Brzeźnica (województwo podkarpackie)
50°06′18″N 21°29′10″E/50,105000 21,486111| wieś | |
 Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Brzeźnicy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
3689[2] |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
39-207[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RDE |
| SIMC |
0817994[4] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Dębica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu dębickiego  | |
| 50°06′18″N 21°29′10″E/50,105000 21,486111[1]
| |
| Strona internetowa | |
Brzeźnica – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, w gminie Dębica[4].
Miejscowość jest siedzibą parafii Narodzenia św. Jana Chrzciciela, należącej do dekanatu Pustków - Osiedle, diecezji tarnowskiej.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0818002 | Górka | część wsi |
| 0818019 | Jamy | część wsi |
| 0818025 | Kopaliny | część wsi |
| 0818031 | Szarwark | część wsi |
| 0818048 | Wały | część wsi |
| 0818054 | Wielącza | część wsi |
| 0818060 | Wola Brzeźnicka | część wsi |
| 0818077 | Wólka | część wsi |
| 0818083 | Zaborowie | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa miejscowości nawiązuje do rosnących niegdyś bujnie w Puszczy Sandomierskiej lasów brzozowych. Jest jedna z najstarszych wsi gminy Dębica. Powstała w XI wieku na dawnym szlaku handlowym biegnącym wzdłuż Wisły i Wisłoki do Bałtyku. Według źródeł historycznych, tutejszy kościół został poświęcony przez bp Stanisława ze Szczepanowa. Dokumenty historyczne poświadczają, że w 1595 roku istniała we wsi szkoła, a w XVIII wieku istniał we wsi szpital. W 1600 roku Stanisław Ligęza wzniósł nowy kościół, który jednakże nie zachował się do dnia dzisiejszego. Obecna świątynia została wzniesiona w latach 1905–1906 w stylu neogotyckim.
W czasie II wojny światowej Niemcy na potrzeby poligonu dla SS na wiosnę 1940 roku wysiedlili część mieszkańców wsi oraz jej przysiółków, a także Wielonczę, Kotowrotnię oraz przysiółek Pustkowa - Wólkę Pustkowską[6].
Podczas dwóch kolejnych pacyfikacji w 1943 roku hitlerowcy wymordowali kilkunastu działaczy PPR i partyzantów Gwardii Ludowej. 12 września 1962 roku ich pamięć uczczono odsłonięciem poświęconej im tablicy[7].
W 1973 roku Brzeźnica została odznaczona Orderem Krzyża Grunwaldu[8].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Brzeźnica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Do 30 czerwca 1976 roku miejscowość była siedzibą gminy Brzeźnica[9].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Wypadek kolejowy w Kochanówce
- Brzeźnica
- Brzeźnica Bychawska
- Brzeźnica Bychawska-Kolonia
- Brzeźnica Książęca
- Brzeźnica Leśna
- Brzeźnica-Kolonia
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 11441
- ↑ Raport o stanie Gminy Dębica za 2020 rok s.10
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 97 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Stanisław Zabierowski, Pustków, hitlerowskie obozy wyniszczenia w służbie SS, KAW, Rzeszów 1981, s. 17
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 739
- ↑ Krzyż Grunwaldu dla Brzeźnicy. „Nowiny”, s. 1, 4, Nr 104 z 15 kwietnia 1973.
- ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 23, poz. 142
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Brzeźnica 1.) wś, powiat ropczycki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 412.
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
