Dworzec autobusowy w Tomaszowie Mazowieckim
 Widok na dworzec od zachodu (2017) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Dworcowa 6, 97-200 Tomaszów Mazowiecki |
| Inwestor | |
| Kondygnacje |
2 |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Ukończenie budowy | |
| Ważniejsze przebudowy | |
| Pierwszy właściciel |
Państwowa Komunikacja Samochodowa |
| Obecny właściciel |
Autobuses Jiménez (Hiszpania) |
Położenie na mapie Tomaszowa Mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
 51°32′46,5″N 20°01′55,1″E/51,546250 20,031972
| |
| Strona internetowa | |
Dworzec autobusowy w Tomaszowie Mazowieckim – dworzec dalekobieżnej komunikacji samochodowej w Tomaszowie Mazowieckim, w województwie łódzkim. Z położonym naprzeciwko po drugiej stronie ulicy dworcem kolejowym i pobliską pętlą komunikacji miejskiej tworzy lokalny kompleks transportu zbiorowego.
.jpg)
_in_Tomasz%C3%B3w_Mazowiecki._The_corner_of_Mo%C5%9Bcickiego_and_Nowowiejska_streets.jpg){kind=spacer}
Historia[edytuj | edytuj kod]
Już w styczniu 1945 roku, kilka dni po wkroczeniu do miasta Armii Czerwonej (18 stycznia), kierowcy z Tomaszowa zaczęli samodzielnie organizować transport samochodowy, pozyskując pojazdy porzucone przez Niemców. Transport dalekobieżny w mieście zinstytucjonalizowano 23 marca 1945 roku gdy powstało Państwowe Przedsiębiorstwo Transportowe, które przejęło obiekt po Niemcu – Denkhausie przy obecnej ulicy Mościckiego. Pierwszym dyrektorem PPT był Jan Bartolewski. Głównym zadaniem wykonanym wówczas przez pracowników firmy było dowożenie zboża z magazynów powiatu rawskiego i brzezińskiego do Tomaszowa i Łodzi oraz transport surowców dla miejscowego przemysłu. Pół roku później firma zmieniła nazwę na Państwowe Przedsiębiorstwo Transportowo-Ekspedycyjne Przemysłu i w tej formule funkcjonowała do końca 1947 roku. W tym czasie przedsiębiorstwo działało bez zaplecza technicznego, części zamienne doraźnie pozyskując z terenu i na taborze poniemieckim. W 1948 roku połączono PPTEP ze znacjonalizowaną firmą G. Hartwig Spółka Akcyjna. Od lipca 1948 roku zaczęto pozyskiwać nowe pojazdy, m.in. cztero- i siedmiotonowe fiaty z przyczepami. Również w tym okresie tworzył się zaczątek stacji obsługi pojazdów jako własnego zaplecza technicznego. Od stycznia 1950 roku, na mocy uchwały rządu o połączeniu przedsiębiorstw, powstała Państwowa Komunikacja Samochodowa w Tomaszowie Mazowieckim. W 1952 roku przeprowadzony został kapitalny remont w czterech pomieszczeniach biurowych, wybudowano myjnię, pogłębiono studnię, a także zainstalowano oświetlenie placu. Budowę dworca w obecnym miejscu ukończono 15 grudnia 1976 roku. Powstały m.in.: poczekalnia dla kierowców, pomieszczenie dla dyspozytorów, a w 1978 roku stołówka z bufetem[2][1]. Do czasu prywatyzacji firma działała w dwóch lokalizacjach: przy ulicy Dworcowej vis-à-vis dworca kolejowego znajdował się dworzec ze stanowiskami autobusowymi, z kioskiem RUCH i kawiarnią wewnątrz budynku, natomiast zajezdnia i warsztaty zakładowe znajdowały się u zbiegu ulic Mościckiego i Nowowiejskiej.
Stan obecny[edytuj | edytuj kod]
W 2004 roku przewoźnika „Państwowej Komunikacji Samochodowej w Tomaszowie Mazowieckim”, sprywatyzowano tworząc „Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Tomaszowie Mazowieckim. Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością”. Pod koniec 2006 roku całą firmę przeniesiono do obecnej lokalizacji między innymi kosztem kawiarni dworcowej na pierwszym piętrze. Przestronną przeszkloną poczekalnie dla pasażerów z kasami biletowymi przekształcono na warsztat obsługi pojazdów. Tereny po dawnej zajezdni na rogu ulicy Mościckiego i Nowowiejskiej odsprzedano pod budowę dyskontu Lidl. Pod koniec 2008 roku PKS Tomaszów Mazowiecki kupiło przedsiębiorstwo transportowe Autobuses Jiménez z Hiszpanii. W 2010 roku pracę w tomaszowskim PKSie rozpoczęła pierwsza kobieta-kierowca. W 2012 roku przewoźnik obsługiwał Mistrzostwa Europy w piłce nożnej, rozgrywane w Polsce i w Ukrainie. W 2016 roku, w związku z budową nowej drogi (ul. Chopina), zmniejszono teren firmy niemal o połowę, redukując funkcjonalność dworca z kilkunastu do kilku stanowisk autobusowych. Zlikwidowano również ich zadaszenie i nagłośnienie. W tym czasie pomiędzy dworcami powstało rondo im. Stanisława Hojnowskiego[3][4] i stacja paliw Avia ze sklepem Carrefour Express. Kilka lat później w pobliżu dworca powstał dyskont Dino. Na odsprzedanej części działki działa parking dla ciężarówek. W budynku dworca obecnie znajduje się mała poczekalnia dla pasażerów, ogólnodostępna toaleta, stanowisko dyspozytora ruchu, biuro administracji, a największą jego część stanowi warsztat obsługi autobusów[2]. W wyniku zwiększenia połączeń Polonusa i powstaniem kilku dodatkowych przystanków warszawskiego przewoźnika w Tomaszowie, od sierpnia 2019 roku autobusy tomaszowskiego PKSu przestały kursować do Warszawy[5]. Oprócz bezpłatnej komunikacji miejskiej, która ma dużą pętle w pobliżu, dworzec z największą tomaszowską ulicą – Warszawwską i największym osiedlem mieszkaniowym w mieście – Niebrowem, łączą ścieżki rowerowe po obu stronach ulicy Fryderyka Chopina. Oddano je do użytku pod koniec 2015 roku zachęcając do mikromobilności wśród osób dojeżdżających do pracy poza Tomaszów[6].
Działalność społeczna[edytuj | edytuj kod]
W 1953 roku załoga przedsiębiorstwa zapoczątkowała w czynie społecznym budowę parku nad rzeką Wolbórką w Tomaszowie Mazowieckim (obecnie Park Miejski im. Solidarności – największy park w mieście). W tym samym roku pracownicy PKS-u utworzyli dla ofiar wypadków drogowych Bank Krwi. Przez wiele lat PKS Tomaszów Mazowiecki był jednym ze organizatorów miejskiego Dnia Dziecka[2].
Wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
W latach 80. XX wieku kierowcy tomaszowskiego przewoźnika byli wielokrotnie nagradzani za kulturę jazdy i punktualność, w tym Złotymi Medalami Wzorowego Kierowcy[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Beata Dobrzyńska, Takimi autobusami jeździli przez lata tomaszowianie. Galeria zdjęć autobusów PKS w Tomaszowie [ZDJĘCIA] [online], Tomaszów Mazowiecki Nasze Miasto, 14 kwietnia 2021 [dostęp 2021-08-17] (pol.).
- ↑ a b c PKS Tomaszów Mazowiecki [online], www.pkstomaszowmaz.pl [dostęp 2021-08-17].
- ↑ Rondo na ul. Chopina i Warszawskiej otwarte [online], www.tomaszow-maz.pl [dostęp 2021-08-17] (pol.).
- ↑ Nowe ronda z nazwami [online], www.tomaszow-maz.pl [dostęp 2021-08-17] (pol.).
- ↑ Redakcja, PKS Tomaszów Maz. likwiduje kursy do Warszawy od 1 sierpnia (FOTO) [online], Tomaszów Mazowiecki Nasze Miasto, 31 lipca 2019 [dostęp 2021-08-17] (pol.).
- ↑ Ulica Chopina gotowa! Czekamy na ostatnie pozwolenia [online], www.tomaszow-maz.pl [dostęp 2021-08-25] (pol.).