Franciszek Cieplik

Franciszek Cieplik

Hatrak

kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia	8 lutego 1908 Sarajewo
Data i miejsce śmierci	21 sierpnia 1944 Surkonty
Przebieg służby
Lata służby	1939–1944
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa
Jednostki	19 Pułk Piechoty Odsieczy Lwowa, 1 Dywizja Grenadierów, 1 Brygada Strzelców, Okręg Nowogródek AK, 77 pułk piechoty AK
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Grób kpt. Franciszka Cieplika w Surkontach

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych cichociemnych, w tym Franciszka Cieplika

Franciszek Cieplik ps. „Hatrak” (ur. 8 lutego 1908 w Sarajewie, zm. 21 sierpnia 1944 pod Surkontami) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, cichociemny, przodownik Policji Państwowej, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 8 lutego 1908 w Sarajewie, w rodzinie Wojciecha, urzędnika sądowego, i Marii z domu Purgarić.

Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 w korpusie oficerów rezerwy piechoty. Posiadał przydział w rezerwie do 19 Pułku Piechoty we Lwowie.

W 1938, w stopniu starszego posterunkowego, pełnił służbę w 10 Kompanii Rezerwy Policyjnej w Jarosławiu na stanowisku pełniącego obowiązki dowódcy plutonu. Od 4 do 29 października 1938 odbył ćwiczenia oficerów rezerwy w macierzystym pułku.

We wrześniu 1939 roku walczył w 19 pp. W czasie bitwy o Gostynin 15 września był ranny, 14 października uciekł ze szpitala i przez Węgry dostał się do Francji, gdzie zaciągnął się do 1 Dywizji Grenadierów (walczył w 1 pułku Grenadierów Warszawy). Dostał się do niewoli, skąd uciekł przez Hiszpanię do Portugalii. Został tam aresztowany i odesłany do Hiszpanii, gdzie spędził 2 lata w obozie koncentracyjnym w Miranda de Ebro (4 września 1941 roku nieudana próba ucieczki). Po wyzwoleniu obozu, od stycznia 1943 roku dotarł do Wielkiej Brytanii przydzielony do 1 Brygady Strzelców.

Zgłosił się do służby w Kraju. Po przeszkoleniu ze specjalnością w dywersji został zaprzysiężony na rotę AK 29 września 1943 roku. Przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. 1 marca 1944 awansowany do stopnia kapitana piechoty .

Został zrzucony do okupowanej Polski w nocy z 30 kwietnia na 1 maja 1944 roku, w operacji lotniczej „Weller 16", na placówkę odbiorczą „Klosz”, 23 km od Grójca. Przydzielony do służby w Okręgu Nowogródek AK jako zastępca dowódcy 3 kompanii IV baonu 77 pułku piechoty AK Zgrupowania „Nadniemieńskiego”. W czasie operacji wileńskiej walczył w oddziale partyzanckim „Bustromiaka”.

Zamordowany bagnetami przez Sowietów po bitwie z Armią Czerwoną pod Surkontami.

W 1928 roku ożenił się z Katarzyną Sygnowską (1907–1988), z którą miał 2 dzieci: Marię Teresę (ur. 1930) i Józefa (1935–1975).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 8911
• Krzyż Walecznych – dwukrotnie
• Krzyż Wojenny (Francja).

Upamiętnienie

• W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Franciszek Cieplik.
• W 1986 roku Kresowa Oficyna Podziemna Poczta Polowa Solidarności wydała serię/bloczek 5 znaczków cichociemnych, którzy zginęli z rąk radzieckich. Tytuł serii to Spadochroniarzom Armii Krajowej poległym w walce z Sowietami. Na jednym z pięciu znaczków jest Franciszek Cieplik.

Bibliografia

• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 1. Oleśnica: Firma „Kasperowicz – Meble”, 1994, s. 31–32. ISBN 83-902499-0-1.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 302. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 212.

Linki zewnętrzne

• biogram na stronie elitadywersji.org