Irena Hernik
Data i miejsce urodzenia |
11 sierpnia 1912 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
2 maja 1998 |
Zawód, zajęcie |
nauczycielka, bibliotekarka |
Odznaczenia | |
|
Irena Hernik (ur. 11 sierpnia 1912 w Warszawie, zm. 2 maja 1998 w Grodzisku Wielkopolskim) – polska nauczycielka i bibliotekarka, działaczka amatorskiego ruchu teatralnego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodziła z rodziny o tradycjach szlacheckich i patriotycznych, jej ojcem był Władysław Wiśniewski, a matką Stanisława z d. Kamińska. W 1915 roku rodzina straciła majątek i przeniosła się do Koła, gdzie mieszkała rodzina matki. W Kole Władysław Wiśniewski prowadził księgarnię, a następnie był także właścicielem folwarku Olszanek niedaleko Osieka Małego[1]. Po poprawie sytuacji materialnej rodziny mogła rozpocząć edukację podstawową, następnie uczyła się w żeńskim Gimnazjum Sióstr Nazaretanek w Kaliszu. Z powodów zdrowotnych powróciła do Koła i maturę zdała w tamtejszym gimnazjum koedukacyjnym[2][1].
W 1936 roku ukończyła studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego, uzyskując dyplom magistra filozofii. Następnie podjęła również studia w zakresie bibliotekoznawstwa pod kierunkiem Stefana Vrtel-Wierczyńskiego, nie ukończyła ich jednak przed wybuchem II wojny światowej. Podczas pobytu w Poznaniu utrzymywała kontakty z tamtejszym środowiskiem literackim, m.in. z Egonem Naganowskim, Aleksandrem Rogalskim i Eugeniuszem Pauksztą, przyjaźniła się także z Stanisławą Fleszarową-Muskat[2][1].
1 września 1939 roku wraz z nowonarodzonym synem przeżyła bombardowanie szpitala[1]. W październiku 1939 roku została usunięta z pracy w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu, a miesiąc później władze okupacyjne zarekwirowały jej mieszkanie i dobytek. Na przełomie listopada i grudnia 1939 roku wraz z rodziną trafiła do obozu przejściowego w Poznaniu, a na początku stycznia 1940 roku zostali przesiedleni do wsi Kotuń w Generalnym Gubernatorstwie. W 1941 roku podjęła pracę w Fabryce Prochu w Pionkach, do 1944 roku prowadziła także tajne nauczanie w ramach Tajnej Organizacji Nauczycielskiej[2][1]. W 1945 roku powróciła do Koła, gdzie przystąpiła do odbudowy struktur szkolnych i bibliotek, pracowała jako nauczycielka języka polskiego oraz bibliotekarka w Gimnazjum i Liceum „Oświata”. Była także inwigilowana przez Urząd Bezpieczeństwa[3][4].
W 1950 roku ukończyła Studium Bibliotekoznawcze w Jarocinie[2]. Ukończyła także studium reżyserskie przy Państwowej Szkole Teatralnej. Była założycielką nauczycielskiego zespołu teatralnego „Przyszłość” pod egidą Zarządu Powiatowego ZNP w Kole oraz uczniowskiego kółka dramatycznego[3]. W 1958 roku, z inicjatywy Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego i Ministerstwa Oświaty brała udział w trzyosobowej delegacji do Francji na zaproszenie organizacji Ligue de l'enseignement[3][4].
W 1963 roku zakończyła pracę w szkole i została kierownikiem Powiatowej Biblioteki Pedagogicznej w Kole, funkcję tę pełniła do 1968 roku. Pracowała także jako kierownik Wydziału Pedagogicznego Oddziału Powiatowego ZNP w Kole, pełniła również funkcję podinspektora szkolnego[3]. W 1968 roku przeprowadziła się do Sulejówka, gdzie do 1989 roku pracowała w Ośrodku Doskonalenia Kadr Oświatowych[5].
W latach 1954–1958 była radną Miejskiej Rady Narodowej w Kole, była także współzałożycielką Muzeum Technik Ceramicznych w Kole[3]. Publikowała artykuły dotyczące oświaty oraz amatorskiego ruchu teatralnego m.in. w „Głosie Nauczycielskim”, „Ruchu Pedagogicznym”, „Teatrze” i „Przyjaciółce”[5]. W okresie PRLu utrzymywała kontakt z m.in. Bernardem Ładyszem, Arkadym Fiedlerem i Mikołajem Kozakiewiczem[5][4].
Zmarła w 1998 roku w Grodzisku Wielkopolskim. Została pochowana na cmentarzu w Sulejówku[5][4].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
21 sierpnia 1937 roku w kościele pw. Krzyża Świętego w Kole wyszła za mąż za Jana Hernika. Mieli piątkę dzieci: Tadeusza (ur. 29 sierpnia 1939), Stanisława (ur. 19 maja 1941), Annę (ur. 18 lipca 1944), Aleksandrę (ur. 1946) i Marka (ur. 1948)[5].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Została odznaczona następującymi odznaczeniami[5][4]:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1986)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1979)
- Złoty Krzyż Zasługi (1975)
- Srebrny Krzyż Zasługi (1955)
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)[6]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1984)
- Odznaka honorowa „Za Zasługi w Rozwoju Województwa Poznańskiego” (1963)
- Odznaka honorowa „Za Zasługi dla miasta Koła” (1987)
- Tytuł honorowy „Zasłużony dla Miasta Sulejówek” (1987)[7]
- Złota Odznaka ZNP (1980)
- Odznaka TON
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Olszak 2012 ↓, s. 12.
- ↑ a b c d Jaśkowski i in. 2014 ↓, s. 95.
- ↑ a b c d e Jaśkowski i in. 2014 ↓, s. 96.
- ↑ a b c d e Olszak 2012 ↓, s. 13.
- ↑ a b c d e f Jaśkowski i in. 2014 ↓, s. 97.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 50, poz. 492
- ↑ Tytuły indywidualne [online], www.sulejowek.pl [dostęp 2022-12-03] .
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ewaryst Jaśkowski i inni red., Kolski Słownik Biograficzny, Koło: Muzeum Technik Ceramicznych w Kole, 2014, ISBN 978-83-91960-99-8 .
- Mira Olszak , Irena Hernik (1912-1998) – „siłaczka naszych czasów”, „Koniński Kurier Oświatowy” (2 (97)), Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Koninie, 2012, ISSN 2081-1527 .
- Polscy nauczyciele języka polskiego
- Polscy bibliotekarze
- Polscy działacze społeczni
- Polscy reżyserzy teatralni
- Członkowie Tajnej Organizacji Nauczycielskiej
- Radni Miejskich Rad Narodowych
- Polacy wysiedleni z Wielkopolski 1939–1941
- Ofiary represji w Polsce Ludowej
- Więźniowie obozu przesiedleńczego na ul. Głównej w Poznaniu
- Absolwenci Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Poznańskiego
- Absolwenci Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Wielkiego w Kole
- Bibliotekarze Uniwersytetu Poznańskiego
- Członkowie Związku Nauczycielstwa Polskiego
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaczeni Złotą Odznaką ZNP
- Odznaczeni odznaką honorową „Za Zasługi w Rozwoju Województwa Poznańskiego”
- Ludzie związani z Sulejówkiem
- Ludzie związani z Pionkami
- Urodzeni w 1912
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Zmarli w 1998