Kepler-90

Kepler-90

Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Smok
Rektascensja	18h 57m 44,039s
Deklinacja	+49° 18′ 18,58″
Odległość	2540 ± 330 ly 780 ± 100 pc
Wielkość obserwowana	13,804m
Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	żółto-biały karzeł?
Typ widmowy	G/F
Masa	1,12 ± 0,046 M☉
Promień	1,29 ± 0,167 R☉
Metaliczność [Fe/H]	0,098 ± 0,04
Przyspieszenie grawitacyjne	186
Temperatura	6015 ± 60 K
Alternatywne oznaczenia
2MASS: J18574403+4918185 KOI 351, KIC 11442793, GSC2.3 N2EM001018, USNO-A2.0 1350-10067455

Kepler-90 (KOI-351) – gwiazda należąca do typu widmowego G lub F, znajdująca się około 2500 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Smoka.

Przy użyciu Teleskopu Keplera, w którego polu widzenia znajduje się ta gwiazda, zaobserwowano tranzyty planet okrążających tę gwiazdę. Układ planetarny Kepler-90 zawiera co najmniej osiem planet, jego konfiguracja upodabnia go do Układu Słonecznego, jednak jest znacznie ciaśniejszy.

Charakterystyka fizyczna

Kepler-90 jest gwiazdą ciągu głównego wczesnego typu widmowego G lub późnego typu F, karłem nieco gorętszym i jaśniejszym od Słońca. Promień gwiazdy wynosi 1,1 promienia Słońca, a masa równa się 1,3 M_☉. Temperatura powierzchni gwiazdy przekracza 6000 K.

Obserwowana wielkość gwiazdowa Kepler-90 wynosi 14^m, nie jest ona widoczna z Ziemi gołym okiem.

Układ planetarny

Orbity planet układu Kepler-90 i Układu Słonecznego

Rozmiary planet układu Kepler-90 i Układu Słonecznego

Planety krążące wokół gwiazdy Kepler-90 mają zróżnicowane rozmiary, ale wszystkie są większe od Ziemi. Układ ten, podobnie jak Układ Słoneczny, posiada planety-olbrzymy na orbitach najdalszych od gwiazdy, podczas gdy bliżej niej krążą mniejsze planety. Promienie tych orbit są jednak dużo mniejsze, niż w przypadku analogicznych obiektów z Układu Słonecznego. Ciasna konfiguracja jest prawdopodobnie efektem migracji planet wskutek oddziaływania z dyskiem protoplanetarnym. Między planetami występują silne oddziaływania grawitacyjne, wyrażające się m.in. poprzez istnienie szeregu współmierności okresów obiegu i zaburzenia czasu tranzytu. Masy planet nie są znane, jednak muszą znajdować się w przedziale planetarnym (tzn. wykluczone jest, aby nawet największe były brązowymi karłami), aby układ był dynamicznie stabilny.

Planety systemu Kepler-90 można podzielić na trzy grupy ze względu na rozmiary i orbitę.

Planeta	Promień [ R🜨 ]	Okres [ d ]	Półoś wielka [ au ]	Temperatura [K]	Inklinacja [ ° ]	Rok odkrycia
b	1,31 ± 0,17	7,008151 ± 1,9×10−5	0,074 ± 0,016	1056	89,4 ± 1,5	2013
c	1,19 ± 0,14	8,719375 ± 2,7×10−5	0,089 ± 0,012	981	89,68 ± 0,74	2013
i	1,32 ± 0,21	14,44912 ± 2,0×10−4	?	709 ± 75	89,2+0,59−1,3	2017
d	2,87 ± 0,30	59,73667 ± 3,8×10−4	0,32 ± 0,05	518	89,71 ± 0,29	2013
e	2,66 ± 0,26	91,93913 ± 7,3×10−4	0,42 ± 0,06	448	89,79 ± 0,19	2013
f	2,88 ± 0,52	124,9144 ± 1,9×10−3	0,48 ± 0,09		89,77 ± 0,31	2013
g	8,1 ± 0,8	210,60697 ± 4,3×10−4	0,71 ± 0,08	340	89,80 ± 0,06	2013
h	11,3 ± 1,0	331,60059 ± 3,7×10−4	1,01 ± 0,11	292	89,6 ± 1,3	2013

Kepler-90b, c i i

Planety b i c krążą po bardzo ciasnych orbitach, ponad trzykrotnie bliżej gwiazdy niż Merkury w Układzie Słonecznym. Są to najmniejsze obiekty, o promieniach odpowiednio: 1,3 i 1,2 R_🜨. Wykazują one współmierność okresów obiegu, są blisko rezonansu 5:4 – planeta b okrąża gwiazdę pięciokrotnie na każde cztery obiegi planety c. Są to najprawdopodobniej planety skaliste.

Planeta Kepler-90i, odkryta w 2017 roku z wykorzystaniem uczenia maszynowego w danych zebranych przez Teleskop Keplera, należy do tej samej grupy pod względem rozmiarów. Krótszy od oczekiwanego czas tranzytu (2,8 godziny zamiast 5) wskazuje, że jej orbita jest odchylona od płaszczyzny orbit pozostałych planet.

Kepler-90d, e i f

Są to planety o bardzo zbliżonych rozmiarach, o promieniach od 2,7 do 2,9 R_🜨. Ich orbity mają promienie zbliżone do promienia orbity Merkurego wokół Słońca. Masa, a także budowa tych planet nie jest znana: mogą to być duże planety skaliste, tzw. superziemie, ale też mogą one posiadać gęste otoczki gazowe i należeć do tzw. gorących neptunów. Także między nimi występuje rezonans orbitalny: na każde dwa okrążenia gwiazdy przez planetę f przypadają trzy obiegi planety e i cztery okrążenia planety d.

Kepler-90g i h

Planety g i h krążą po orbitach podobnych do orbit Wenus i Ziemi w Układzie Słonecznym, ale mają średnice odpowiednio 8 i 11 razy większe od Ziemi, są zatem gazowymi olbrzymami podobnymi do Saturna i Jowisza. Ciasne orbity tych olbrzymów powodują silne perturbacje ruchu; planety te są bliskie rezonansu 8:5. Ze względu na to, że gwiazda centralna jest gorętsza od Słońca, najdalsza znana planeta Kepler-90h krąży na wewnętrznym skraju ekosfery. Planeta g wykazuje zmiany głębokości i czasu trwania tranzytu. Jednym z możliwych wytłumaczeń tego zjawiska jest istnienie dużego księżyca, krążącego wokół niej. Problemem tej hipotezy jest to, że obliczony promień orbity takiego księżyca jest bliski promieniowi strefy Hilla, co nie gwarantuje długookresowej stabilności.

Zobacz też

• HD 10180