Czesław Filipowicz
pułkownik obserwator inżynier | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne |
Siły Powietrzne RP |
Jednostki |
21 Eskadra Niszczycielska, |
Stanowiska |
dyrektor departamentu ministerstwa, |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Czesław Filipowicz (ur. 23 kwietnia 1892 w Ucianej, zm. 9 września 1967 w Londynie) – pułkownik obserwator inżynier Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 23 kwietnia 1892[1] jako syn Feliksa[2]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. W lotnictwie wojskowym II RP został zweryfikowany w stopniu porucznika. W tym stopniu brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920-1921 jako obserwator 21 Eskadry Niszczycielskiej, pododdziale lotnictwa bombowego Wojska Polskiego. Od 3 do 10 września 1922 wraz z mjr. pil. Ludomiłem Rayskim na samolocie Breguet 14A2 brał udział I Międzynarodowych Zawodach Lotniczych w Zurychu uzyskując wyróżnienie i nagrodę specjalną w okrężnym locie alpejskim[3]. Jako oficer nadetatowy 1 Pułku Lotniczego w stopniu kapitana w 1923 pracował w Departamencie IV Żeglugi Powietrznej[4]. Ukończył studia z tytułem inżyniera. 23 stycznia 1928 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa. Pełnił wówczas służbę w Ministerstwie Komunikacji, pozostając w kadrze oficerów lotnictwa[5]. W lipcu 1932 roku został dyrektorem (naczelnikiem) samodzielnego Departamentu Lotnictwa Cywilnego w Ministerstwie Komunikacji (wcześniej Wydziału)[6][7][8]. W tej funkcji m.in. uczestniczył w obradach Międzynarodowej Federacji Lotniczej[9] i wygłaszał odczyty przez radio w Rozgłośni Lwowskiej[10].
11 września 1933 podjął wraz z kpt. pil. Józefem Lewoniewskim próbę pobicia międzynarodowego rekordu długości lotu w linii prostej bez lądowania dla samolotów turystycznych I kategorii (w 1929 ustanowionego przez pilota Lalouetta) , na trasie Warszawa – Kazań – Swierdłowsk – Omsk (3400 km) oraz ewentualnie – Krasnojarsk (4600 km), na specjalnie przerobionym samolocie PZL.19 (m.in. dodanie dodatkowych zbiorników z paliwem) ze znakami SP-AHH. Po starcie z lotniska Okęcie i ośmiu i pół godzinach lotu, w wyniku silnej turbulencji w chmurach, doszło do przeciągnięcia i wejścia w niezamierzony korkociąg. Samolot udało się wyprowadzić z korkociągu tuż nad ziemią, jednak maszyna zahaczyła skrzydłem o ziemię i rozbiła się we wsi Zasurskoje koło miejscowości Jadrino pod Kazaniem. Pilot Józef Lewoniewski zginął, a Czesław Filipowicz został lekko ranny[11][12]. Zbiegiem okoliczności, wypadek miał miejsce dokładnie rok po wypadku śmiertelnym Żwirki i Wigury. Do wypadku mogła się przyczynić cecha samolotu PZL.19 jaką była mała stateczność w ślizgu i przesunięty do tyłu środek masy (w wyniku zabudowy dodatkowych zbiorników z paliwem) – co zmniejszało zapas stateczności podłużnej. Po powrocie do Polski Czesław Filipowicz przebywał w szpitalu[13][13][14].
W maju 1935 roku został przeniesiony z dyspozycji szefa Departamentu Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych do Kierownictwa Zaopatrzenia Lotnictwa na stanowisko kierownika[15][16]. 27 czerwca 1935 roku awansował na pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki[17]. W 1939 był szefem kontroli przemysłowej Dowództwa Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych. Działał w ramach Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej[18][19]
Po wybuchu II wojny światowej 1939 i kampanii wrześniowej przedostał się na Zachód. Został oficerem Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.
Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zmarł 9 września 1967 w Londynie. Pochowany na cmentarzu Gunnersbury. Był żonaty.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[4]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2 maja 1922[4][20]
- Krzyż Walecznych – trzykrotnie[4] (po raz pierwszy w 1922)[21]
- Polowa Odznaka Obserwatora nr 5 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem czasie wojny 1918-1920” - 11 listopada 1928[22]
- Złota Odznaka Honorowa LOPP I stopnia[23]
- Krzyż Komandorski Orderu Krzyża Orła – Estonia, 1934[24][25]
- Krzyż Oficerski Legii Honorowej – Francja, 1931[26]
- Krzyż Wojenny („Croix de guerre”) – Francja
- Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny – Francja
- Medal Zwycięstwa – międzysojuszniczy
- Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Wojskowej (Bułgaria, 1936)[27]
- Krzyż Kawalerski Orderu Krzyża Południa – Brazylia[28]
Przypisy
- ↑ Oficerowie. muzeumwp.pl. [dostęp 31 marca 2015].
- ↑ Powrót płk. Czesława Filipowicza po zakończonej katastrofą próbie pobicia rekordu lotu na odległość. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 13 kwietnia 2015].
- ↑ Okres międzywojenny. Kalendarium. [dostęp 2015-04-13].
- ↑ a b c d Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 19.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 540, 547.
- ↑ Inżynier Czesław Filipowicz dyrektorem Departamentu Lotnictwa. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 161 z 17 lipca 1932.
- ↑ Czy wiesz, że. „Nasze Korzenie”, s. 50, 1 / 2011.
- ↑ Rokowania lotnicze polsko-czechosłowackie w Warszawie. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 13 kwietnia 2015].
- ↑ Wyjazd dyr. Filipowicza i mjr. Kwiecińskiego do Hagi. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 201 z 3 września 1932.
- ↑ Co usłyszymy przez radio?. „Gazeta Lwowska”, s. 8, Nr 248 z 28 października 1932.
- ↑ Sytuacje niebezpieczne podczas prób w locie i demonstrowania sprzętu lotniczego – cz. 1. „Polska Technika Lotnicza”, s. 4, Nr 6 / 2010.
- ↑ Andrzej Glass, Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939, Warszawa, WKiŁ, 1977, s. 243-244.
- ↑ a b Podpułkownik Czesław Filipowicz w szpitalu w Jadrinie po katastrofie samolotowej podczas próby bicia międzynarodowego rekordu długości lotu w linii prostej bez lądowania dla samolotów turystycznych z pilotem Józefem Leniowskim, który zginął. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 13 kwietnia 2015].
- ↑ Podpułkownik Czesław Filipowicz w szpitalu w Jadrinie po katastrofie samolotowej podczas próby bicia międzynarodowego rekordu długości lotu w linii prostej bez lądowania dla samolotów turystycznych z pilotem Józefem Leniowskim, który zginął. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 13 kwietnia 2015].
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 52.
- ↑ Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. s. 92-97.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 65.
- ↑ Robert Gujski: Prawda wybiórcza. 2009-04-30. [dostęp 2015-04-13].
- ↑ Otwarcie kursu instruktorów lotniczych Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej w Warszawie. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 13 kwietnia 2015].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 32.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych L. 6087/22 G.M.I. (Dziennik Personalny MSWojsk. z 1922 r. Nr 13, s. 385)
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 437.
- ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 280.
- ↑ Eesti tänab 1919-2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 152-155, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-27] (est.).
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 380, Nr 8 z 11 listopada 1931. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 38, 11 listopada 1937.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Czesław Filipowicz. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 13 kwietnia 2015].
- Czesław Filipowicz. listakrzystka.pl. [dostęp 13 kwietnia 2015].
- Członkowie Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej
- Londyńska Polonia
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni Polową Odznaką Obserwatora
- Odznaczeni Złotą Odznaką Honorową Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia
- Pochowani na Cmentarzu Gunnersbury w Londynie
- Polacy – Oficerowie Legii Honorowej
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wojennym (Francja)
- Polacy odznaczeni Medalem Pamiątkowym Wielkiej Wojny
- Polacy odznaczeni Orderem Krzyża Orła
- Polacy odznaczeni Orderem Krzyża Południa
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi Wojskowej (Bułgaria)
- Polscy inżynierowie
- Pułkownicy lotnictwa II Rzeczypospolitej
- Pułkownicy Polskich Sił Powietrznych
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej
- Urodzeni w 1892
- Zmarli w 1967