Czarnoporek poduszeczkowaty

Czarnoporek poduszeczkowaty

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	żagwiowce
Rodzina	żagwiowate
Rodzaj	Szczepkamyces
Gatunek	czarnoporek poduszeczkowaty
Nazwa systematyczna
Szczepkamyces campestris (Quél.) Zmitr. Folia Cryptogamica Petropolitana (Sankt-Peterburg) 6: 52 (2018)

Czarnoporek poduszeczkowaty (Szczepkamyces campestris (Quél.) Zmitr.) – gatunek grzybów należący do rodziny żagwiowatych (Polyporaceae). Należy do rodzaju monotypowego.

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Szczepkamyces, Polyporaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi.

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1872 r. Lucien Quélet nadając mu nazwę Trametes campestris. Potem zaliczany był do różnych innych rodzajów. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 2018 r. Ivan V. Zmitrovich przenosząc go do utworzonego przez siebie rodzaju Szczepkamyces.

Synonimy:

• Antrodia campestris (Quél.) P. Karst. 1879
• Coriolellus campestris (Quél.) Bondartsev 1953
• Dichomitus campestris (Quél.) Domański & Orlicz 1966
• Favolus campestris (Quél.) Zmitr. 2001
• Polyporus campestris (Quél.) Krieglst. 1999
• Trametes campestris Quél. 1872.

W 1965 r. Stanisław Domański nadał mu polską nazwę podskórnik polny. W 2003 r. Władysław Wojewoda zmienił ją na czarnoporek poduszeczkowaty. Obydwie nazwy są niespójne z aktualną nazwą naukową.

Morfologia

Owocnik

Jednoroczny lub wieloletni, rozpostarty, o kształcie okrągłym lub podłużnym, w środkowej części poduszeczkowato zgrubiały. Osiąga grubość do 1,5 cm w środkowej części i długość do 10 cm. Obrzeże o barwie od ochrowej do czarniawej. Górna powierzchnia początkowo o barwie kremowej, potem pomarańczowo-brązowej i brązowej, od obrzeża stopniowo czerniejąca. Znajduje się na niej rurkowy hymenofor. Wielokątne pory w liczbie 1–2 (rzadko 3) na mm, z cienkimi przegródkami, na pochyłym podłożu często wydłużone i nieregularne. Mają długość do 15 mm. Kontekst biały, o grubości 1–3 mm.

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy dimityczny. Strzępki generatywne hialinowe, cienkościenne ze sprzążkami, o średnicy 2–3,5 μm. Strzępki łącznikowe hialinowe, grubościenne, rzadko dichotomicznie rozgałęzione, proste lub faliste. Mają średnicę do 8 μm w środkowej części głównej strzępki i zwężają się w bocznych odgałęzieniach. Brak cystyd i innych płonnych elementów hymenium. Podstawki zgrubiałe, 4-sterygmowe, ze sprzążką w nasadzie. Wymiary: 25–35 × 7–10 μm. Zarodniki o wymiarach 13–19 × 4–5,5 μm, cylindryczne, hialinowe, brodawkowane, cienkościenne, nieamyloidalne.

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie tego gatunku tylko w Europie, Maroko w Afryce Północnej i w Ameryce Północnej. W Ameryce Północnej występuje tylko w Arizonie, Nowym Meksyku i Idaho. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony, na północy sięga po północne wybrzeża Norwegii. W Polsce jest rzadki. W piśmiennictwie mykologicznym do 2003 r. podano tylko 4 jego stanowiska. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony na wymarcie.

Saprotrof rosnący na martwym drewnie w lasach liściastych. Rozwija się na martwych pniach i gałęziach drzew i krzewów. W Polsce notowano jego występowanie tylko na leszczynie, w innych krajach jednak występuje także na wielu rodzajach drzew i krzewów liściastych: klon, grab, kasztan, głóg, buk. jesion, topola, śliwa. dąb i wiąz. Powoduje białą zgniliznę drewna.