Komenda Rejonu Uzupełnień Stanisławów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Komenda Rejonu Uzupełnień Stanisławów
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Stanisławów
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Stanisławów
PKU 48 pp
PKU Stanisławów[1]

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Stanisławów

Podległość

DOK VI

Komendy rejonów uzupełnień DOK VI

Komenda Rejonu Uzupełnień Stanisławów (KRU Stanisławów) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy[edytuj | edytuj kod]

12 czerwca 1919 roku minister spraw wojskowych ustanowił Powiatową Komendę Uzupełnień w Stanisławowie, czasowo z siedzibą w Stryju, obejmującą powiaty: stanisławowski, bohorodczański i tłumacki. PKU Stanisławów znajdowała się na terenie Okręgu Generalnego „Lwów” i podlegała Okręgowej Komendzie Uzupełnień we Lwowie[3].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[4].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Stanisławów została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Stanisławów przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[5], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[6]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Stanisławów normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[7].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień obejmował powiaty: stanisławowski i nadwórniański ówczesnego województwa stanisławowskiego[2].

Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Stanisławów, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[15][16]
  • I referent
  • II referent – urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Jan V Sikora (1923 – 31 XII 1925[20] → stan spoczynku)
  • oficer instrukcyjny – por. piech. Leon I Wilczewski (1923 – 1924)
  • oficer ewidencyjny – urzędnik wojsk. XI rangi Adolf Pelcer
  • oficer ewidencyjny na powiat peczeniżyński – urzędnik wojsk. XI rangi / chor. Józef Sąsiada[b] (od V 1923[24], był w II 1925[25])
  • oficer ewidencyjny – urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Henryk Władysław Zieliński
  • oficer ewidencyjny na powiat bohorodczański – urzędnik wojsk. XI rangi / chor. Adolf Sawicki[c] (1923 – 1925)
  • oficer ewidencyjny na powiat stanisławowski – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Zygmunt Sobolta (1 XII 1923[27][28][29] – II 1926 → referent)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[30][31][32][33]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • kpt. piech. Marian Wincenty Kollbek (II 1926 – II 1927[34] → kierownik I referatu PKU Brzeżany)
    • mjr piech. Czesław Bereza (II 1927[35] – III 1929[36] → p.o. komendanta PKU Płock)
    • mjr piech. Aleksander Kicia (III 1929[37] – ? → kierownik I referatu PKU Kościan)
    • kpt. piech. Jan Lis (IX 1930[38] – 31 VII 1933[39] → stan spoczynku)
    • kpt. art. Robert Marian Stępniewski (VIII 1933 – VI 1938 → kierownik I referatu KRU)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. piech. Henryk I Zieliński (od II 1926)
    • kpt. piech. Jan Lis (XII 1929[40] – IX 1930 → kierownik I referatu)
    • kpt. piech. Lucjan Rawicz vel Rękawicz[d] (IX 1930[38] – III 1932[44]Dep. Uzup. MSWojsk.)
    • kpt. piech. Piotr Gadziński[45] (III 1932[44] – 30 VI 1934[46] → stan spoczynku)
    • kpt. piech. Tadeusz Kazimierz Ludwik Gawenda (VII 1934 – po VI 1935 → kierownik I referatu KRU Katowice)
  • referent
    • por. kanc. Zygmunt Sobolta (II 1926 – II 1927[47] → referent PKU Stryj)
    • kpt. piech. Jan Lis (VII 1927[48] – XII 1929 → kierownik II referatu)
    • kpt. piech. Lucjan Rękawicz (XII 1929[49] – IX 1930 → kierownik II referatu)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[14][e]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. art. Robert Marian Stępniewski[f] † 1940 Kijów
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (art.) Czesław I Kozłowski[g]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. płk Edward Filous 7 lipca 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnia pułkownika ze starszeństwem od 1 sierpnia 1917 i przydzielony do PKU Kraków[8]. Zmarł 3 czerwca 1926 w Stanisławowie[9].
  2. Urzędnik wojsk. XI rangi Józef Sąsiada (ur. 5 marca 1883 we Lwowie) z zawodu był czeladnikiem blacharskim. 15 lipca 1915 roku wstąpił do Legionów Polskich. Służył w oddziale karabinów maszynowych 6 pułku piechoty. 26 września 1917 roku zatwierdzono orzeczenie komisji superrewizyjnej, która orzekła o jego zdolności do służby pomocniczej[21]. Z dniem 1 stycznia 1925 roku został mianowany chorążym zawodowym w piechocie i wcielony do 48 pp. 16 września 1931 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki nadał mu Krzyż Niepodległości „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[22]. Pełnił wówczas służbę w PKU Kamionka Strumiłowa[23].
  3. Urzędnik wojsk. XI rangi Adolf Sawicki (ur. 23 stycznia 1879) z dniem 1 stycznia 1925 roku został mianowany chorążym zawodowym w piechocie, wcielony do 48 pp z pozostawieniem na dotychczas zajmowanym stanowisku OE Bohorodczany w PKU Stanisławów[26].
  4. Lucjan Rawicz vel Rękawicz urodził się 21 września 1897 roku w Łodzi, w rodzinie Andrzeja i Marceli. Wojewoda warszawski zarządzeniem AC.III.2-14 z 15 marca 1929 roku zezwolił kpt. Lucjanowi Rękawiczowi z PKU Pułtusk na zmianę nazwiska rodowego „Rękawicz” na nazwisko „Rawicz”. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 roku. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi[41][42]. 1 maja 1939 roku ogłoszono, że z mocy orzeczenia Sądu Honorowego, zatwierdzonego przez Prezydenta RP, utracił Krzyż Niepodległości nadany 15 czerwca 1932 roku[43]
  5. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[50].
  6. Robert Marian Stępniewski ur. 1 maja 1897 w Nowokijowsku (ros. Краскино), w rodzinie Stanisława i Eugenii z Pobukowskich[51]. 1 czerwca 1921, w stopniu porucznika, pełnił służbę w Inspekcji Etapowej Wilno, a jego oddziałem macierzystym był 8 pułk artylerii polowej[52]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1923 w korpusie oficerów artylerii. Był odznaczony Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości (1 września 1932) i Srebrnym Krzyżem Zasługi[53]. W kwietniu 1933 ogłoszono jego przydział z 11 pal w celu odbycia praktyki poborowej[54]. Po przeniesieniu kpt. piech. Jana Lisa w stan spoczynku (31 lipca 1933) objął obowiązki kierownika I referatu i zastępcy komendanta.
  7. Kpt. adm. (art.) Czesław I Kozłowski w kwietniu 1933 roku został przydzielony z 18 pal do PKU Puławy celem odbycia praktyki poborowej[55].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 37.
  2. a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 67 z 1919 roku, poz. 2157.
  4. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  5. Jarno 2001 ↓, s. 173.
  6. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  7. Historia WKU Suwałki ↓.
  8. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 77 z 16 lipca 1919, poz. 2494, 2527.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 14 lipca 1926, s. 218.
  10. Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 68 z 1919 roku, poz. 2191.
  11. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 120 z 12 listopada 1924 roku, s. 671.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 92.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 257.
  14. a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 858.
  15. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1479, 1564, 1566, 1571.
  16. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1348.
  17. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 18 maja 1923 roku, s. 273.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 7 lipca 1923 roku, s. 451.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 10 lipca 1923 roku, s. 457.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 124 z 20 listopada 1925 roku, s. 674.
  21. Wykaz Legionistów ↓.
  22. M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931 roku, s. 372.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 19 maja 1923 roku, s. 281.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 28 lutego 1925 roku, s. 97.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 17 lutego 1925 roku, s. 77.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 754.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 29 kwietnia 1924 roku, s. 245, ogłoszono jego przeniesienie do PKU Stryj.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 51 z 24 maja 1924 roku, s. 297, anulowano przeniesienie do PKU Stryj.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 15.
  31. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 524.
  32. Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 8, 35, 37.
  33. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 14, 43.
  34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 4 lutego 1927 roku, s. 33.
  35. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 4 lutego 1927 roku, s. 35.
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 92.
  37. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
  38. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  39. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 118.
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 406.
  41. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 416.
  42. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 70, 441.
  43. M.P. z 1939 r. nr 107, poz. 249.
  44. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 247.
  45. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 266, sprostowano datę urodzenia z „26 sierpnia 1888” na „29 czerwca 1888”.
  46. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 144.
  47. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 66.
  48. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 222.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 382.
  50. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  51. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-01]..
  52. Spis oficerów 1921 ↓, s. 290.
  53. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 168.
  54. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933, s. 85.
  55. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 85.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]