Budynek Kasy Chorych w Gdańsku
54°21′31″N 18°39′15″E/54,358611 18,654167 nr rej. A-1971 z 27.06.2019[1]
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Wałowa 27 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Kondygnacje |
7 |
| Rozpoczęcie budowy |
5.01.1925 |
| Ukończenie budowy |
30.04.1927 |
| Pierwszy właściciel | |
| Obecny właściciel |
Miasto Gdańsk |
Położenie na mapie Gdańska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
| 54°21′31″N 18°39′15″E/54,358611 18,654167
| |
| Strona internetowa | |
Budynek Powszechnej Rejonowej Kasy Chorych w Gdańsku (niem. Allgemeine Ortskrankenkasse) – budynek kasy chorych zaprojektowany przez Adolfa Bielefeldta w stylu ekspresjonizmu ceglanego. Powstał w latach 1925–1927. Była to największa i najbardziej nowoczesna inwestycja budowlana Wolnego Miasta Gdańska. Obecnie mieści przychodnie lekarskie, biura Sanepidu i aptekę[2]. Potocznie nazywany jest „przychodnią na Wałowej” lub „ubezpieczalnią”.
Historia[edytuj | edytuj kod]
.JPG)
Założona w 1914 r. Powszechna Rejonowa Kasa Chorych początkowo mieściła się przy ul. Piwnej. W 1924 r. po zakupie działki przy ul. Wałowej ogłoszono konkurs na projekt nowej siedziby, w którym zwyciężył Adolf Bielefeldt. Żelbetową konstrukcję szkieletową zaprojektował Richard Kohnke. Budowa rozpoczęła się 5 stycznia 1925 r. Główny gmach oddano do użytku 9 października 1926 r., a skrzydło mieszczące zakład balneologiczny 30 kwietnia 1927 r. Po II wojnie światowej budynek mieścił m.in. przychodnie lekarskie, Zespół Niepublicznych Poradni Specjalistycznych i Stację Sanitarno-Epidemiologiczną[3]. W 2019 r. budynek wpisano do rejestru zabytków[2].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Gmach wzniesiono na pofortecznych terenach naprzeciwko dawnych koszar artylerii. Ze względu na niestabilny grunt posadowiono go na 300 betonowych palach. Symetryczną fasadę z wejściowym portalem na osi zaprojektowano na planie łuku dopasowanego do łagodnego zakrętu ulicy Wałowej. Elewacje ozdobiono ceglaną dekoracją o zróżnicowanej fakturze, nawiązującą do gotyckiej architektury ceglanej. W piwnicy znajdowały się magazyny, archiwum i dwa mieszkania służbowe. Na parterze urządzono pomieszczenie operacyjne z 28 stanowiskami do obsługi interesantów. Na pierwszym piętrze była sala konferencyjna, pomieszczenia dla zaprzysiężonego lekarza i biuro zarządu. Na drugim piętrze znajdowały się biura i dwa mieszkania służbowe, z których jedno przeznaczone było dla dyrektora kasy. Trzecie i czwarte piętro zajmowały po cztery mieszkania służbowe, a poddasze mieściło pralnię, suszarnię, dodatkowe pomieszczenie archiwalne i kolejne dwa mieszkania dla podrzędnego personelu[4][3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 24 [dostęp 2022-05-03].
- ↑ a b Marcin Tymiński: Przychodnia Wałowa w Gdańsku w rejestrze zabytków. Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Gdańsku, 26 czerwca 2019. [dostęp 2022-05-03].
- ↑ a b Wojciech Szymański: Budynek Powszechnej Rejonowej Kasy Chorych. Fundacja Gdańska, Muzeum Gdańska. [dostęp 2022-05-03].
- ↑ Aleksander Masłowski: Kasa Chorych przy Wałowej i ceglany ekspresjonizm. iBedeker.pl, 3 marca 2011. [dostęp 2022-05-03].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Średniowieczne | |
|---|---|
| Nowożytne | |
| Współczesne |
