Chelydra

	Chelydra
	Schweigger, 1812
	; Przedstawiciel rodzaju – skorpucha jaszczurowata (Ch. serpentina)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Rząd	żółwie
Podrząd	żółwie skrytoszyjne
Rodzina	skorpuchowate
Rodzaj	Chelydra
	Typ nomenklatoryczny
	Testudo serpentina Linnaeus, 1758
Synonimy
	Chelonura Fleming, 1822; Ophichelone Jarocki, 1822; Rapara J.E. Gray, 1825; Saurochelys Berthold, 1827; Cheliurus Rafinesque, 1832; Emysaurus A.M.C. Duméril & Bibron, 1835; Emysaura A.M.C. Duméril & Bibron, 1835; Devisia Ogilby, 1905;
	Chelonura Fleming, 1822; Ophichelone Jarocki, 1822; Rapara J.E. Gray, 1825; Saurochelys Berthold, 1827; Cheliurus Rafinesque, 1832; Emysaurus A.M.C. Duméril & Bibron, 1835; Emysaura A.M.C. Duméril & Bibron, 1835; Devisia Ogilby, 1905;
Gatunki
	4 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	4 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Chelydra – rodzaj żółwi z rodziny skorpuchowatych (Chelydridae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce (Kanada, Stany Zjednoczone, Meksyk, Belize, Gwatemala, Honduras, Nikaragua, Kostaryka, Panama, Kolumbia, Ekwador)^[11]^[12].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Chelydra: gr. χελυδρος kheludros „ziemnowodny wąż”^[13].
Chelonura: gr. χελωνη khelōnē „żółw”^[13]; ουρα oura „ogon”^[14]. Gatunek typowy: Testudo serpentina Linnaeus, 1758.
Ophichelone: gr. οφις ophis, οφεως opheōs „wąż”^[15]; χελωνη khelōnē „żółw”^[13]. Gatunek typowy: Testudo serpentina Linnaeus, 1758.
Rapara: etymologia nieznana, Gray nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej^[5]. Gatunek typowy: Testudo serpentina Linnaeus, 1758.
Saurochelys: gr. σαυρος sauros „jaszczurka”^[16]; χελυς khelus „żółw żeczny”^[13]. Gatunek typowy: Testudo serpentina Linnaeus, 1758.
Cheliurus: gr. χελυς khelus „żółw żeczny”^[13]; ουρα oura „ogon”^[14]. Gatunek typowy: Testudo serpentina Linnaeus, 1758.
Emysaurus (Emysaura): gr. εμυς emus, εμυδος emudos „żółw wodny”; σαυρος sauros „jaszczurka”^[17]. Gatunek typowy: Testudo serpentina Linnaeus, 1758.
Devisia: Charles Walter De Vis (1829–1915), brytyjski zoolog (ornitologia i ichtiologia) oraz botanik^[10]. Gatunek typowy: Devisia mythodes Ogilby, 1905 (= Testudo serpentina Linnaeus, 1758).

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[11]:

Chelydra acutirostris Peters, 1862
Chelydra rossignonii (Bocourt, 1868)
Chelydra serpentina (Linnaeus, 1758) – skorpucha jaszczurowata^[18]

oraz gatunek wymarły^[19]:

Chelydra floridana (Hay, 1907)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Chelydra, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ A.F. Schweigger. Prodromus Monographia Cheloniorum. „Königsberger Archiv für Naturwissenschaft und Mathematik”. 1, s. 292, 1812. (łac.).
↑ J. Fleming: The philosophy of zoology; or, A general view of the structure, functions, and classification of animals. Cz. 2. Edinburgh: A. Constable, 1822, s. 270. (ang.).
↑ F. Jarocki: Zoologia czyli zwierzętopismo ogólne podług naynowszego systemu ułożone. T. 3: Gady i Płazy. Warszawa: Drukarnia Łątkiewicza, 1822, s. 21. (pol.).
↑ ^a ^b J.E. Gray. A Synopsis of the genera of Reptiles and Amphibia, with a description of some new species. „Annals of Philosophy”. 26, s. 210, 1825. (ang.).
↑ A.A. Berthold: Latreille’s Naturliche Familien des Thierreichs. Weimar: Im Verlage des Gr. H.S. priv. Landes-Industrie- Comptoirs, 1827, s. 90. (niem.).
↑ C.S. Rafinesque. Description of two new genera of soft shell turtles of North America. „Atlantic Journal and Friend of Knowledge”. 1, s. 64, 1832. (ang.).
↑ Duméril i Bibron 1835 ↓, s. 348.
↑ Duméril i Bibron 1835 ↓, s. 350.
↑ ^a ^b J.D. Ogilby. Catalogue of the emydosaurian and testudinian reptiles of New Guinea. „Proceedings of the Royal Society of Queensland”. 19, s. 11, 1905. (ang.).
↑ ^a ^b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Chelydra. The Reptile Database. [dostęp 2024-02-19]. (ang.).
↑ R. Midtgaard: Chelydra. RepFocus. [dostęp 2024-02-19]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jaeger 1944 ↓, s. 47.
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. 247.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 154.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 203.
↑ Duméril i Bibron 1835 ↓, s. 349.
↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 365. ISBN 83-01-14344-4.
↑ T.M. Thomas, M.C. Granatosky, J.R. Bourque, K.L. Krysko, P.E. Moler, T. Gamble, E. Suarez, E. Leone, K.M. Enge & J. Roman. Taxonomic assessment of Alligator Snapping Turtles (Chelydridae: Macrochelys), with the description of two new species from the southeastern United States. „Zootaxa”. 3786 (2), s. 141–165, 2014. DOI: 10.11646/zootaxa.3786.2.4. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

A.M.C. Duméril & G. Bibron: Erpétologie générale, ou, Histoire naturelle complète des reptiles. T. 2. Paris: Roret, 1835, s. 1–680. (fr.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).

[itis-1] Chelydra, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Schweigger-2] A.F. Schweigger. Prodromus Monographia Cheloniorum. „Königsberger Archiv für Naturwissenschaft und Mathematik”. 1, s. 292, 1812. (łac.).

[Fleming-3] J. Fleming: The philosophy of zoology; or, A general view of the structure, functions, and classification of animals. Cz. 2. Edinburgh: A. Constable, 1822, s. 270. (ang.).

[Jarocki-4] F. Jarocki: Zoologia czyli zwierzętopismo ogólne podług naynowszego systemu ułożone. T. 3: Gady i Płazy. Warszawa: Drukarnia Łątkiewicza, 1822, s. 21. (pol.).

[Gray-5] J.E. Gray. A Synopsis of the genera of Reptiles and Amphibia, with a description of some new species. „Annals of Philosophy”. 26, s. 210, 1825. (ang.).

[Berthold-6] A.A. Berthold: Latreille’s Naturliche Familien des Thierreichs. Weimar: Im Verlage des Gr. H.S. priv. Landes-Industrie- Comptoirs, 1827, s. 90. (niem.).

[Rafinesque-7] C.S. Rafinesque. Description of two new genera of soft shell turtles of North America. „Atlantic Journal and Friend of Knowledge”. 1, s. 64, 1832. (ang.).

[CITEREFDumérilBibron1835[https://biodiversitylibrary.org/page/32522919_348]-8] Duméril i Bibron 1835 ↓, s. 348.

[CITEREFDumérilBibron1835[https://biodiversitylibrary.org/page/32522921_350]-9] Duméril i Bibron 1835 ↓, s. 350.

[Ogilby-10] J.D. Ogilby. Catalogue of the emydosaurian and testudinian reptiles of New Guinea. „Proceedings of the Royal Society of Queensland”. 19, s. 11, 1905. (ang.).

[Uetz&Hallermann-11] P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Chelydra. The Reptile Database. [dostęp 2024-02-19]. (ang.).

[repfocus-12] R. Midtgaard: Chelydra. RepFocus. [dostęp 2024-02-19]. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=77_47]-13] Jaeger 1944 ↓, s. 47.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=277_247]-14] Jaeger 1944 ↓, s. 247.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=184_154]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 154.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=233_203]-16] Jaeger 1944 ↓, s. 203.

[CITEREFDumérilBibron1835[https://biodiversitylibrary.org/page/32522920_349]-17] Duméril i Bibron 1835 ↓, s. 349.

[pwn-18] Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 365. ISBN 83-01-14344-4.

[Thomas&inni-19] T.M. Thomas, M.C. Granatosky, J.R. Bourque, K.L. Krysko, P.E. Moler, T. Gamble, E. Suarez, E. Leone, K.M. Enge & J. Roman. Taxonomic assessment of Alligator Snapping Turtles (Chelydridae: Macrochelys), with the description of two new species from the southeastern United States. „Zootaxa”. 3786 (2), s. 141–165, 2014. DOI: 10.11646/zootaxa.3786.2.4. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]