Cerkiew św. Dymitra w Roztoce Wielkiej

Cerkiew św. Dymitra w Roztoce Wielkiej
obecnie kościół Matki Bożej Anielskieja

A-772 z dnia 05.09.1964r.
kościół filialny
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Roztoka Wielka
Adres	33-336 Roztoka Wielka
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Parafia Matki Bożej Anielskiej w Nowej Wsi
Wezwanie	Matka Boska Anielska
Historia Data zakończenia budowy 1819 Poprzednie wyznanie Kościół Greckokatolicki w Polsce do 1947 r.
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno
Położenie na mapie gminy Łabowa Roztoka Wielka, cerkiew
Położenie na mapie Polski Roztoka Wielka, cerkiew
Położenie na mapie województwa małopolskiego Roztoka Wielka, cerkiew
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego Roztoka Wielka, cerkiew
49°28′14,5″N 20°55′41,6″E

Cerkiew św. Dymitra w Roztoce Wielkiej – dawna łemkowska cerkiew greckokatolicka wzniesiona w 1819 znajdująca się w Roztoce Wielkiej w gminie Łabowa.

Od 1947 użytkowana jako kościół filialny parafii rzymskokatolickiej Matki Bożej Anielskiej w Nowej Wsi. Obiekt wpisany na listę zabytków w 1964, ale nie włączony do szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego. To typowa cerkiew zachodniołemkowska.

Historia

Już w XVII wieku istniała w Roztoce Wielkiej cerkiew. Obecnie istniejącą wzniesiono w 1819. Remontowana w 1881. W 1938 całość wnętrza odnowiono na jubileusz chrztu Rusi. Po 1947 została przejęta przez kościół rzymskokatolicki ponieważ większość mieszkańców wsi wyjechała w 1945 do ZSRR.

• 
  Elewacja zachodnia
• 
  Widok ogólny
• 
  Elewacja południowa

Architektura i wyposażenie

Jest to budowla drewniana konstrukcji zrębowej, trójdzielna, nieorientowana-prezbiterium skierowane ku północy. Prezbiterium w kształcie kwadratu, z szerszą nawą i babińcem objętym słupami cebulastej wieży z malowaną niebiesko-rudą izbicą z dzwonem z 1695 i drugim Janem Chrzcicielem oraz z sygnaturką z 1981. Dachy kryte blachą typu namiotowego przechodzące w dwuspadowe z baniastymi hełmami. Ściany pokryte gontem.

We wnętrzu płaskie stropy i ściany ozdobione polichromią figuralną z 1940. Na stropie nawy Sąd Ostateczny a na ścianach św. Michał Archanioł zabijający diabła i św. Jerzy zabijający smoka. Nawę od prezbiterium oddziela niekompletny ikonostas z końca XIX wieku. Brakuje środkowych ikon namiestnych i carskie i diakońskie wrota. Zachowały się także klasycystyczne ołtarze i lichtarze, chór muzyczny późnobarokowy z wypukłym parapetem, krucyfiks ludowy z początku XIX wieku.

Wokół cerkwi

Obok świątyni znajduje się mały cmentarz, na którym stoi kilka starych łemkowskich nagrobków.

• 
  Widok od strony południowo-zachodniej
• 
  Elewacja wschodnia
• 
  2008 rok

Bibliografia

• Hanna Faryna-Paszkiewicz, Małgorzata Omilanowska, Robert Pasieczny: Atlas zabytków architektury w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 569. ISBN 83-01-13478-X.
• Zbigniew Muzyk, Cerkwie Sądecczyzny, Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2001, wyd. I str.13 ISBN 83-913147-9-0
• Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, str.109 ISBN 83-89188-08-2
• St.Figiel, M.Motek, W.Nowicki, J.Swajdo Beskidy Pascal 2003, str. 149 ISBN 83-7304-160-5

Linki zewnętrzne

• Kościoły drewniane, Roztoka Wielka
• Informacja o kościele na stronie tarnowskiekoscioly.net
• Informacja o cerkwi na portalu beskidsadecki.pl