Edmund Banasikowski

Edmund Banasikowski
Mundek, Jeż
	kapitan; pułkownik
Data i miejsce urodzenia	3 kwietnia 1914 ; Siedlce
Data i miejsce śmierci	3 kwietnia 2010 ; DeWitt, Michigan
	Przebieg służby
Lata służby	1939–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie II RP,; Armia Krajowa
Jednostki	pododcinek Batalionu Fortecznego „Mikołów”
Stanowiska	dowódca: pododcinka, grupy dywersyjnej „Wachlarz”
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: kampania wrześniowa,; Operacja „Ostra Brama”;
Późniejsza praca	działacz społeczny i polonijny
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 19 sty 2018, była oparta na tej wersji.

Edmund Jerzy Banasikowski, ps. „Mundek”, „Jeż” (ur. 3 kwietnia 1914 w Siedlcach, zm. 3 kwietnia 2010 w DeWitt w stanie Michigan w USA) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej, działacz społeczny i polonijny.

Życiorys

Absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie-Ostrowi Mazowieckiej. W 1939 roku awansowany do rangi porucznika. W momencie wybuchu II wojny światowej zajmował stanowisko dowódcy pododcinka Batalionu Fortecznego „Mikołów”. Po zakończeniu kampanii wrześniowej brał udział w konspiracji na terenie Siedlec oraz Warszawy (w latach 1939–1941).

W styczniu 1942 roku mianowany dowódcą grupy dywersyjnej Wachlarz, działającej w okolicach Witebska i Newela. Po reorganizacji struktur dywersji na Wschodzie wszedł w skład Inspektoratu F okręgu wileńskiego Armii Krajowej, gdzie został zastępcą majora Czesława Dębickiego (pseud. „Jarema”)^[1].

Latem 1944 roku brał udział w operacji „Ostra Brama”. Następnie – wraz z Antonim Snarskim – redagował biuletyn „Na Zew Ziemi Ojczystej”.

Wiosną 1945 roku aresztowany przez NKWD. Zdołał zbiec z więzienia i przedostać się do Warszawy. Wobec narastającego terroru radzieckiego i represji wobec byłych żołnierzy AK, podjął decyzję o wyjeździe z kraju. Wiosną 1946 roku przedostał się do Szwecji, a w 1951 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie zamieszkał na stałe w Milwaukee.

Na emigracji pełnił funkcję przewodniczącego Kongresu Polonii Amerykańskiej w stanie Wisconsin (1960–1977)^[2]. Korespondent Radia Wolna Europa, laureat nagrody literackiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (1989). Pełnił również przez długi okres funkcję prezesa Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Milwaukee. 10 czerwca 1989 został powołany do Oddziału Rady Narodowej RP na terenie Stanów Zjednoczonych^[3].

Szlak wojenny zakończył w randze kapitana; po upadku komunizmu w Polsce awansowany do stopnia majora (1990) i następnie do stopnia pułkownika.

Autor książki Na zew Ziemi Wileńskiej (1990)^[4].

Żonaty z Zofią (de domo Brzozowską), dwoje dzieci (Barbara, Ryszard).

Odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1993, przez prezydenta Lecha Wałęsę)
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1989)^[5]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1975)^[6].
Krzyż Walecznych
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami

Przypisy

↑ Cezary Chlebowski: Wachlarz, Monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej, wrzesień 1941 - marzec 1943. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1983.
↑ Edmund G. Banasikowski na stronie tributes.com. (ang.).
↑ Zarządzenie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 49, Nr 4 z 29 czerwca 1989.
↑ Edmund Banasikowski: Na zew Ziemi Wileńskiej. Editions Spotkania, 1990. ISBN 0028690355.
↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 97, Nr 6 z 15 grudnia 1989.
↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 9, Nr 2 z 31 grudnia 1975.

[1] Cezary Chlebowski: Wachlarz, Monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej, wrzesień 1941 - marzec 1943. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1983.

[2] Edmund G. Banasikowski na stronie tributes.com. (ang.).

[3] Zarządzenie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 49, Nr 4 z 29 czerwca 1989.

[4] Edmund Banasikowski: Na zew Ziemi Wileńskiej. Editions Spotkania, 1990. ISBN 0028690355.

[5] Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 97, Nr 6 z 15 grudnia 1989.

[6] Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 9, Nr 2 z 31 grudnia 1975.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]