Autobahnkirche

Autobahnkirche (mniejsze także: Autobahnkapelle) – kościoły i kaplice w Niemczech, zlokalizowane bezpośrednio przy autostradach lub w ich najbliższym sąsiedztwie, stanowiące chrześcijańskie miejsca kultu, które zostały uznane (lub zbudowane specjalnie w tym celu) jako kościoły lub kaplice przydrożne dla zmotoryzowanych podróżnych.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Oznaczenia Autobahnkirchen na znakach drogowych

W założeniu świątynie przy autostradach służyć mają indywidualnej refleksji, medytacji i modlitwie i w tym zakresie nie tylko przyczyniać się do indywidualnego rozwoju wiernych, ale też nastrajać pośrednio do bezpiecznej i rozważnej jazdy. Łącznie w Niemczech wyznaczono ponad czterdzieści takich obiektów kultu^[1].

Pierwszy niemiecki Autobahnkirche otwarto w 1958 w Adelsried na autostradzie A8 (Bawaria). W 1978 powstała Versicherer im Raum der Kirchen Akademie, która obecnie zajmuje się koordynacją projektu. Jej celem jest propagowanie wartości chrześcijańskich i angażowanie się w różne działania na styku kościoła i społeczeństwa. Realizowane są one wspólnie z organizacjami kościelnymi, charytatywnymi i diakońskimi. Od lat 90. XX wieku organizacja koordynuje i wspiera strukturalnie rozbudowę sieci kościołów przy autostradach, co traktuje jako element duszpasterstwa turystycznego (m.in. wydawanie broszur, modlitewników, czy opieka nad dziećmi po wypadkach drogowych)^[2].

Co roku z Autobahnkirchen korzysta około miliona osób^[3]. W 2007 Versicherer im Raum der Kirchen Akademie zleciła badanie osób odwiedzających kościoły autostradowe. Okazało się, że uczęszczają do nich głównie osoby rzadko spotykane w kościołach tradycyjnych: żonaci mężczyźni po 40. roku życia, z wykształceniem średnim i wyższym. Osoby zamężne z dziećmi uczęszczają do kościołów przy autostradach częściej niż osoby stanu wolnego, a katolicy częściej niż protestanci. Poza tym dwóch na pięciu odwiedzających ma niewielki związek z jakimkolwiek kościołem. Autorzy badania opisują typowego gościa Autobahnkirche, jako osobę spontaniczną, nie planującą wcześniej odwiedzin w świątyni^[3].

Idea[edytuj | edytuj kod]

Idea Autobahnkirchen wywodzi się ze średniowiecznej tradycji budowy kaplic i krzyży przy drogach. Miejsca takie służyły wędrowcom, pielgrzymom i podróżnikom, jako punkty pokrzepienia duszy, modlitwy i refleksji, przypominające o obecności Boga podczas podróży. Obecne kościoły przydrożne pełnić mają podobną funkcję, stanowiąc element zatrzymania w pospiesznym życiu^[3].

Kryteria[edytuj | edytuj kod]

Do kategorii Autobahnkirche zaliczone mogą być tylko świątynie chrześcijańskie, spełniające określone przez zarządcę kryteria^[3]. Budowle powstają wyłącznie w wyniku inicjatyw lokalnych lub regionalnych. Ani w Kościele protestanckim, ani w Kościele katolickim nie ma centralnego zarządcy, który jest odpowiedzialna w sensie dyrektywnym za te miejsca kultu. W związku z tym kościoły i kaplice autostradowe są projektowane lub wyznaczane bardzo różnie pod względem stylowym, jak również nie są ujednolicone pod względem opieki i utrzymywania porządku. Nawet ich oznakowanie nie jest do końca ujednolicone^[4].

Kościół musi mieć bezpośrednie połączenie z miejscem obsługi autostrady lub zjazdem z autostrady, przy czym w tym drugim przypadku odległość nie może przekraczać tysiąca metrów. Na budowę nowego obiektu należy uzyskać zgodę Federalnego Ministerstwa Transportu i Infrastruktury Cyfrowej. Ponieważ kościół przy autostradzie wiąże się z generowaniem dodatkowego ruchu, nie są zalecane lokalizacje w obrębie dużych miast. Odległość między dwoma kościołami autostradowymi na tej samej autostradzie powinna wynosić co najmniej 80 kilometrów. Muszą być w pobliżu dostępne miejsca parkingowe i urządzenia sanitarne. Obiekty muszą być odpowiednio oznakowane i mieć zgodę odpowiedzialnej wspólnoty i diecezji lub kościoła regionalnego. Muszą być zapewnione minimalne godziny otwarcia (codziennie od 8:00 do 20:00). Wnętrze kościoła lub kaplicy przy autostradzie winno być wystarczająco duże, aby pomieścić łącznie grupę osób jadących autokarem^[3].

Kościoły autostradowe poza Niemcami[edytuj | edytuj kod]

Autobahnkirchen funkcjonują również w Austrii. Ponadto świątynie przy autostradach stawiane są w Szwecji, Norwegii, Finlandii, Danii, Estonii, Rosji oraz w Czechach, gdzie pierwszy otwarto w 2008 przy autostradzie D5, w pobliżu Pilzna^[5].

Lista Autobahnkirchen[edytuj | edytuj kod]

Kościołu autostradowe w Niemczech^[6]:

Autostrada nr	Kościół / kaplica	Miejscowość	Zjazd z autostrady
1	Ökumenische Autobahnkapelle Dammer Berge	Dammer Berge	Raststätte Dammer Berge
1	Autobahnkapelle Roxel	Roxel	Raststätte Münsterland
1	Ökumenische Autobahn- und Radwegekirche St. Paul Wittlich	Wittlich	Wittlich-Mitte
2	Autobahn- und Ortskirche Exter	Exter	Vlotho-West
2	Evangelische Autobahnkirche St. Benedikt	Hohenwarsleben	Irxleben
2	Ökumenische Autobahnkapelle Hamm	Rhynern	Rastanlage Rhynern-Nord
3	Autobahnkirche Medenbach	Wiesbaden-Medenbach	Tank- und Rastanlage Medenbach
3	Autobahnkirche Geiselwind^[7]	Geiselwind	Geiselwind
4	Peter-und-Paul-Kirche Uhyst a. T.	Uhyst am Taucher	Uhyst am Taucher
4	Jakobikirche Wilsdruff	Wilsdruff	Wilsdruff
4	Evangelische Autobahnkirche Gelmeroda	Gelmeroda	Weimar
4	Autohofkapelle Schwabhausen	Schwabhausen	Gotha
5	Autobahnkirche St. Christophorus	Baden-Baden	Baden-Baden
6	Ökumenische Autobahnkirche Heilige Dreifaltigkeit	Waidhaus	Waidhaus
6	Ökumenische Autobahnkapelle Christophorus	Braunsbach	Parkplatz Kochertalbrücke-Süd
7 / 39	evangelische Kirche St. Nikolai	Grasdorf	Derneburg/Salzgitter Baddeckenstedt
7 / 39	Unbefleckte Empfängnis Mariä	Grasdorf	Derneburg/Salzgitter Baddeckenstedt
7 / 49	Ökumenische Autobahnkapelle „Licht auf dem Weg“	Kassel-Lohfelden	Autohof Lohfeldener Rüssel am Autobahnkreuz Kassel-Mitte
7	Autohofkapelle Kirchheim	Kirchheim	Kirchheim
7	Autobahnkapelle Gramschatzer Wald	Hausen bei Würzburg	Gramschatzer Wald
8	katholische Autobahnkirche Maria, Schutz der Reisenden	Horgau	Adelsried
9	Stadt- und Klosterkirche Brehna^[8]	Brehna	Halle/Bitterfeld
9	Katholische Autobahnkirche St. Christophorus	Himmelkron	Bad Berneck
9	Katholische Autobahnkirche St. Thomas von Aquin	Trockau	Trockau
10	Evangelische Autobahnkirche Zeestow	Zeestow	Brieselang
11	Evangelische Autobahnkirche Werbellin	Werbellin	Werbellin
13	Kościół w Duben	Duben	Duben
14	Evangelische Kirche St. Petri	Brumby	Calbe (Saale)
19 / 20	Evangelische Autobahn- und Gemeindekirche Kavelstorf	Kavelstorf	Kavelstorf
31	Katholische Autobahnkapelle St. Antonius	Gescher	Gescher/Coesfeld
31	Ökumenische Autobahnkapelle „Jesus – Brot des Lebens“	Geeste	Rastplatz Heseper Moor
38	Kirche Rothenschirmbach	Rothenschirmbach	Lutherstadt Eisleben
40	Epiphaniaskirche (Autobahnkirche RUHR)	Bochum	Ausfahrt Bochum-Hamme
44	Autohofkapelle Diemelstadt	Diemelstadt	Diemelstadt
44	Autohofkapelle Hessisch Lichtenau	Hessisch Lichtenau	Hessisch Lichtenau-Mitte
45	Autobahnkirche Siegerland^[9]	Wilnsdorf	Wilnsdorf
57	Ökumenische Autobahnkapelle Geismühle	Krefeld	Rastplatz Geismühle
57	Autobahnkapelle St. Raphael	Nievenheim	Raststätte Nievenheim
61	Evangelische Martinskirche Waldlaubersheim	Waldlaubersheim	Waldlaubersheim
66	Autohofkapelle Schlüchtern	Schlüchtern	Schlüchtern-Nord
71	Ökumenische Autobahnkirche^[10]	Bibra	Rastplatz Thüringer Tor
73	Autobahnkirche St. Kilian	St. Kilian	Schleusingen
81	Autobahnkapelle im Hegau (Emmauskapelle)	Engen	Tank- und Rastanlage „Im Hegau“
96	Katholische Autobahn- und Ortskirche „Maria am Wege“	Windach	Schöffelding
96	Galluskapelle Winterberg	Leutkirch OT Tautenhofen	Rastplatz Winterberg