Kierzkowscy herbu Krzywda

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Herb Krzywda Kierzkowskich

Kierzkowscy (vel Kieszkowscy) herbu Krzywda – staropolski ród szlachecki wywodzący się z Kierzkowa w Ziemi Radomskiej. Notowany od przełomu XV i XVI wieku[1].

Historia rodu[edytuj | edytuj kod]

Geneza i linie[edytuj | edytuj kod]

Bartosz Paprocki w swoim dziele Herby rycerstwa polskiego na pięcioro ksiąg rozdzielone wymienia ten ród już w wieku XVI jako dom starodawny[2] i licznie rozrodzony[3].

W kolejnych wiekach ród podzielił się na wiele linii, z których część pozostała w Ziemi Radomskiej, część przeniosła do Wielkopolski, Małopolski, na Wileńszczyznę, do Warszawy, oraz w okolice Lwowa. Kierzkowscy w swojej historii osiągali liczne urzędy i funkcje od powiatowych, jak komornik graniczny, czy subdelegat po urzędy ziemskie[4].

Kierzkowscy herbu Krzywda są głównym rodem noszącym to nazwisko w Polsce. Ród żyje do dziś, a jego liczni potomkowie mieszkają w różnych partiach Polski, głównie na Mazowszu i w Wielkopolsce[5].

Urzędnicy, żołnierze i elektorzy królewscy I Rzeczypospolitej[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Odrowąż-Pieniążek w spisie rycerstwa walczącego w Odsieczy Wiedeńskiej 1683 wymienia trzech członków rodu: Aleksandra Kierzkowskiego - Towarzysza Chorągwi Husarskiej I.B. Słuszki, Jana Franciszka i Mikołaja Kieszkowskich - Towarzyszy Roty Pancernej S. Potockiego[6].

Oswald Pietruski w spisie elektorów królewskich Augusta II Mocnego wymienia Bartłomieja, dwóch Franciszków, trzech Łukaszów, Macieja i Walentego Kierzkowskich, a także Stanisława i Tomasza Kieszkowskich, oraz Jana Kieszkowskiego, elektora Stanisława Augusta Poniatowskiego[7].

W Herbarzu szlachty polskiej Seweryna Uruskiego wymienieni zostali m.in.[2] :

  • Wszebor Kierzkowski - subdelegat radomski notowany w 1662 roku;
  • Jan Kieszkowski - komornik graniczny sandomierski notowany w 1704 roku;
  • Kazimierz Kieszkowski, syn Jana - podczaszy bracławski notowany w 1725 roku;
  • Jan Kieszkowski, syn Kazimierza - komornik graniczny chęciński, elektor Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku;
  • Józef Kierzkowski - podstarości radziejowski notowany 1783 roku;
  • Bartłomiej Kierzkowski - viceregent grodzki radziejowski 1789-1793.

Dostojnicy kościelni[edytuj | edytuj kod]

W Radomiu przy ulicy Żeromskiego znajduje się Pałac Kierzkowskich zbudowany przez Jana Nepomucena Kierzkowskiego, radomskiego przedsiębiorcę i potentata.

W 2009 roku w Jankowie Zaleśnym odbył się "Pierwszy Zjazd Rodziny Kierzkowskich herbu Krzywda"[5].

Przedstawiciele rodu[edytuj | edytuj kod]

Majątki należące do rodu[edytuj | edytuj kod]

Czarna, Hruszatyce, Łuka Mała, Kierzków, Kiedrzyn, Kroczów Większy, Rosochate, Sanoczany, Smoszew, Tarnawa[1].

Inne rody o tym nazwisku[edytuj | edytuj kod]

Licznym rodem są również Kierzkowscy herbu Jastrzębiec, wywodzący się Kierzek pod Tykocinem na Podlasiu, notowani od XV wieku.

Historycznie notowani byli również Kierzkowscy herbu Pobóg w Wielkopolsce (być może gałąź Kierzkowskich herbu Krzywda) i herbu Sas notowani w Galicji[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Boniecki A., Herbarz polski, T.10., Warszawa, 1907 s.56
  2. a b c Uruski S., Rodzina. Herbarz szlachty polskiej., T.6, Warszawa 1909, s. 328-331
  3. Herby rycerstwa polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane A.D. 1584 wydanie Kazimierza Józefa Turowskiego, Kraków, Wydawnictwo Biblioteki Polskiej 1858 s. 442
  4. Kasper NiesieckiHerbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845 t. 5 s. 85
  5. a b Przygodzickie Wieści Gminne [online], przygodzice.za.pl [dostęp 2017-11-18].
  6. Odrowąż-Pieniążek J. Rycerstwo polskie w wyprawie wiedeńskiej pod wodzą króla Jana III Sobieskiego w roku 1683, Warszawa 1933, s. 19
  7. Pietruski Oswald. Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski., Lwów-Bochnia, 1845, s.146
  8. Polona [online], polona.pl [dostęp 2024-02-02] (pol.).
  9. Chwaliszewski M., Żywot i cuda wielebnego sługi Bożego O. Bernarda z Wąbrzeźna..., Poznań 1881, s. 197-198
  10. Kierzkowska-Kalinowska E., Radom. Stanowisko 1; Informator Archeologiczny, 1973, s. 316-317