Języki sentani
| Obszar | |
|---|---|
| Podział |
• języki sentani właściwe |
| Kody rodziny językowej | |
| Glottolog | sent1261 |
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode. | |
Języki sentani[1][2], także sentani-demta[3] – niewielka rodzina języków papuaskich używanych w prowincji Papua w Indonezji. Ich użytkownicy zamieszkują północno-wschodnią część prowincji[4].
Do języków sentani właściwych należą: sentani, nafri i tabla (tanahmerah, tepera)[a]. Język demta (sowari, muris) jest klasyfikowany odrębnie[4][5].
S.A. Wurm (1982) zaliczył je do języków transnowogwinejskich[6][7]. C.L. Voorhoeve (1969) sugerował w szczególności związek z językami asmat[5][8]. W.A. Foley (2018) oraz A. Pawley i H. Hammarström (2018) nie potwierdzają takiej ich przynależności[4][5]. M. Ross (2005) umiejscowił te języki w rozszerzonej wersji rodziny zachodniopapuaskiej (o charakterze spekulatywnym), łącząc je z językami wschodniej Ptasiej Głowy oraz burmeso i tause[9]. Wcześniej (1996) C.L. Voorhoeve odnotował szereg podobieństw leksykalnych między językami sentani a zachodniopapuaskimi (północnohalmaherskimi i zachodniej Ptasiej Głowy), lecz nie uznał ich za oznakę pokrewieństwa (rodziny te są bardzo odmienne typologicznie)[10].
Języki sentani zostały stosunkowo dobrze opisane (istnieje szereg publikacji poświęconych sentani i tabla), choć dokumentacja języków nafri i demta ogranicza się do list słownictwa[11].
System zaimków[12][edytuj | edytuj kod]
sentani tabla nafri demta 1. os. lp. də(yæ) də te(ye) mini 2. os. lp. wə(yæ) wə we(ye) we 3. os. lp. nə(yæ) nə ne(ye) ngane 1. os. lmn. (exclusivus) me(yæ) e me ngama 1. os. lmn. (inclusivus) e(yæ) 2. os. lmn. mə(yæ) we mai me 3. os. lmn. nə(yæ) nə ne(ye) kumbi
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nie mylić z językiem sumeri z półwyspu Bomberai, również zwanym tanahmerah (Bright 1992 ↓, s. 418).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Palmer 2018 ↓, s. 8.
- ↑ David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Sentani, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 25, Dallas: SIL International, 2022 [dostęp 2023-02-18] [zarchiwizowane z adresu 2023-02-18] (ang.).
- ↑ Voorhoeve 1969 ↓, przyp. 10, s. 470.
- ↑ a b c Pawley i Hammarström 2018 ↓, s. 74.
- ↑ a b c Foley 2018 ↓, s. 438.
- ↑ Bright 1992 ↓, s. 418.
- ↑ Wurm 1982 ↓, s. 147–148.
- ↑ Voorhoeve 1969 ↓, s. 468, 479.
- ↑ Ross 2005 ↓, s. 30.
- ↑ Voorhoeve 1994 ↓, s. 652, 668–669.
- ↑ Foley 2018 ↓, s. 439.
- ↑ Foley 2018 ↓, s. 440.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- William Bright (red.): International Encyclopedia of Linguistics. T. 3. New York–Oxford: Oxford University Press, 1992. ISBN 0-19-505196-3. OCLC 23142584. (ang.).
- William A. Foley: The languages of Northwest New Guinea. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 433–568, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-004. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
- Bill Palmer: Language families of the New Guinea Area. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 1–20, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-001. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
- Andrew Pawley, Harald Hammarström: The Trans New Guinea family. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 21–195, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-002. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
- Malcolm Ross: Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages. W: Andrew Pawley, Robert Attenborough, Robin Hide, Jack Golson (red.): Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2005, s. 15–66, seria: Pacific Linguistics 572. ISBN 0-85883-562-2. OCLC 67292782. [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
- Clemens L. Voorhoeve. Some notes on the linguistic relations between the Sentani and Asmat languages of New Guinea. „Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde”. 125 (4), s. 466–486, 1969. DOI: 10.1163/22134379-90002833. ISSN 0006-2294. OCLC 5672372709. JSTOR: 27861069. (ang.).
- Clemens L. Voorhoeve: Contact-induced change in the non-Austronesian languages in the north Moluccas, Indonesia. W: Tom Dutton, Darrell T. Tryon (red.): Language Contact and Change in the Austronesian World. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 1994, s. 649–674, seria: Trends in Linguistics: Studies and Monographs 77. DOI: 10.1515/9783110883091.649. ISBN 978-3-11-088309-1. OCLC 853258768. (ang.).
- Stephen A. Wurm: Papuan Languages of Oceania. Tübingen: Narr, 1982. ISBN 3-87808-357-2. OCLC 8592292. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Sentani, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2023-02-19] (ang.).