Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Raszkowie
51°42′59″N 17°43′30″E/51,716389 17,725000| kościół parafialny | |||||||||||||||||||
 widok kościoła od wejścia | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Adres |
ul. Ostrowska 5 | ||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie |
Podwyższenia Krzyża Świętego | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Raszkowa  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu ostrowskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Raszków  | |||||||||||||||||||
| 51°42′59″N 17°43′30″E/51,716389 17,725000
| |||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Raszkowie – rzymskokatolicki kościół parafialny w mieście Raszków. Należy do dekanatu Raszków. Mieści się przy ulicy Ostrowskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Po erygowaniu parafii w Raszkowie 3 lipca 1454 roku na północnym końcu miasta został zbudowany pierwszy, drewniany kościół, który początkowo nosił wezwanie św. Heleny, a następnie św. Mikołaja (według opisu przy kościele; inne dane wskazują na św. Marcina[2])[3].
Nową, również drewnianą świątynię wzniesiono po przeciwnej stronie miasta w XVII wieku z fundacji podkomorzego Władysława Leszczyńskiego i jałmużn parafianów. Została ona konsekrowana 3 lutego 1664 roku przez biskupa włocławsko-pomorskiego Stanisława Domaniewskiego. Świątynia nosiła wtedy wezwanie Znalezienia Krzyża Świętego. Ten kościół spłonął w 1882 roku[3].
Nowy, murowany kościół został wzniesiony w latach 1882–1886 przez proboszcza Kazimierza Jagielskiego według planu Juliana Łukomskiego z Kluczborka. W dniu 15 września 1889 została konsekrowana przez biskupa Edwarda Likowskiego[2].
W czasie okupacji hitlerowskiej, w latach 1941–1945 budowla była zamknięta dla wiernych i została zamieniona na magazyn zboża. Została gruntownie wyremontowana i ponownie oddana dla celów liturgicznych w 1946[3].
W 1948 roku kościół otrzymał dzwony, które zostały zamontowane na szczycie wieży[3].
W 1968 roku kościół zmienił wezwanie na obecne wezwanie, tj. Podwyższenia Krzyża Świętego[3].
Przez nieznaną substancję w zaprawie świątynia kilkakrotnie przechodziła remonty[4]. Ostatni z nich miał miejsce w latach 2001–2007[3].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kościół jest świątynią murowaną, trójnawową, wybudowaną z czerwonej cegły. Kościół jest długi na 43 metry, szeroki na 20 metrów oraz wysoki na 18 metrów[5]. Powyżej wejścia świątyni mieści się 50-metrowa wieża. Dzięki tej wieży kościół góruje nad resztą budynków w Raszkowie[2]. Budowla reprezentuje styl neogotycki z elementami neoromańskimi (okna, łuki)[4]. Na oknach są umiejscowione witraże przedstawiające wybranych świętych i błogosławionych. Przy wejściu znajduje się tablica opisująca historię kościoła.
W trakcie budowy kościoła do zaprawy dosypano nieznanej substancji powodującej rozsyp tynku i materiału spajającego cegły razem, zatem świątynia potrzebuje ciągłych napraw[4].
Obok kościoła znajduje się kaplica przedpogrzebowa, w którą składa się zmarłych przed procesją na cmentarz oraz murowany grobowiec z XIX wieku[4].
Do zespołu kościoła należy również spichlerz (dawniej budynek ten funkcjonował jako sklep) postawiony w 1869 roku z rozkazu ks. Jagielskiego. Obecnie jest on używany jako magazyn podręczny[6].
Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Ołtarz główny kościoła pochodzi z końca XIX wieku. Jest w nim uwieczniona scena Ukrzyżowania: pod krucyfiksem klęczą dwa anioły pogrążone w modlitwie, a nieopodal stoją Maryja i św. Jan Ewangelista. Na ołtarzu znajduje się również tabernakulum, którego drzwiczki wypełnione są płaskorzeźbionym kielichem z hostią w promienistej aureoli[2].
Oprócz ołtarza głównego istnieje też kilka ołtarzy bocznych, m.in.:
- jednokondygnacyjny ołtarz z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej,
- ołtarz z figurą św. Anny uczącej małą Maryję,
- ołtarz poświęcony św. Józefowi (w dwudziestoleciu międzywojennym na terenach parafii operowało wiele warsztatów stolarskich, zatem zadecydowano o wybudowaniu ołtarza ku czci tego właśnie patrona)[2]
W kościele jest też sześcioboczna ambona wybudowana w XIX wieku. Na ściankach ambony zostali wyrzeźbieni Ewangeliści (dwie ścianki są zasłonięte filarem)[2].
W lewej nawie został umieszczony drewniany konfesjonał, pochodzący z I połowy XX wieku[2].
Kościół posiada pacyfikał utworzony w 1772 roku. Krzyż ten nie jest używany na co dzień, a jedynie w Wielki Piątek[2].
Naprzeciwko ołtarza znajdują się prospekt organowy wykonany w 1824 roku przez niemieckiego budowniczego Waltera Guhrau. W 2017 roku odbył się jego remont[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Raszków (Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego) [online], Musicam Sacram [dostęp 2023-09-05] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Znalezienie krzyża – Raszków [online], Opiekun Kalisz [dostęp 2023-08-27] (pol.).
- ↑ a b c d e f Historia parafii. Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Raszkowie. [dostęp 2012-11-19]. (pol.).
- ↑ a b c d Parafia. Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Raszkowie. [dostęp 2012-11-19]. (pol.).
- ↑ Raszków i okolice – z cyklu „Zabytki ziemi ostrowskiej” [online], Kurier Ostrowski [dostęp 2023-09-04] (pol.).
- ↑ Joanna Skworz, Zespół kościoła par. pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Raszkowie [online], Zabytek.pl, październik 2014, s. 19 [dostęp 2023-09-18] (pol.).