Kościół San Giorgio dei Greci
| katedra | |||||||||||||||||||
 Fasada kościoła i kampanila | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Region | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Metropolia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
23 kwietnia | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Włoch  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej  | |||||||||||||||||||
 45°26′07,6″N 12°20′41,4″E/45,435444 12,344833
| |||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||
Kościół San Giorgio dei Greci (pol. Kościół św. Jerzego od Greków) – prawosławny kościół w Wenecji, zbudowany przez osiadłych tutaj Greków. Pełni funkcję katedry Prawosławnej Archidiecezji Włoch i Malty (wł. Sacra Arcidiocesi Ortodossa d'Italia e Malta)[1] Patriarchatu Konstantynopolitańskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
San Giorgio dei Greci jest jednym z budynków odzwierciedlających tolerancję Republiki Weneckiej wobec przybyszów. Po upadku Cesarstwa Bizantyńskiego w 1453 r. do Wenecji przybyło wielu Greków, szukając tu schronienia. W 1470 r. władze Wenecji zagwarantowały im wolność wyznania[2]. Otrzymali oni prawo do założenia własnego bractwa (scuoli) oraz do zbudowania kościoła w obrządku wschodnim[3]. Społeczność grecka, licząca wówczas około 4 tysięcy osób, korzystała wcześniej z kościoła San Biagio[4]. San Giorgio dei Greci był pierwszym kamiennym kościołem zbudowanym dla tej społeczności. Jego budowę rozpoczęto w 1539, a ukończono w 1577 r. Kościół przypuszczalnie zaprojektował Giovanni Celestro, który w 1536 r. przedstawił drewniany model świątyni. Głównym architektem i kierownikiem robót budowlanych był Sante Lombardo, a po jego śmierci w 1547 r. Giannantonio Chiona, który w 1571 r. ukończył korpus główny[5] i kopułę. W 1561 r. miała miejsce konsekracja kościoła[4]. W latach 1571–1577 pod kierunkiem dwóch anonimowych architektów trwały prace wykończeniowe[5]. Koszt budowy kościoła wyniósł 18 tysięcy dukatów weneckich, a pokryło go bractwo z dochodów własnych[6].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Wygląd zewnętrzny i otoczenie[edytuj | edytuj kod]
Z zewnątrz San Giorgio dei Greci prezentuje się jak typowy, renesansowy kościół wenecki[2]. Jest budowlą wolno stojącą, co jest rzadkością w Wenecji. Sąsiadujące z kościołem budynki zostały wzniesione pod koniec XVIII wieku przez Baldassare Longhenę i tworzą jeden kompleks. Są to Collegio Flangini i mniejszy, Scuola di San Nicolo, obecnie muzeum ikon bizantyjskich[4].
Kampanila[edytuj | edytuj kod]
Wysoka na 44 m kampanila z dzwonami uruchamianymi ręcznie została zbudowana w latach 1582–1592 przez Simone Sorella[a]. W ciągu wieków przechyliła się. Przylegająca do niej loggia jest pozostałością po renesansowym krużganku[4].
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
Głównym elementem wystroju wnętrza jest monumentalny ikonostas, oddzielający przestrzeń ołtarzową od jedynej nawy. Po północnej stronie ołtarza znajduje się prothesis, a po południowej – diaconicon. Według archiwalnej dokumentacji były to jedyne pomieszczenia ukończone pod kierunkiem Lombarda[5]. Innym elementem wystroju wnętrza spotykanym w architekturze prawosławnej jest matroneo (empora dla kobiet) nad głównym wejściem[7].
Do dekoracji wnętrz bractwo zaprosiło z Krety pisarza ikon Michaela Damaskenosa, który namalował większą część ikonostasu. Po lewej stronie carskich wrót znajduje się ikona Chrystusa Pantokratora, dar księżnej Anny Notarà. Freski na kopule namalował Giovanni Ciprio pod nadzorem Jacopa Tintoretta. Mozaiki w apsydzie powstały według projektów Tommasa Bathàsa[6].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Według Istituto Ellenico dzwonnicę zbudował w latach 1587–1603 Bernardo Ongarin.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sacra Arcidiocesi Ortodossa d’Italia e Malta: Chiesa Cattedrale di San Giorgio dei Greci, Venezia. www.ortodossia.it. [dostęp 2016-05-20]. (wł.).
- ↑ a b Venice and its Lagoons: San Giorgio dei Greci. www.venicethefuture.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
- ↑ Stefańska 1980 ↓, s. 133.
- ↑ a b c d Jeff Cotton: San Giorgio dei Greci. www.churchesofvenice.co.uk. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
- ↑ a b c Avcıoğlu i Jones 2013 ↓, s. 108.
- ↑ a b Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Postbizantini di Venezia: Chiesa. istitutoellenico.org. [dostęp 2016-05-20]. (wł.).
- ↑ Jonathan Buckley: The Rough Guide to Venice & the Veneto. London: Rough Guides Ltd, 2016. ISBN 978-0-241-20431-3. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Danuta Stefańska: Wenecja i okolice. Przewodnik turystyczny. Wyd. I. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980.
- Nebahat Avcıoğlu, Emma Jones: Architecture, Art and Identity in Venice and its Territories, 1450–1750. Farnham, Burlington: Ashgate Publishing, 2013. ISBN 978-1-4724-1082-5. (ang.).