. Gittleman (red.), Boston, MA: Springer US, 1989, s. 536–568, DOI: 10.1007/978-1-4757-4716-4_20, ISBN 978-1-4757-4716-4 [dostęp 2023-10-05] (ang.).

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 22: / Linia 22: @@
 '''Hyaenodon''' − [[Rodzaj (biologia)|rodzaj]] wymarłego [[ssaki|ssaka]] z rzędu [[Kreodonty|kreodontów]] (''Creodonta'')<ref>{{Cytuj |tytuł = HYAENODONTS AND CARNIVORANS FROM THE EARLY OLIGOCENE TO EARLY MIOCENE OF XIANSHUIHE FORMATION, LANZHOU BASIN, GANSU PROVINCE, CHINA |autor = Xiaoming Wang, Zhanxiang Qiu, and Banyue Wang |data dostępu = 2023-08-17 |czasopismo = Palaeontologia Electronica  |url = https://palaeo-electronica.org/2005_1/wang6/issue1_05.htm | data = 2005 | wolumin = 8}}</ref>. Przedstawiciele tego rodzaju zamieszkiwali tereny [[Europa|Europy]], [[Azja|Azji]] i [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]]. Hyaenodon pojawił się w środkowym [[eocen]]ie i wymarł ostatecznie pod koniec [[oligocen]]u.
-Były to ssaki [[drapieżnictwo|drapieżne]] i [[Padlinożercy|padlinożerne]], o uzębieniu wykazującym specjalizację analogiczną do właściwych drapieżnych ssaków z rzędu [[Drapieżne|Carnivora]]. Zęby policzkowe były zmodyfikowane w taki sposób, aby utworzyć powierzchnię tnącą działającą na zasadzie nożyc, czyli tak zwane łamacze. O ile ta struktura była funkcjonalnie identyczna jak u dzisiejszych drapieżnych, to jednak tworzyły ją inne [[zęby]] policzkowe. Cecha ta jest charakterystyczna dla wszystkich kreodontów. Analiza [[Szkielet wewnętrzny|szkieletu]] tych ssaków sugeruje, że były one zdolne do stosunkowo szybkiego poruszania się, ale ich kończyny odznaczały się mniejszą ruchliwością w porównaniu do dzisiejszych ssaków drapieżnych, np. [[kotowate|kotowatych]]. ''Hyaenodon'' podobnie jak i inne kreodonty miały proporcjonalnie mniejsze i słabiej rozwinięte mózgi niż właściwe drapieżne.
+Były to ssaki [[drapieżnictwo|drapieżne]] i [[Padlinożercy|padlinożerne]], o uzębieniu wykazującym specjalizację analogiczną do właściwych drapieżnych ssaków z rzędu [[Drapieżne|Carnivora]]. Zęby policzkowe były zmodyfikowane w taki sposób, aby utworzyć powierzchnię tnącą działającą na zasadzie nożyc, czyli tak zwane łamacze. O ile ta struktura była funkcjonalnie identyczna jak u dzisiejszych drapieżnych, to jednak tworzyły ją inne [[zęby]] policzkowe. Cecha ta jest charakterystyczna dla wszystkich kreodontów. Analiza [[Szkielet wewnętrzny|szkieletu]] tych ssaków sugeruje, że były one zdolne do stosunkowo szybkiego poruszania się, ale ich kończyny odznaczały się mniejszą ruchliwością w porównaniu do dzisiejszych ssaków drapieżnych, np. [[kotowate|kotowatych]]. ''Hyaenodon'' podobnie jak i inne kreodonty miały proporcjonalnie mniejsze i słabiej rozwinięte mózgi niż właściwe drapieżne. <ref>{{Cytuj |autor = Leonard Radinsky |tytuł = Brains of early carnivores |czasopismo = Paleobiology |data = 1977-10 |data dostępu = 2023-10-05 |issn = 0094-8373 |wolumin = 3 |numer = 4 |s = 333–349 |doi = 10.1017/S0094837300005509 |url = https://www.cambridge.org/core/journals/paleobiology/article/abs/brains-of-early-carnivores/AE507D4080D40AA8254D1306CC349824 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Larry D. Martin |redaktor = John L. Gittleman |tytuł = Fossil History of the Terrestrial Carnivora |data = 1989 |data dostępu = 2023-10-05 |isbn = 978-1-4757-4716-4 |miejsce = Boston, MA |wydawca = Springer US |s = 536–568 |doi = 10.1007/978-1-4757-4716-4_20 |url = https://doi.org/10.1007/978-1-4757-4716-4_20 |język = en}}</ref>
 Opisano kilka [[Gatunek (biologia)|gatunków]] z rodzaju ''Hyaenodon''. Większość z nich nie przekraczała rozmiarów [[wilk szary|wilka]], nieliczne gatunki były jednak znacznie większe, ''[[Hyaenodon gigas]]'', największy z rodzaju ''Hyaenodon'' miał wysokość 1,4 m i ważył 500 kg. Zamieszkiwał [[Mongolia|Mongolię]]. Ostatecznie wszystkie ''Creodonta'' takie jak ''Hyaenodon'' i inne spokrewnione z nim rodzaje wymarły zapewne na skutek narastającej konkurencji z bardziej ruchliwymi i inteligentniejszymi drapieżnikami z [[Rząd (biologia)|rzędu]] drapieżnych.