Karol Lucjan Bonaparte
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Karol Lucjan Bonaparte (fr. Charles Lucien Jules Laurent, 24 maja 1803, Paryż – 29 kwietnia 1857 tamże) - książę Canino i Musignano, najstarszy syn Lucjana Bonaparte, brata Napoleona I, zoolog i ornitolog o sławie światowej. Pisał po angielsku, włosku i francusku.
Życiorys
Małżeństwo
Napoleon, pragnąc by jego rodzeństwo, szczególnie bracia, zawierało małżeństwa z osobami ze starych rodów panujących, nie uznał małżeństwa Lucjana z Aleksandryną de Bleschamp i rodzina musiała się schronić przed jego niełaską w Rzymie pod opiekuńcze skrzydła papieża Piusa VII. Tam, w Italii, w czasie wędrówek w okolicach zamku rodzinnego w Canino koło Viterbo przyszły uczony zaczął interesować się przyrodą i szczególnie ornitologią.
29 czerwca 1822 Karol Lucjan poślubił w Brukseli kuzynkę Zenajdę Bonaparte (1801-1854), jedną z dwóch córek najstarszego z rodzeństwa Bonapartych Józefa, byłego króla Neapolu i Hiszpanii. Młoda para udała się do USA, gdzie już przebywał Józef Bonaparte. Od 1823 do 1826 Karol Lucjan był aktywnym członkiem Towarzystwa Naukowego w Filadelfii, w 1824 opublikował swój pierwszy artykuł z dziedziny ornitologii.
Praca
W latach 1825 do 1833 Bonaparte wydał w Filadelfii swą American Ornithology w czterech tomach, w 1826 dzieło Ornithology of North America. W tym samym roku powrócił z rodziną do Europy i osiedlił się w roku 1828 w Rzymie. W latach 1832-1841 opublikował swe dzieło o faunie włoskiej, Iconographia della Fauna Italica. Został w tych latach członkiem-korespondentem Francuskiej Akademii Nauk (Institut de France), Królewskiej Akademii Nauk w Berlinie i uniwersytetu w szwedzkiej Uppsali.
Jako pierwszy dostrzegł możliwości, jakie przyniosła obniżka cen szkła i nowe rozwiązania konstrukcyjne w zakresie budowania oranżerii. W wybudowanej dużej szklarni uprawiał egzotyczne rośliny i zioła, a swoje zbiory sprzedawał aptekarzom[1].
Nazwisko Bonapartego nadano wielu nowo odkrytym ptakom, m.in. Nothocercus bonapartei, Coeligena bonapartei i Gymnobucco bonapartei. Ornitologia zawdzięcza mu opis 181 gatunków ptaków.
W roku 1840 zmarł ojciec Lucjan i Karol Lucjan odziedziczył po nim papieski tytuł księcia Canino i Musignano oraz majątki, które wkrótce sprzedał włoskim książętom Torlonia, tracąc przy tym tytuły związane z tą ordynacją. Z Ameryki wyniósł poglądy demokratyczne; jako przekonany idealista wziął udział w powstaniu rzymskim przeciw władzy papieskiej w Państwie Kościelnym (1847-1849) i przyjął funkcję zastępcy prezydenta republikańskiego Zgromadzenia Ustawodawczego. Po interwencji wojsk francuskich i klęsce powstania udał się na emigrację do Lejdy i potem do Paryża. Od roku 1854 był dyrektorem paryskiego Ogrodu Botanicznego, Jardin des Plantes.
Dzieci
Z Zenaidą miał dwanaścioro dzieci, spośród których najbardziej wyróżnił się kardynał Napoleon Lucjan Bonaparte.
Ostatni okres życia
Po śmierci żony Karol Lucjan przyjął na parę lat przed śmiercią święcenia kapłańskie[potrzebny przypis].
Bibliografia
- Nouvelle Biographie Générale, Tome 38, Paris 1862
- Patricia T. Stroud, The Emperor of Nature – Charles Lucien Bonaparte&his World, 2000
Przypisy
- ↑ Stanisław Giełżyński Warzywa podwyższonego ryzyka, Angora nr 40, 2 października 2011 s. 53
Linki zewnętrzne
Artykuł w Catholic Encyclopedia