Wiewiórolotka srebrzysta

Wiewiórolotka srebrzysta
	Anomalurus beecrofti
	Fraser, 1853
	; Wiewiórolotka srebrzysta na ilustracji autorstwa Josepha Wolfa z 1851 roku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	wiewiórolotkowe
Rodzina	wiewiórolotkowate
Rodzaj	wiewiórolotka
Gatunek	wiewiórolotka srebrzysta
Synonimy
	Anomalurus laniger Temminck, 1853; Anomalurus fulgens J.E. Gray, 1869; Anomalurus beecrofti argenteus Schwann, 1904; Anomalurops beecrofti chapini J.A. Allen, 1922; Anomalurus beecrofti citrinus O. Thomas, 1916; Anomalurus beecrofti hervoi Dekeyser & Villiers, 1951; Anomalurops beecrofti schoutedeni W.N. Verheyen, 1968;
	Anomalurus laniger Temminck, 1853; Anomalurus fulgens J.E. Gray, 1869; Anomalurus beecrofti argenteus Schwann, 1904; Anomalurops beecrofti chapini J.A. Allen, 1922; Anomalurus beecrofti citrinus O. Thomas, 1916; Anomalurus beecrofti hervoi Dekeyser & Villiers, 1951; Anomalurops beecrofti schoutedeni W.N. Verheyen, 1968;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies

Wiewiórolotka srebrzysta^[11] (Anomalurus beecrofti) – gatunek ssaka z rodziny wiewiórolotkowatych (Anomaluridae) występujący w lasach tropikalnych centralnej i zachodniej Afryce.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Wiewiórolotka srebrzysta jest szeroko rozpowszechniona w zachodniej i środkowej Afryce, od Senegalu na wschód po Gabon, we wschodniej Demokratycznej Republice Konga i na wyspie Bioko; również pojedyncze zapisy z północno-zachodniej Angoli, północno-zachodniej Zambii i zachodniej Ugandzy^[12].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1853 roku brytyjski zoolog Louis Fraser nadając mu nazwę Anomalurus beecrofti^[2]. Holotyp pochodził z wyspy Bioko, w Gwinei Równikowej^[13].

Niektórzy autorzy umieścili A. beecrofti w monotypowym rodzaju Anomalurops, ze względu na różne cechy czaszki^[12]. Rozpoznano trzy podgatunki, beecrofti z Bioko, argenteus od Senegalu do Kamerunu oraz fulgens z Gabonu, ale nie ma dowodów na ich ważność^[12]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[12].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Anomalurus: gr. ανωμαλος anōmalos „dziwny, nierówny”, od negatywnego przedrsotka αν- an-; ομαλος omalos „równy”; ουρα oura „ogon”^[14].
beecrofti: kpt. John Beecroft (1790–1854), angielski poszukiwacz przygód, handlowiec, podróżnik i przyrodnik^[15].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 250–310 mm, długość ogona 160–260 mm; masa ciała 640–660 g^[16]. Zwierzę podobne do wiewiórki. Futro długie i gęste, czasem kręcone, szare, pomarańczowo nakrapiane. Na szczycie głowy biała plamka. Oczy i uszy duże, długie włosy czuciowe. Ogon koloru czarnego. Między przednimi i tylnymi łapami, a także między tylnymi łapami a ogonem rozciąga się pas luźnej skóry, który umożliwia zwierzęciu lot ślizgowy pomiędzy gałęziami.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Prowadzi nocny tryb życia, dzień przesypia w gnieździe zbudowanym z gałązek i liści. Żyje samotnie lub w parach, kilka zwierząt może zamieszkiwać jedno drzewo. Na ziemi jest nieporadne, najprawdopodobniej z własnej woli nigdy nie schodzi z drzew. Żywi się korą, gałęziami, liśćmi, orzechami i nasionami.

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

Sposób rozmnażania tego gatunku nie został dobrze przebadany. Okres godowy ma miejsce prawdopodobnie pod koniec pory deszczowej. Samica rodzi zazwyczaj jedno duże, pokryte sierścią młode. Małe pozostaje w gnieździe aż do osiągnięcia pełnych wymiarów ciała, karmione przez oboje rodziców przeżutym pokarmem.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Anomalurus beecrofti, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b L. Fraser. Description of a new species of Anomalurus, from Fernando Po. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 20, s. 17, 1853. (ang.).
↑ C.J. Temminck: Esquisses zoologiques sur la côte de Guiné. I^e partie, les mammifères. Leiden: E.J. Brill, 1853, s. 149. (fr.).
↑ J.E. Gray. Anomalurus fulgens, a new Species from the Gaboon. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth series. 3, s. 467, 1869. (ang.).
↑ H. Schwann. On new forms of Anomalurus and Sciurus from tropical Africa. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 13, s. 70, 1904. (ang.).
↑ J.A. Allen. Sciuridae, Anomaluridae, and Idiuridae collected by the American Museum Congo Expedition. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 47 (2), s. 65, 1922. (ang.).
↑ O. Thomas. On small mammals obtained in Sankuru, South Congo, by Mr. H. Wilson. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 18, s. 236, 1916. (ang.).
↑ P.L. Dekeyser & A. Villiers: Description d’un Anomalurops de la région de Bignona. Bissau. W: Conferência Internacional dos Africanistas Ocidentais, 2a, 1947. Cz. 3. Lisbon: Junta de Investigações Coloniais, 1951, s. 57. (fr.).
↑ W.N. Verheyen. Contribution a la systematique du genre Idiurus (Rodentia: Anomaluridae). „Revue de Zoologie et de Botanique Africaines”. 68, s. 157, 1963. (fr.).
↑ R.R. Hutterer R.R., P. Grubb & M.P.G.& M. Ekué P. Grubb & M.P.G.& M., Anomalurus beecrofti, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-2 [dostęp 2021-10-19] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 284. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 314. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Anomalurus beecrofti. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-19].
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 105, 1904. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 35. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ S. Jackson: Family Anomaluridae (Anomalures). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 277. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Anomalurus beecrofti. Animal Diversity Web. [dostęp 2010-03-07]. (ang.).

[itis-1] Anomalurus beecrofti, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Fraser-2] L. Fraser. Description of a new species of Anomalurus, from Fernando Po. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 20, s. 17, 1853. (ang.).

[Temminck-3] C.J. Temminck: Esquisses zoologiques sur la côte de Guiné. I^e partie, les mammifères. Leiden: E.J. Brill, 1853, s. 149. (fr.).

[Gray-4] J.E. Gray. Anomalurus fulgens, a new Species from the Gaboon. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth series. 3, s. 467, 1869. (ang.).

[Schwann-5] H. Schwann. On new forms of Anomalurus and Sciurus from tropical Africa. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 13, s. 70, 1904. (ang.).

[Allen-6] J.A. Allen. Sciuridae, Anomaluridae, and Idiuridae collected by the American Museum Congo Expedition. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 47 (2), s. 65, 1922. (ang.).

[Thomas-7] O. Thomas. On small mammals obtained in Sankuru, South Congo, by Mr. H. Wilson. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 18, s. 236, 1916. (ang.).

[Dekeyser&Villiers-8] P.L. Dekeyser & A. Villiers: Description d’un Anomalurops de la région de Bignona. Bissau. W: Conferência Internacional dos Africanistas Ocidentais, 2a, 1947. Cz. 3. Lisbon: Junta de Investigações Coloniais, 1951, s. 57. (fr.).

[Verheyen-9] W.N. Verheyen. Contribution a la systematique du genre Idiurus (Rodentia: Anomaluridae). „Revue de Zoologie et de Botanique Africaines”. 68, s. 157, 1963. (fr.).

[iucn-10] R.R. Hutterer R.R., P. Grubb & M.P.G.& M. Ekué P. Grubb & M.P.G.& M., Anomalurus beecrofti, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-2 [dostęp 2021-10-19] (ang.).

[Cichocki&inni-11] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 284. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-12] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 314. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-13] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Anomalurus beecrofti. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-19].

[Palmer-14] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 105, 1904. (ang.).

[Beolens&inni-15] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 35. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Jackson-16] S. Jackson: Family Anomaluridae (Anomalures). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 277. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]