Chelonoidis

	Chelonoidis
	Fitzinger, 1835
	; Przedstawiciel rodzaju – żabuti leśny (Ch. denticulatus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Rząd	żółwie
Podrząd	żółwie skrytoszyjne
Nadrodzina	Testudinoidea
Rodzina	żółwie lądowe
Rodzaj	Chelonoidis
	Typ nomenklatoryczny
	Testudo boiei Wagler, 1833 (= Testudo carbonaria Spix, 1824)
Synonimy
	Gopher J.E. Gray, 1870; Elephantopus J.E. Gray, 1874; Pampatestudo Lindholm, 1929; Monachelys E.E. Williams, 1952; Darwintestudo Antenbrink-Vetter & Vetter, 1998;
	Gopher J.E. Gray, 1870; Elephantopus J.E. Gray, 1874; Pampatestudo Lindholm, 1929; Monachelys E.E. Williams, 1952; Darwintestudo Antenbrink-Vetter & Vetter, 1998;
Gatunki
	4 gatunki – zobacz opis w tekście
	4 gatunki – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Chelonoidis – rodzaj żółwi z rodziny żółwi lądowych (Testudinidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Centralnej (Panama), Południowej (Kolumbia, Wenezuela, Gujana, Surinam, Gujana Francuska, Brazylia, Ekwador, Boliwia, Paragwaj i Argentyna) oraz na wyspach Morza Karaibskiego (Saint Kitts i Nevis (Saint Kitts), Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyny (Saint Vincent) oraz Trynidad i Tobago (Trynidad))^[8]^[9].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Chelonoidis: gr. χελωνη khelōnē „żółw”^[10]; ειδος eidos „kształt, wygląd”, od ειδω eidō „być podobnym, przypominać”^[11].
Gopher: ang. gopher „zwierzę ryjące”, być może od fr. gaufre „plaster miodu”^[12]. Gatunek typowy: Testudo (Gopher) chilensis J.E. Gray, 1870.
Elephantopus: gr. ελεφας elephas, ελεφαντος elephantos „słoń”^[13]; πους pous, ποδος podos „stopa”^[14]. Gatunek typowy: Testudo planiceps J.E. Gray, 1854^[a] (= Testudo nigra Quoy & Gaimard, 1824).
Pampatestudo: hiszp. pampa „równina”, od keczua pampas „równiny”^[15]; łac. testudo, testudinis „żółw”^[16]. Gatunek typowy: Testudo (Gopher) chilensis J.E. Gray, 1870.
Monachelys: gr. μονας monas, μοναδος monados „samotny”, od μοναχοω monakhoō „być samotnym”^[17]; χελυς khelus „żółw”^[10]. Gatunek typowy: †Testudo (Monachelys) monensis E.E. Williams, 1952.
Darwintestudo: Charles Robert Darwin (1809–1882), angielski przyrodnik; łac. testudo, testudinis „żółw”^[7]. Gatunek typowy: Testudo hoodensis Van Denburgh, 1907.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]:

Chelonoidis carbonarius (Spix, 1824) – żabuti czarny^[18]
Chelonoidis chilensis (J.E. Gray, 1870)
Chelonoidis denticulatus (Linnaeus, 1766) – żabuti leśny^[19]
Chelonoidis niger (Quoy & Gaimard, 1824) – żółw słoniowy^[19]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nomen dubium.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Chelonoidis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ L.J.F.J. Fitzinger. Entwurf einer systematischen anordnung der schildkröten nach den grundsätzen der natürlichen methode. „Annalen des Wiener Museums der Naturgeschichte”. 1 (1), s. 108, 112, 122, 1836. (niem.).
↑ J.E. Gray: Supplement to the catalogue of shield reptiles in the collection of the British Museum. Cz. 1: Testudinata (Tortoises). With Figures of the Skulls of 36 Genera. London: The Trustees, 1870, s. 5. (ang.).
↑ J.E. Gray. On the Skulls and Alveolar Surfaces of Land-Tortoises (Testudinata). „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1873, s. 724, 1873. (ang.).
↑ W.A. Lindholm. Revidiertes Veneichnis der Gattungen der rezenten Schildkroten nebst Notizen zur Nomenklatur einiger Arten. „Zoologischer Anzeiger”. 81, s. 285, 1929. (niem.).
↑ E. Williams. A new fossil tortoise from Mona Island, West Indies, and a tentative arrangement of the tortoises of the world. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 99, s. 547, 1952. (ang.).
↑ ^a ^b S. Antenbrink-Vetter & H. Vetter. Neuer Name für altbekannte Schildkröten. „Schildkröten”. II/98, s. 4, 1998. (niem.).
↑ ^a ^b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Chelonoidis. The Reptile Database. [dostęp 2024-02-18]. (ang.).
↑ R. Midtgaard: Chelonoidis. RepFocus. [dostęp 2024-02-18]. (ang.).
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. 47.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 79.
↑ M.J. Connor & M.A. Cohen: What’s in a Name?. California Turtle & Tortoise Club. [dostęp 2019-12-02]. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 80.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 180.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 160.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 232.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 139.
↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 354. ISBN 83-01-14344-4.
↑ ^a ^b W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 279, 300, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).

[a-15] Nomen dubium.

[itis-1] Chelonoidis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Fitzinger-2] L.J.F.J. Fitzinger. Entwurf einer systematischen anordnung der schildkröten nach den grundsätzen der natürlichen methode. „Annalen des Wiener Museums der Naturgeschichte”. 1 (1), s. 108, 112, 122, 1836. (niem.).

[Gray1870-3] J.E. Gray: Supplement to the catalogue of shield reptiles in the collection of the British Museum. Cz. 1: Testudinata (Tortoises). With Figures of the Skulls of 36 Genera. London: The Trustees, 1870, s. 5. (ang.).

[Gray1874-4] J.E. Gray. On the Skulls and Alveolar Surfaces of Land-Tortoises (Testudinata). „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1873, s. 724, 1873. (ang.).

[Lindholm-5] W.A. Lindholm. Revidiertes Veneichnis der Gattungen der rezenten Schildkroten nebst Notizen zur Nomenklatur einiger Arten. „Zoologischer Anzeiger”. 81, s. 285, 1929. (niem.).

[Williams-6] E. Williams. A new fossil tortoise from Mona Island, West Indies, and a tentative arrangement of the tortoises of the world. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 99, s. 547, 1952. (ang.).

[Antenbrink-Vetter-7] S. Antenbrink-Vetter & H. Vetter. Neuer Name für altbekannte Schildkröten. „Schildkröten”. II/98, s. 4, 1998. (niem.).

[Uetz&Hallermann-8] P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Chelonoidis. The Reptile Database. [dostęp 2024-02-18]. (ang.).

[repfocus-9] R. Midtgaard: Chelonoidis. RepFocus. [dostęp 2024-02-18]. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=77_47]-10] Jaeger 1944 ↓, s. 47.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=109_79]-11] Jaeger 1944 ↓, s. 79.

[Connor&Cohen-12] M.J. Connor & M.A. Cohen: What’s in a Name?. California Turtle & Tortoise Club. [dostęp 2019-12-02]. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=110_80]-13] Jaeger 1944 ↓, s. 80.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=210_180]-14] Jaeger 1944 ↓, s. 180.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=190_160]-16] Jaeger 1944 ↓, s. 160.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=262_232]-17] Jaeger 1944 ↓, s. 232.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=169_139]-18] Jaeger 1944 ↓, s. 139.

[pwn-19] Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 354. ISBN 83-01-14344-4.

[Juszczyk-20] W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 279, 300, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[a]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]