Wodnokanczyl afrykański

Wodnokanczyl afrykański
	Hyemoschus aquaticus
	(Ogilby, 1841)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Podrząd	przeżuwacze
Infrarząd	Tragulina
Rodzina	kanczylowate
Rodzaj	Hyemoschus; J.E. Gray, 1845
Gatunek	wodnokanczyl afrykański
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wodnokanczyl afrykański^[3], kanczyl afrykański^[4] (Hyemoschus aquaticus) – gatunek ssaka z rodziny kanczylowatych (Tragulidae).

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Zachodnia Afryka od Gwinei do Kamerunu, Republika Środkowoafrykańska, Gabon, Kongo, Demokratyczna Republika Konga.

Biotop[edytuj | edytuj kod]

Lasy z gęstą roślinnością w pobliżu wody.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Takson po raz pierwszy opisał William Ogilby w 1841 roku pod nazwą Moschus aquaticus^[5]. Jako miejsce typowe autor wskazał „Sierra Leone”^[5]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Hyemoschus – wodnokanczyl^[3], opisanego przez Johna Edwarda Graya w 1845 roku^[6].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Nazwa rodzajowa: υς us, υος uos – wieprz; rodzaj Moschus Linnaeus, 1758, piżmowiec^[7]. Epitet gatunkowy: łac. aquaticus wodny, żyć nad wodą < aqua – woda^[8].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Mały ssak o krępym tułowiu i krótkich kończynach. Sierść jest barwy czerwonobrązowej, z licznymi białymi plamkami na bokach ciała ułożonymi w pasy oraz ciągłymi lub punktowanymi pręgami. Szyja ciemnobrązowa z białymi poprzecznymi pręgami. Głowa o dużych oczach i ciemnym nosie. Górne kły u samców widoczne nawet przy zamkniętym pysku.

Wymiary ciała[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała bez ogona: 75-85 cm
Długość ogona: 10-15 cm
Wysokość w kłębie: 35-40 cm
Waga ciała: 10-15 kg (samice nieco większe i cięższe od samców)

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Aktywne głównie nocą, dzień spędzają czasami w norach. Są świetnymi pływakami i dobrze nurkują. W razie niebezpieczeństwa uciekają do wody. Kanczyle prowadzą osiadły tryb życia i żyją pojedynczo. Areał osobniczy samic wynosi 13-14 ha, natomiast samców 20-30 ha. W pary łączą się tylko w porze godowej. Samce nie są terytorialne, lecz mimo to są agresywne w stosunku do siebie. Odżywiają się pokarmem roślinnym: trawami, liśćmi, pędami, a także zjadają owady, skorupiaki, ryby, małe ssaki i padlinę. Głos ostrzegawczy kanczyla przypomina szczekanie.

Rozród[edytuj | edytuj kod]

Zachowanie godowe i rozrodcze kanczyli są słabo poznane. Ciąża u samic trwa około 6-9 miesięcy, po czym rodzi się jedno młode. Okres laktacji trwa od 3 do 6 miesięcy^[9].

Długość życia[edytuj | edytuj kod]

Kanczyle afrykańskie żyją około 13 lat.

Wrogowie[edytuj | edytuj kod]

Węże, ptaki drapieżne, lamparty.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Hyemoschus aquaticus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ IUCN SSC Antelope Specialist Group, Hyemoschus aquaticus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-07] (ang.).
↑ ^a ^b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 169. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol.).
↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 122, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b W. Ogilby. A new species of Antelope. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 8, s. 35, 1840. (ang.).
↑ J.E. Gray. On the African Musk, Moschus aquaticus, Ogilby. „The Annals and Magazine of Natural History”. 16, s. 350, 1845. (ang.).
↑ T.S. Palmer: Index Generum Mammalium, a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 337, seria: North American Fauna. (ang.).
↑ aquaticus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
↑ ADW: Hyemoschus aquaticus: INFORMATION [online], animaldiversity.ummz.umich.edu [dostęp 2017-11-27] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

(ang.) Obszerny opis kanczyla afrykańskiego

[itis-1] Hyemoschus aquaticus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] IUCN SSC Antelope Specialist Group, Hyemoschus aquaticus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-07] (ang.).

[miiz-3] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 169. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol.).

[msz-4] K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 122, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[Ogilby-5] W. Ogilby. A new species of Antelope. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 8, s. 35, 1840. (ang.).

[Gray-6] J.E. Gray. On the African Musk, Moschus aquaticus, Ogilby. „The Annals and Magazine of Natural History”. 16, s. 350, 1845. (ang.).

[Palmer-7] T.S. Palmer: Index Generum Mammalium, a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 337, seria: North American Fauna. (ang.).

[hbwalive-8] aquaticus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).

[9] ADW: Hyemoschus aquaticus: INFORMATION [online], animaldiversity.ummz.umich.edu [dostęp 2017-11-27] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]