Glironia puszystoogonowa
| Glironia venusta | |||
| O. Thomas, 1912[1] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Glironia | ||
| Gatunek |
glironia puszystoogonowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[8] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Glironia puszystoogonowa[9] (Glironia venusta) – gatunek ssaka z podrodziny Glironiinae w obrębie rodziny dydelfowatych (Didelphidae).
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek i rodzaj po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1912 roku angielski zoolog Oldfield Thomas nadając im odpowiednio nazwy Glironia[3] i Glironia venusta[1]. Miejsce typowe to „Pozuzo” (10°S 76°W/-10,070000 -75,530000), na wysokości 800 m n.p.m., Pasco, Peru[10][11][12]. Holotyp to skóra i czaszka dorosłego samca o sygnaturze BMNH 12.1.15.7 i przechowywanego w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie[11]. Został odłowiony w kwietniu 1908 roku przez L. Egga[10]. Jedyny przedstawiciel podrodziny Glironiinae i rodzaju glironia[9] (Glironia)[13][12].
Tradycyjnie takson ten był umieszczany w Caluromyinae[14] ale najnowsze dane genetyczne i morfologiczne potwierdzają jego rozpoznanie jako odrębnej podrodziny[2][15]. Filogenetyczne położenie Glironiinae jest niepewne, ale jest to takson siostrzany do Caluromyinae lub reszty Didelphidae[12]. Wstępne dane mitochondrialne cytochromu-b z okazów po obu stronach Amazonki sugerują istnienie dwóch podgatunków po jednej lub po każdej stronie rzeki (venusta i criniger), jednak zachodzi potrzeba dodatkowych badań[15]. Gatunek monotypowy[13][12].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Glironia: łac. glis, gliris ‘popielica’[16].
- venusta: łac. venustus ‘piękny’, od venus ‘piękno’[17].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Glironia puszystoogonowa występuje w południowej Kolumbii (Putumayo), wschodnim Ekwadorze, wschodnim Peru, północnej Boliwii i Brazylii (południowe Amazonas, Pará, Acre, Rondônia i Mato Grosso)[13][12][18][19].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 17–21 cm, długość ogona 19,5–22,5 cm; masa ciała 130 g[13][18].
Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern „najmniejszej troski”)[8].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Nomen nudum.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Thomas 1912 ↓, s. 240.
- ↑ a b R.S. Voss & S.A. Jansa. Phylogenetic relationships and classification of didelphid marsupials, an extant radiation of New World metatherian mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 322, s. 88, 2009. (ang.).
- ↑ a b Thomas 1912 ↓, s. 239.
- ↑ P. Hershkovitz. Ankle bones: The Chilean opossum Dromiciops gliroides Thomas, and marsupial phylogeny. „Bonner zoologische Beiträge”. 43 (2), s. 209, 1992. (ang.).
- ↑ J.A.W. Kirsch & R.E. Palma. DNA/DNA hybridization studies of carnivorous marsupials. V. A further estimate of relationships among opossums (Marsupialia: Didelphidae). „Mammalia”. 59 (3), s. 422, 1995. DOI: 10.1515/mamm.1995.59.3.403. (ang.).
- ↑ Anthony 1926 ↓, s. 1.
- ↑ Anthony 1926 ↓, s. 2.
- ↑ a b S. Solari, G.M. Martin, Glironia venusta, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-11-19] (ang.).
- ↑ a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 2. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b Thomas 1912 ↓, s. 241.
- ↑ a b R. Voss. An annotated checklist of Recent opossums (Mammalia: Didelphidae). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 455, s. 9, 2022. (ang.).
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 42. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d D. Astúa: Family Didelphidae (Opossums). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 131. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Glironia venusta. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-19].
- ↑ a b R.S. Voss, D.W. Fleck & S.A. Jansa. Mammalian diversity and Matses ethnomammalogy in Amazonian Peru. Part 3, Marsupials (Didelphimorphia). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 432, s. 17, 2019. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 97.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 250.
- ↑ a b Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 31. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Glironia venusta O. Thomas, 1912. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- O. Thomas. A new genus of Opossums and a new Tuco-tuco. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight Series. 9 (50), s. 239–241, 1912. (ang.).
- H.E. Anthony. Preliminary report on Ecuadorean mammals. No. 7. „American Museum novitates”. 240, s. 1–6, 1926. (ang.).
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).