Język hatam
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
16 tys. (1993) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | had | ||
| IETF | had | ||
| Glottolog | hata1243 | ||
| Ethnologue | had | ||
| WALS | hat | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język hatam (a. hattam)[1] – język papuaski używany w prowincji Papua Zachodnia w Indonezji. Według danych z 1993 roku posługuje się nim 16 tys. osób[2].
Dzieli się na kilka dialektów: tinam, miriei (moille, moile), adihup, uran (waran)[3]. Czasami wyróżnia się dialekt mansim (moi, moi brai, borai), niemniej odmiana ta jest dość odrębna i bywa też traktowana jako oddzielny (choć wyraźnie spokrewniony) język[3][4].
Jest wyraźnie odrębny od pozostałych języków regionu (jedyne podobieństwa dotyczą cech typologii)[5]. W 1975 r. C.L. Voorhoeve sklasyfikował go próbnie jako odosobniony język w ramach fyli zachodniopapuaskiej[1], ale w 1987 i 1988 r. nie potwierdził jego pokrewieństwa z innymi rodzinami papuaskimi[5][6]. Część źródeł wskazuje, że jest to izolat[2][7] (wymierający bądź wymarły mansim został pominięty w większości klasyfikacji[8]). G. Reesink (2004) omawia hatam i mansim wespół z językami wschodniej Ptasiej Głowy, ale nie uwzględnia ich w grupie genetycznej o tej nazwie[9]. Nie jest jasne, czy tworzą rodzinę wraz z pozostałymi językami wschodniej Ptasiej Głowy (właściwymi); być może ich pokrewieństwo jest dalekie[8]. G. Reesink (2005) i Glottolog (4.6) zaliczają oba języki do samodzielnej rodziny hatam-mansim[10][11].
Sporządzono opis jego gramatyki[12]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Donohue 1997 ↓, s. 37.
- ↑ a b c David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Hatam, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2021-08-18] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
- ↑ a b Reesink 1999 ↓, s. 1–2.
- ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Mansim. Glottolog 4.6. [dostęp 2022-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-15)]. (ang.).
- ↑ a b Voorhoeve 1987 ↓, s. 725.
- ↑ Voorhoeve 1988 ↓, s. 195.
- ↑ Lyle Campbell: Historical Linguistics: An Introduction. Wyd. 3. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2013, s. 162. ISBN 978-0-7486-7559-3. OCLC 828792941. [dostęp 2021-08-18]. (ang.).
- ↑ a b Holton i Klamer 2018 ↓, s. 580.
- ↑ Jelle Miedema, Ger Reesink: One Head, Many Faces: New Perspectives on the Bird’s Head Peninsula of New Guinea. Leiden: KITLV Press, 2004, s. 32, seria: Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde 219. DOI: 10.1163/9789004454385. ISBN 978-90-67-18229-4. ISBN 978-90-04-45438-5. OCLC 1312159896. [dostęp 2022-08-15]. (ang.).
- ↑ Reesink 2005 ↓, s. 187.
- ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Hatam-Mansim. Glottolog 4.6. [dostęp 2022-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-15)]. (ang.).
- ↑ Reesink 1999 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mark Donohue: Hatam phonology and grammatical notes. W: Andrew Pawley (red.): Papers in Papuan Linguistics No. 3. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 1997, s. 37–57, seria: Pacific Linguistics A-87. DOI: 10.15144/PL-A87.37. ISBN 978-0-85883-457-6. OCLC 38820134. (ang.).
- Gary Holton, Marian Klamer: The Papuan languages of East Nusantara and the Bird’s Head. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 569–640, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-005. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
- Ger P. Reesink: A grammar of Hatam: Bird’s Head Peninsula, Irian Jaya. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 1999, seria: Pacific Linguistics C-146. DOI: 10.15144/PL-C146. ISBN 0-85883-497-9. OCLC 1076067780. (ang.).
- Ger Reesink: West Papuan languages: roots and development. W: Andrew Pawley, Robert Attenborough, Robin Hide, Jack Golson (red.): Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2005, s. 185–218, seria: Pacific Linguistics 572. ISBN 978-0-85883-562-7. OCLC 67292782. [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
- Clemens L. Voorhoeve: Worming one’s way through New Guinea: The chase of the peripatetic pronouns. W: Donald L. Laycock, Werner Winter (red.): A world of language: papers presented to Professor S.A. Wurm on his 65th birthday. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1987, s. 709–727, seria: Pacific Linguistics C-100. ISBN 0-85883-357-3. OCLC 17669962. [dostęp 2023-02-09]. (ang.).
- Clemens L. Voorhoeve: The languages of the North Halmaheran stock. W: Papers in New Guinea linguistics. No. 26. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1988, s. 181–209, seria: Pacific Linguistics A-76. DOI: 10.15144/PL-A76.181. ISBN 0-85883-370-0. OCLC 220535054. (ang.).