Kolosy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kolosy
wieś
Ilustracja
Zabytkowy zbór ariański z XVII w.
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

kazimierski

Gmina

Czarnocin

Liczba ludności (2007)

ok. 500 osób

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

28-506[2]

Tablice rejestracyjne

TKA

SIMC

0235861

Położenie na mapie gminy Czarnocin
Mapa konturowa gminy Czarnocin, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kolosy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kolosy”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kolosy”
Położenie na mapie powiatu kazimierskiego
Mapa konturowa powiatu kazimierskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Kolosy”
Ziemia50°19′13″N 20°36′47″E/50,320278 20,613056[1]

Kolosywieś sołecka[3] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Czarnocin[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Kolosy[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0235878 Kosówka część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza wzmianka o Kolosach pojawia się u Długosza – wieś Colossi. W XIV i XV wieku własność Kurozwęckich. W 1370 roku król Kazimierz III Wielki przeniósł Kolosy na prawo niemieckie. Były one wówczas własnością Krzesława z Chodowa. Z rąk Kurozwęckich Kolosy przeszły pod władanie Dobiesława Kmity (XV w.). W XVI wieku wieś licząca 13 kmieci oraz 6 i pół łana, była we władaniu Piotra Królewskiego[6].

W 1654 roku Rupniewscy wznieśli tu zbór ariański.

W 1827 roku było tu 37 domów i 271 mieszkańców.

W połowie XVI wieku majątek ziemski Kolosy nabył Łukasz Dąmbski. Dobra Kolosy składały się z folwarków Kolosy i Kosówka, a także wsi Kolosy. Wielkość dóbr wynosiła 571 mórg, ponadto znajdował się tam młyn wodny, staw, pokłady kamienia budowlanego.

  • Według spisu z roku 1921, Kolosy wieś i folwark spisane łącznie posiadały domów 83 mieszkańców 487.[7]
  • W 1997 roku wieś liczyła 133 domy i 494 mieszkańców.

Znaleziska archeologiczne[edytuj | edytuj kod]

W Kolosach – 100 m na wschód od kurhanu z figurą Chrystusa znajduje się, już praktycznie niewidoczny, rozorany kopiec. Odkryto pod nim niezwykły rodzaj grobu – tzw. grób szybowy. Pionowy korytarz o długości około 1,5 m prowadził do wydrążonej pod ziemią obszernej niszy, w której złożony był zmarły, wyposażony między innymi w piękny topór z serpentynu. Grób ten pochodzi z około 1500 roku przed naszą erą. Znaleziony toporek można oglądać w Muzeum Narodowym w Kielcach.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Herb Szreniawa nad wejściem do zboru
  • zbór ariański z 1569 r., przebudowany w XVIII w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.180 z 29.01.1958 i z 8.05.1971)[8]. Nad wejściem herb Szreniawa z datą 1654 r.
  • figurka Chrystusa
  • figurka Najświętszej Maryi Panny
  • dwa kurhany sprzed około 3500 lat

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56247
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 491 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Jednostki organizacyjne gminy Czarocicin. Urząd Gminy Czarnocin. [dostęp 2015-04-31].
  4. a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-31].
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20]. 
  6. Kolosy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 102.
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. Województwo kieleckie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2015-04-02].
  8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 13 [dostęp 2015-10-21].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]