Becalel Smotricz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Becalel Smotricz
‏'בצלאל סמוטריץ‎
Ilustracja
Smotricz (2023)
Data i miejsce urodzenia

27 lutego 1980
Haspin

Minister transportu i bezpieczeństwa drogowego w IV rządzie Netanjahu
Okres

od 23 czerwca 2019
do 17 maja 2020

Przynależność polityczna

Unia Partii Prawicowych

Poprzednik

Jisra’el Kac

Następca

Miri Regew

Minister finansów w VI rządzie Netanjahu
Okres

od 29 grudnia 2022

Przynależność polityczna

Religijny Syjonizm

Poprzednik

Awigdor Lieberman

Poseł do Knesetu
Okres

od 31 marca 2015

Przynależność polityczna

Żydowski Dom
Unia Partii Prawicowych

Becalel Smotricz (hebr.:'בצלאל סמוטריץ, ang.: Bezalel Smotrich, ur. 27 lutego 1980 w Haspin) – izraelski prawnik i polityk, od 2015 poseł do Knesetu[1], od 2019 do 2020 minister transportu[2]. Od 2022 minister finansów[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne życie i edukacja[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 27 lutego 1980 w moszawie Haspin na Wzgórzach Golan. Jego ojciec był ortodoksyjnym rabinem[3]. Uczył się w jesziwie. Ukończył studia prawnicze na Ono Academic College[4]. Rozpoczął studia z zakresu prawa publicznego i międzynarodowego na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, jednak nie ukończył ich[5]. Rozpoczął pracę w zawodzie prawnika[6].

Nie przystąpił do służby wojskowej od razu po osiągnięciu pełnoletności, ale w wieku 28 lat. Przesłużył półtora roku[7].

Kariera polityczna[edytuj | edytuj kod]

W polityce związał się z partią Tekuma. W wyborach parlamentarnych w 2015 po raz pierwszy dostał się do izraelskiego parlamentu z listy Żydowskiego Domu (sojusz Tekumy, Narodowa Partii Religijnej i Moledetu pod przywództwem Naftalego Bennetta)[6][8]. W dwudziestym Knesecie został zastępcą przewodniczącego, zasiadał w 11 komisjach, podkomisjach i komisjach specjalnych[6]. W styczniu 2019 stanął na czele Tekumy, pokonując politycznego weterana Uriego Ari’ela[8][9].

W wyborach w kwietniu 2019 roku Tekuma wraz z Żydowskim Domem i Żydowską Siłą weszła w skład nowej koalicji – Unii Partii Prawicowych[10][11]. Ugrupowanie zdobyło 159 303 głosów (3,7%) co przełożyło się na pięć mandatów w Knesecie. Smotricz po raz drugi dostał się do parlamentu z drugiego miejsca na liście[12][13].

23 czerwca wszedł w skład czwartego rządu Binjamina Netanjahu jako minister transportu i bezpieczeństwa drogowego. Zastąpił Jisra’ela Kaca[14]. Ministrem był do 17 maja 2020, kiedy to miało miejsce zaprzysiężenie trzydziestego piątego rządu Izraela[2].

Po wyborach parlamentarnych w 2022, jego ugrupowanie Religijny Syjonizm weszło w skład rządowej koalicji premiera Netanjahu[15]. W nowo powstałym trzydziestym siódmym rządzie został mianowany na ministra finansów[2].

W lutym 2023 został głównym odpowiedzialnym za nadzór nad osiedlami żydowskimi na terenie Zachodniego Brzegu. Jego obowiązki mają obejmować regulację ich statusu prawnego[16].

Poglądy[edytuj | edytuj kod]

Jego poglądy polityczne określane są jako skrajnie prawicowe[17][18][18][19][20].

Postulował oparcie całego systemu prawnego Izraela na religijnym prawie Tory[4]. Na Torze także ma opierać swoje podejście do gospodarki Izraela jako minister finansów[21].

Jednym z najczęściej głoszonych przez niego poglądów jest konieczność aneksji Zachodniego Brzegu przez Izrael[22][23]. Jest przeciwnikiem istnienia państwa palestyńskiego[24], uważa, że Żydzi mają prawo do całej Ziemi Izraela[4].

Wielokrotnie wypowiadał się przeciwko postulatom osób LGBT[25]. W 2006 był jednym z organizatorów antygejowskiej parady „Beast Parade” (pol. Parada Bestii) w Jerozolimie, którą zorganizowano w kontrze do corocznej parady równości „Gay Pride”. Konserwatywni aktywiści przemaszerowali wtedy przez ulice Jerozolimy z kozami i osłami, co miało zwrócić uwagę na „dewiację” osób żyjących w związkach jednopłciowych[20]. W 2015 określił siebie jako „dumnego homofoba”[26]. Twierdził że homoseksualiści kontrolują media i za ich pomocą próbują uciszyć ludzi o poglądach podobnych do jego[27][28].

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

W 2016 poparł pomysł, by segregować żydowskie i arabskie kobiety na oddziałach położniczych. Napisał na Twitterze: „To naturalne, że moja żona nie chciałaby leżeć obok kogoś, kto właśnie urodził dziecko, które będzie chciało zamordować jej dziecko za 20 lat”. Wypowiedź Smotricza została potępiona m.in. przez Jicchaka Herzoga i Naftalego Bennetta[29].

W 2018 napisał na Twitterze, że nastoletnia, palestyńska aktywistka, która spoliczkowała izraelskiego żołnierza „zasłużyła na kulkę, przynajmniej w rzepkę”[30]. Po tym tweecie konto polityka zostało tymczasowo zawieszone[31]. Aktywistka Ahed Tamini została skazana za swój czyn na osiem miesięcy więzienia. Smotricz dodał, że cieszy się z faktu, iż Tamini przebywa w więzieniu[32].

W 2019 roku były zastępca szefa Szin Bet, Jicchak Ilan, twierdził, że przesłuchiwał Smotricza w 2005 roku przy okazji protestów przeciwko wycofaniu się Izraela ze strefy Gazy. Według Ilana, Smotricz i cztery inne osoby miały mieć przy sobie 700 litrów benzyny, którą planowali użyć do próby wysadzenia głównej arterii komunikacyjnej, używanej do ewakuacji z Gazy. Smotricz został zwolniony z aresztu po trzech tygodniach, nie postawiono mu zarzutów[33].

W październiku 2021, podczas debaty w Knesecie krzyknął do wyśmiewających go arabskich posłów: „Jesteście tu przez pomyłkę, to pomyłka, że Ben-Gurion nie dokończył roboty i nie wyrzucił was w 1948.”[34].

W listopadzie 2022 roku winą za zamach na premiera Icchaka Rabina obarczył służby bezpieczeństwa Szin Beit[35].

Na początku marca 2023, po atakach żydowskich osadników na palestyńskie domy w wiosce Huwara (mających miejsce po zastrzeleniu dwóch Izraelczyków przez Palestyńczyka[36]), Smotricz stwierdził, że trzeba „wymazać” Huwarę[37][38]. Później wycofał się ze swojej wypowiedzi, uznając ją za przejęzyczenie w przypływie emocji[39]. Słowa Smotricza zostały potępione m.in. przez rzecznika Departamentu Stanu USA[40].

W marcu 2023 roku 120 amerykańskich przywódców organizacji żydowskich podpisało się pod oświadczeniem przeciwko planowanej wizycie Smotricza w USA. W piśmie potępili antyarabski rasizm, homofobię i poparcie dla żydowskiej supremacji wyrażane w poglądach polityka[41].

Także w marcu 2023 stwierdził, że nie ma czegoś takiego jak naród palestyński[42]. Wypowiedź tą potępił rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA John Kirby[42].

W styczniu 2024 apelował do mieszkańców Gazy o "dobrowolną emigrację" z jej terenu po zakończeniu trwającej wojny Izraela z Hamasem[43]. Dodał także, że "ponad 70 procent izraelskiego społeczeństwa popiera" takie zachęcanie do emigracji, jako "rozwiązanie humanitarne". Nie podał źródła tych rzekomych statystyk[44]. Joseph Borrell, przedstawiciel UE ds. polityki zagranicznej, potępił apele o przesiedlenia Palestyńczyków[43].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Jest żonaty z Rewital, z którą ma sześcioro dzieci[45]. Mieszka w Kedumim[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Tamar Pileggi, Jewish Home hopeful boasts of being ‘proud homophobe’ [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-02-12] (ang.).
  2. a b c d חבר הכנסת בצלאל סמוטריץ' [online], Knesset [dostęp 2023-01-06] (hebr.).
  3. Bezalel Smotrich: The feared ally of Israel’s Netanyahu [online], www.i24news.tv [dostęp 2023-03-05].
  4. a b c Jeremy Sharon, How Bezalel Smotrich rode unfiltered radicalism and unforgiving politics to power [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  5. בואו נדבר על התואר השני שאין לח”כ בצלאל סמוטריץ', „הארץ” [dostęp 2023-03-05] (hebr.).
  6. a b c d Becalel Smotricz (ang.) – profil na stronie Knesetu.
  7. מה מניע את ח”כ בצלאל סמוטריץ'? // ראיון מאת נחמה דואק [online], מגזין ליברל, 20 czerwca 2018 [dostęp 2023-03-05] (hebr.).
  8. a b Jewish Home faction Tekumah selects Knesset candidates. The Times of Israel. [dostęp 2019-04-20]. (ang.).
  9. Hardliner Smotrich wins race to lead influential Jewish Home sub-faction. The Times of Israel. [dostęp 2019-04-20]. (ang.).
  10. Lists of Candidates. bechirot.gov.il. [dostęp 2019-04-09]. (ang.).
  11. Głosuje się na partię, nie na ludzi. Kto walczy o władzę?. tvn24.pl. [dostęp 2019-04-09].
  12. Elections. Ha-Arec. [dostęp 2019-04-12]. (ang.).
  13. Wyniki. bechirot.gov.il. [dostęp 2019-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-11)]. (hebr.).
  14. Government 34. knesset.gov.il. [dostęp 2019-06-06]. (ang.).
  15. Netanjahu skompletował nowy rząd. Tak prawicowego gabinetu jeszcze w historii Izraela nie było [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-01-06] (pol.).
  16. Dan Williams, Israeli pro-settler minister formally gains West Bank powers, „Reuters”, 23 lutego 2023 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  17. Analysis | What do Israel’s new far-right kingmakers want?, „The Washington Post, ISSN 0190-8286 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  18. a b Ron Kampeas, Far-right Israeli minister Bezalel Smotrich to speak to US-based Israel Bonds group on his first US trip as minister [online], Jewish Telegraphic Agency, 1 marca 2023 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  19. Patrick Kingsley, As Netanyahu Nears Power, the Far Right Wants to Oversee the Army, „The New York Times”, 16 listopada 2022, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  20. a b Michael Bachner, Smotrich: My voters don’t care if I’m a homophobe or fascist; my word is my bond [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  21. Karolina Wójcicka, Gospodarka w rękach Boga, nienawiść do Palestyńczyków, kobiet i osób LGBTQ. Izrael w rękach ekstremistów [online], www.gazetaprawna.pl, 12 grudnia 2022 [dostęp 2023-03-05] (pol.).
  22. Pro-settler Israeli minister handed West Bank powers in ‘de jure annexation’ [online], Middle East Eye [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  23. Jacob Magid, US views looming transfer of West Bank powers to Smotrich as step toward annexation [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  24. Deutsche Welle, Radykałowie w izraelskim rządzie. Jak reagują Niemcy? | DW | 11.01.2023 [online], DW.COM [dostęp 2023-03-05] (pol.).
  25. Jacob Magid, Smotrich says he opposes ‘LGBT culture,’ appears to liken gay marriage to incest [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  26. Tamar Pileggi, Jewish Home hopeful boasts of being ‘proud homophobe’ [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  27. Julie Wiener, Israeli lawmaker rapped for favoring segregation in maternity wards [online], Jewish Telegraphic Agency, 5 kwietnia 2016 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  28. Yuval Karni, Bayit Yehudi MK: Gays control the media, „Ynetnews”, 15 sierpnia 2015 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  29. Daniel Douek, Lawmaker backs segregated Jewish, Arab maternity wards [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  30. Michael Bachner, Twitter suspends MK who said Palestinian teen ‘deserved a bullet’ [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  31. Twitter Temporarily Suspended Israeli Lawmaker Who Said Palestinian Teen Should’ve Been Shot, „Haaretz” [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  32. Israeli Lawmaker: Palestinian Teen Tamimi 'Should Have Gotten a Bullet, at Least in the Knee’, „Haaretz” [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  33. ToI Staff, Former Shin Bet deputy chief said to claim MK Smotrich planned terror attack [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  34. Amy Spiro, Smotrich at Knesset: Ben-Gurion should have ‘finished the job,’ thrown out Arabs [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  35. ToI Staff, Smotrich comes under fire after blaming Shin Bet for Rabin killing [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  36. Marta Urzędowska, Izraelski minister: Palestyńską wioskę należy skasować. USA: To odrażające słowa [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-03-05].
  37. Israeli minister’s call to ‘erase Huwara’ condemned | Al Jazeera Newsfeed. [dostęp 2023-03-05].
  38. Palestinian 'Village of Hawara Needs to Be Wiped Out’: Israel’s Far-right Finance Minister Justifies ‘Disproportionate’ Response to Terrorism, „Haaretz” [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  39. Netanyahu Calls Comments to Erase Village ‘Inappropriate’, „Bloomberg.com”, 5 marca 2023 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  40. Jacob Magid, US prods PM to condemn Smotrich’s ‘repugnant, disgusting’ call to wipe out Huwara [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  41. Jacob Magid, 120 US Jewish leaders: Smotrich ‘should not be given a platform in our community’ [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
  42. a b Hadas Gold, Amir Tal, Abeer Salman, Israeli minister says there's 'no such thing as a Palestinian people,' inviting US rebuke [online], CNN, 21 marca 2023 [dostęp 2024-01-14] (ang.).
  43. a b Bethany Dawson, EU and UK slam Israeli ministers’ call for ‘voluntary emigration’ from Gaza Strip [online], POLITICO, 4 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-14] (ang.).
  44. Sam Sokol, Jacob Magid, Smotrich doubles down on resettlement of Gazans, rejecting US criticism [online], The Times Of Israel, 3 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-14] (ang.).
  45. The Face of Israel’s Far Right Wants to ‘Abort’ Palestinian Hope, „Haaretz” [dostęp 2023-03-05] (ang.).