Franciszek Barnert

Franciszek Barnert
	major piechoty
Data i miejsce urodzenia	10 sierpnia 1895 ; Poprad
Data i miejsce śmierci	11 września 1977 ; Katowice
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Polska Organizacja Wojskowa; Wojsko Polskie II Rzeczypospolitej Wojsko Polskie
Stanowiska	Ministerstwo Skarbu
Późniejsza praca	Ministerstwo Górnictwa PRL
	Odznaczenia

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 18 sty 2018, była oparta na tej wersji.

Franciszek Barnert – (ur. 10 sierpnia 1895 w Popradzie na Spiszu, zm. 11 września 1977, w Katowicach) – polski działacz niepodległościowy, żołnierz Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), komisarz Głównego Komitetu Plebiscytowego Spisko-Orawskiego, księgowy Ministerstwa Skarbu, naczelnik wydziału Dyrekcji Urzędu Ceł w Mysłowicach, major Wojska Polskiego.

Życiorys

Po ukończeniu gimnazjum w Kieżmarku oraz szkoły kadetów wyruszył latem 1914 roku w Alpy, na front austriacko-włoski I wojny światowej, gdzie jako oficer (ostatecznie w stopniu porucznika) walczył do jesieni 1917 roku w szeregach armii Cesarstwa Austro-Węgierskiego w lwowskim pułku piechoty Nr 30 .

W latach 1918-1919 podjął tajną działalność wojskową na rzecz ponownego przyłączenia Doliny Popradu do odradzającej się Rzeczypospolitej Polskiej. Zorganizował własne oddziały wojskowe, których komendę oddał Polskiej Organizacji Wojskowej.

W latach 1919-1920 kierował konspiracyjną i jawną akcją polityczną na Spiszu. Był m.in. komisarzem Głównego Komitetu Plebiscytowego Spisko-Orawskiego w Nowym Targu, wydawał pismo propagandowe w języku niemieckim Zipser Freiheitsbote, wielokrotnie przekraczał zieloną granicę w Tatrach, ze Spiszu do Polski.

Po traktacie wersalskim osiadł na stałe w Polsce. Miał zakaz przybywania do Czechosłowacji. W 1921 r. ukończył na Akademii Handlowej w Krakowie studium ekonomiczne, a po zdanych egzaminach w Ministerstwie Skarbu, Rada Ministrów przyznała mu w 1931 r. pełne wykształcenie wyższe na zasadach veniam studiorum. W latach 1925–1929 pracował w Ministerstwie Skarbu, początkowo jako kontroler skarbowy, a potem jako księgowy.

W 1930 r. został przeniesiony na Śląsk. Objął funkcję naczelnika wydziału Dyrekcji Ceł w Mysłowicach, którą pełnił do początku września 1939 r. Wojsko Polskie nadało mu stopień majora, a jako naczelnik Dyrekcji Ceł otrzymał stopień generalski Straży Celnej. Często zastępował gen. J. Konarkiewicza. W razie wojny miał dowodzić wojskami WOP na południowej i południowo-zachodniej granicy kraju. W 1939 roku miał objąć placówkę Dyrekcji Urzędu Ceł w Gdańsku.

Oprócz tego, był zakonspirowanym współpracownikiem Oddziału II Sztabu Generalnego WP, czyli wywiadu i kontrwywiadu. Do najbardziej spektakularnych akcji z okresu okupacji należał przerzut Wodza Naczelnego Edwarda Rydza-Śmigłego z Rumunii na Węgry, do Szegedu, a potem Budapesztu^{[potrzebny przypis]}. Do akcji włączył się na osobistą prośbę mjr Bazylego Rogowskiego (ostatniego adiutanta marszałka) i wiceministra Juliana Piaseckiego.

W latach 1939-1944 ukrywał się nad Balatonem i w Budapeszcie, gdzie utrzymywał kontakty z Rządem Londyńskim i pomagał jego kurierom. Oficjalnie pracował dla Węgierskiego Czerwonego Krzyża, gdzie prowadził rejestr polskich wojskowych, internowanych na Węgrzech. W 1944 r. został pojmany przez gestapo i początkowo przetrzymywany w areszcie na Szwabskiej Górze (wspólnie z Henrykiem Sławikiem). Potem przewieziony do obozu koncentracyjnego Flossenbürg w Bawarii, a ostatecznie do Zwickau, gdzie kierował komórką oporu (więzień Nr 29245). Po zbliżeniu się frontu zachodniego, w czasie ewakuacji obozu zainicjował udaną, kilkuosobową ucieczkę więźniów do lasów w Dolnych Sudetach w Czechosłowacji.

Za swoją działalność otrzymał Krzyż Niepodległości, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1929)^[1], Złoty Krzyż Zasługi.

W okresie Polski Ludowej pracował dla Ministerstwa Górnictwa (lata 1947-1962). Został pochowany w Katowicach, przy ulicy Francuskiej. Do roku 1939 był związany z Kościołem Baptystów.

Przypisy

↑ 27 listopada 1929 „za zasługi w pracach plebiscytowych” M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644

Bibliografia

Kwatera 139, Cezary Leżeński. T. 1-2 Lublin : Wydawnictwo Lubelskie, 1989
Pamięć : polscy uchodźcy na Węgrzech 1939-1946 = Emlékezés : lengyel menekültek Magyarországon 1939-1946 / Krystyna Łubczyk, Grzegorz Łubczyk, Oficyna Wydawnicza Rytm, 2009
Pamięć II: polscy uchodźcy na Węgrzech 1939-1946 = Emlékezés : lengyel menekültek Magyarországon 1939-1946 / Krystyna Łubczyk, Grzegorz Łubczyk, Oficyna Wydawnicza Rytm, 2012
Czy wiesz kto to jest? / pod ogólną red. Stanisława Łozy. Warszawa : Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.
Zeszyty Historyczne. Zeszyt Drugi. s. 35-37, Instytut Literacki. Kultura Paryska, Paryż, 1962
Dokumenty państwowe z archiwum rodzinnego

[1] 27 listopada 1929 „za zasługi w pracach plebiscytowych” M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644

[1]