Kamienna (dopływ Słupi)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienna
Ilustracja
Kamienna w okolicy Łysomic
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Lokalizacja

Wysoczyzna Polanowska

Struga
Długość 9 km
Powierzchnia zlewni

26 km²

Źródło
Miejsce około 1 km na północny zachód Podwilczyna
Wysokość

ok. 110 m n.p.m.

Współrzędne

54°18′19″N 17°09′14″E/54,305278 17,153889

Ujście
Recypient Słupia
Miejsce

około 0,8 km na południowy zachód od Skarszowa Dolnego

Wysokość

24,0 m n.p.m.

Współrzędne

54°21′30″N 17°06′45″E/54,358333 17,112500

Położenie na mapie powiatu słupskiego
Mapa konturowa powiatu słupskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast w centrum znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”

Kamienna[1]struga[1] w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, przepływająca przez obszar dwóch gmin – Dębnica Kaszubska i Kobylnica[2], na Wysoczyźnie Polanowskiej, w Parku Krajobrazowym „Dolina Słupi”[3], będąca lewostronnym dopływem Słupi[4].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Rozlewisko na Kamiennej w okolicy Łysomic
Śledziennica skrętolistna Chrysosplenium alternifolium w dolinie Kamiennej – gatunek charakterystyczny dla lasów łęgowych

W podziale kraju na regiony fizycznogeograficzne ciek jest położony na obszarze mezoregionu Wysoczyzna Polanowska[3], będącego częścią makroregionu Pojezierze Zachodniopomorskie. Mezoregion ten zaliczany jest do typu wysoczyzn młodoglacjalnych w większości o charakterze gliniastym, falistym lub płaskim[5][6]. W systemie gospodarki wodnej należy do regionu wodnego Dolnej Wisły. Cała struga tworzy jednolitą część wód powierzchniowych o krajowym kodzie RW20001747272 i jest uznana za typ 17 (potok nizinny piaszczysty)[7].

Zgodnie z ewidencją gruntów i budynków struga przepływa przez obręby ewidencyjne Krzynia oraz Żelkówko[2].

Struga na całej swojej długości płynie przez obszar Parku Krajobrazowego „Dolina Słupi”, a tym samym przez obszar specjalnej ochrony ptaków „Dolina Słupi” (PLB220002) powołany w ramach sieci Natura 2000. Odcinek od okolicy Łysomic ku ujściu objęty jest obszarem mającym znaczenie dla Wspólnoty (projektowanym specjalnym obszarem ochrony siedlisk) „Dolina Słupi” (PLH220052)[3].

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Kamienna bierze początek na północny zachód od wsi Podwilczyn, na północ od jeziora Rybiec, na wysokości około 110 m n.p.m[2][4][8] (niektóre źródła podają, że miejscem wypływu jest samo jezioro Rybiec[9]). Uchodzi do Słupi na południowy zachód od osady Skarszów Dolny, na wysokości 24 m n.p.m., prawie że naprzeciwlegle w stosunku do ujścia Skotawy[2][4].

Hydrologia[edytuj | edytuj kod]

Struga ma 9 km długości. Zlewnia zajmuje powierzchnię 26 km²[8]. W górnym odcinku strugę charakteryzuje trzymetrowa szerokość koryta, przy średniej głębokości około 30 cm. Dno budują przeważnie piaski i żwiry, w mniejszym stopniu kamienie[9].

Ichtiofauna[edytuj | edytuj kod]

W strudze – na podstawie obserwacji z lat 1998–2009 – stwierdzono występowanie troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta), strzebli potokowej (Phoxinus phoxinus), łososia szlachetnego (Salmo salar), pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario), pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss), pstrąga źródlanego (Salvelinus fontinalis), szczupaka pospolitego (Esox lucius) oraz głowacza białopłetwego (Cottus gobio). Oprócz tych, potwierdzono obecność minoga strumieniowego (Lampetra planeri)[10].

Łosoś szlachetny, głowacz białopłetwy oraz minóg strumieniowy są wymienione w Załączniku II – Gatunki roślin i zwierząt będące przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, których ochrona wymaga wyznaczenia specjalnych obszarów ochrony – do Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U.UE L z dnia 22 lipca 1992 r.), tj. tzw. dyrektywy siedliskowej, stąd też nastąpiło włączenie odcinka strugi w granice obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty „Dolina Słupi” (PLH220052)[11][12].

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Ciek wymieniony był w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie śródlądowych wód powierzchniowych lub części stanowiących własność publiczną jako istotny dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa. Rozporządzenie to uchylono 1 stycznia 2018 w związku z wejściem w życie Ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2017 poz. 1566)[13].

Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Polska nazwa Kamienna została nadana 1 października 1948 Rozporządzeniem Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości, zastępując niemieckie Stein Bach[14][15].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 105, ISBN 83-239-9607-5.
  2. a b c d Geoportal Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. [dostęp 2020-05-19].
  3. a b c Geoserwis Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2020-05-19]. (pol.).
  4. a b c Natalia Kurhalyuk, Magdalena Szornak, Katarzyna Pałczyńska, Halyna Tkachenko, Marcin Miller. Uwarunkowania obrony antyoksydacyjnej u troci wędrownej (Salmo trutta trutta) z dorzecza Słupi. „Słupskie Prace Biologiczne”. 6, s. 97–108, 2009. Akademia Pomorska w Słupsku. ISSN 1734-0926. (pol.). 
  5. Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 46. ISBN 978-83-01-16022-7.
  6. Jerzy Kondracki, Andrzej Richling. Regiony fizycznogeograficzne, skala 1:1500000. Warszawa: Główny Geodeta Kraju, 1994
  7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r. w sprawie Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (Dz.U. z 2016 r. poz. 1911) zastąpione rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2022 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 300)
  8. a b Katarzyna Pałczyńska-Guguła, Halyna Tkachenko, Natalia Kurhaluk, Ewa Górska. Bioakumulacja pierwiastków i markery stresu oksydacyjnego w tkance mięśniowej smoltów troci wędrownej (Salmo trutta L.) z dorzecza Słupi. „Komunikaty Rybackie”. 2 (145), s. 4–13, 2015. Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie. ISSN 1230-641X. (pol.). 
  9. a b Wykaz wód górskich ZO PZW Słupsk 2019 r. Wody rzek zaliczanych do Krainy pstrąga i lipienia). Polski Związek Wędkarski. Okręg Słupski. [dostęp 2020-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-24)]. (pol.).
  10. Piotr Dębowski i inni, Zmiany w ichtiofaunie dorzecza Słupi w okresie od 1998 do 2009 roku, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PZW, 2013 (Roczniki naukowe Polskiego Związku Wędkarskiego), s. 65-97, ISSN 0860-648X [dostęp 2020-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02].
  11. Natura 2000 – standardowy formularz danych. PLH220052. Europejska Agencja Środowiskowa. [dostęp 2020-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
  12. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U.UE L z dnia 22 lipca 1992 r.)
  13. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie śródlądowych wód powierzchniowych lub części stanowiących własność publiczną (Dz.U. z 2003 r. nr 16, poz. 149)
  14. Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. (M.P. z 1948 r. nr 78, poz. 692)
  15. Mapa Taktyczna Polski skala 1:100 000 (1924-1939). Arkusz 67 – Stolp (Słupsk). Instytut Wojskowo-Geograficzny: Warszawa, 1921