Henryk Lisowski (oficer)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Michał Władysław Lisowski
Ilustracja
podpułkownik uzbrojenia podpułkownik uzbrojenia
Data i miejsce urodzenia

12 lutego 1894
Kraków

Data i miejsce śmierci

między 9 a 11 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

8 pułk artylerii polowej
Ministerstwo Spraw Wojskowych

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Henryk Michał Władysław Lisowski (ur. 12 lutego 1894 w Krakowie, zm. między 9 a 11 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – podpułkownik uzbrojenia Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Henryk Lisowski z Lisowa h. Lubicz[3] urodził się 12 lutego 1894 w Krakowie, w rodzinie Władysława i Michaliny z Czeczel-Nowosielskich[4]. Żołnierz Legionów Polskich[5]. Od stycznia 1919 w 8 pułku artylerii polowej. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku. W 1922 był w stopniu kapitana administracji, dział kontroli administracji ze starszeństwem 1 czerwca 1919 i 14 lokatą[6]. W 1923 służył w Oddziale Kontroli Wykonania Budżetu MSWojsk[7]. W 1924 w stopniu majora administracji ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 6 lokatą – pełnił służbę w Wojskowej Kontroli Generalnej, w Oddziale Kontroli Następnej[8]. W 1924 został członkiem rezerwowym Sądu Honorowego dla oficerów młodszych MSWojsk[9]. W 1926 został przewodniczącym oficerskiej komisji małżeńskiej Oddziału Kontroli Następnej MSWojsk[10]. W marcu 1934 został przeniesiony z korpusu oficerów administracji do korpusu oficerów uzbrojenia ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i lokatą 3.1 z pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku w Biurze Kontroli MSWojsk[11]. W marcu 1939 był szefem Wydziału III Funduszy Pozabudżetowych w Biurze Budżetowym MSWojsk[12].

Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Według stanu z 28 października 1939 był jeńcem jużskiego obozu NKWD (jest wymieniony na liście jeńców wojennych i starszych oficerów z dnia 28.10.1939). W listopadzie lub na początku grudnia 1939 przybył do Kozielska. Między 7 a 9 maja 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 015/2 poz. 88 nr akt 1178[13], z 05 kwietnia 1940[1][14]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji z 28.05.1943 pod numerem 3444. Przy szczątkach Henryka Lisowskiego znaleziono kartkę z nazwiskiem Lisowski, zaświadczenie o szczepieniach w obozie w Kozielsku, pismo firmy Julian Piwnicki zaświadczającej o przyjęciu do przechowania futra[15][16]. Figuruje na liście AM-256-3444 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem: GARF-125-03444. Na liście AM oznaczono stopień majora. Nazwisko Lisowskiego znajduje się na liście ofiar (pod nr 03444) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 176,w Nowym Kurierze Warszawskim nr 169 z 1943.

Krewni do 2008 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. W archiwum IPN znajdują się wspomnienia krewnych i znajomych podpułkownika.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty, miał dwoje dzieci.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień pułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 464.
  2. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 157.
  3. Henryk Lisowski z Lisowa h. Lubicz [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2019-03-02].
  4. Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 351.
  5. Komunikat – Koło Żołnierzy Formacyj Pozapułk. b. Legjonów Polskich, Nr 3/36, 1936, s 3.
  6. Lista Starszeństwa Oficerów Zawodowych, Warszawa 1922, s. 374.
  7. Rocznik Oficerski, MSWojsk, 1923, s. 30.
  8. Dziennik Personalny, Warszawa: MSWojsk, 1924, s. 30, 970.
  9. „Polska Zbrojna” (R.4, nr 20), Warszawa, 20 stycznia 1924, s. 4.
  10. „Polska Zbrojna” (R.6, nr 30), Warszawa, 30 stycznia 1926, s. 4.
  11. „Dziennik Personalny” (R.15, nr 7), MSWojsk., 12 marca 1934, s. 89.
  12. Rybka R, Stepan K., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 286, 441.
  13. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 626.
  14. Na liście wywózkowej Rosjanie wstawili błędną datę urodzenia – 1896
  15. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  16. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 256.
  17. M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  18. „Dziennik Personalny” (R.13, nr 8), MSWojsk., 4 lipca 1932, s. 331.
  19. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  20. „Dziennik Personalny” (R.17, nr 2), MSWojsk., 11 listopada 1936, s. 18.
  21. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  22. a b Na podstawie fotografii Fotografia: Henryk Lisowski w mundurze podpułkownika.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1932.
  • Dzienniki Personalne, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.