Krasnodar
45°02′N 38°59′E/45,033333 38,983333
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Mer |
Jewgienij Pierwyszow | ||||
| Populacja (2015) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
(+7) 861 | ||||
| Kod pocztowy |
350000–350921 | ||||
Położenie na mapie Kraju Krasnodarskiego  | |||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||
| 45°02′N 38°59′E/45,033333 38,983333
| |||||
| Strona internetowa | |||||
.png)
_(2006).png)
Krasnodar (ros. Краснодар), do 1920 Jekaterynodar (ros. Екатеринодар, Jekatierinodar, dosłownie „dar Katarzyny”) – miasto w Rosji, port nad rzeką Kubań, siedziba administracyjna Kraju Krasnodarskiego. W 2010 roku liczyło ok. 745 tys. mieszkańców[1]. Miasto jest głównym ośrodkiem przemysłowym i kulturalnym, a także węzłem komunikacyjnym regionu kubańskiego[2].
Klimat
Krasnodar leży w strefie klimatu umiarkowanego. Zimy są łagodne z niestabilną pokrywą śnieżną: średnia temperatura stycznia, najchłodniejszego miesiąca w roku, wynosi 0,6 °C. Lata są gorące ze średnią temperaturą lipca 24,1 °C. Miasto otrzymuje 735 mm opadów rocznie.
Historia
Miejscowość Jekaterynodar (nazwa na cześć carycy Katarzyny) została założona w 1793 roku przez kozaków (byłych zaporoskich[2]) sprowadzonych na rozkaz carycy Katarzyny dla obrony południowych granic Rosji. Kozacy zasiedlili cały Kubań, brali udział w opanowywaniu rejonu Kaukazu. W 1794 roku ukończono budowę twierdzy, która stanowiła centrum Kozackiego Wojska Czarnomorskiego. W 1860 roku Jekaterynodar ustanowiono siedzibą administracyjną obwodu kubańskiego, a w 1867 roku nadano mu prawa miejskie. Pod koniec XIX wieku do miasta doprowadzono linię kolejową łączącą z Noworosyjskiem i Tichorieckiem, co przyczyniło się do wzrostu znaczenia Jekaterynodaru jako węzła transportowego i ośrodka handlowo-przemysłowego. Na początku XX wieku wybudowano liczne zakłady przemysłowe, m.in. zakłady obróbki metali, rafinerie i odlewnię żeliwa. W czasie rosyjskiej wojny domowej w rejonie miasta toczono zacięte walki, podczas nieudanej próby odebrania miasta czerwonym w kwietniu 1918 r. zginął gen. Ławr Korniłow[3]. W latach 1918–1920 miasto było stolicą Kubańskiej Republiki Ludowej. W 1920 roku postanowieniem Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych RFSRR Jekaterynodar przemianowano na Krasnodar. Od 1937 roku miasto jest stolicą Kraju Krasnodarskiego[2].
Od sierpnia 1942 do lutego 1943 miasto było okupowane przez Niemców. Wielu Kozaków Kubańskich walczyło po ich stronie, część mieszkańców miasta kolaborowała z okupantem. Z tego powodu po wyzwoleniu przez Armię Czerwoną miały tu miejsce procesy oskarżonych o zbrodnie wojenne. Osiem osób powieszono publicznie na centralnym placu Krasnodaru.
Gospodarka
Głównymi gałęziami przemysłu w Krasnodarze są przemysł maszynowy i metalowy (zakłady produkcji ciągników i maszyn rolniczych, narzędzi, przyrządów pomiarowych, urządzeń gazowych, przyrządów medycznych, baterii słonecznych i akumulatorów). Ponadto działają w mieście zakłady przemysłu rafineryjnego, chemicznego (tworzywa sztuczne, wyroby gumowe), materiałów budowlanych, włókienniczego, odzieżowego, skórzanego, spożywczego, papierniczego, drzewnego (meblarskie) i ceramicznego (porcelana i fajans)[2].
Transport
- W mieście znajduje się stacja kolejowa Krasnodar-1.
- Trolejbusy w Krasnodarze
- Tramwaje w Krasnodarze
- Port lotniczy Krasnodar – port lotniczy
- Kuban Airlines – linia lotnicza
Administracja
Miasto posiada status administracyjnego i politycznego centrum Kraju Krasnodarskiego. Najwyższym organem rządzącym jest Duma Krasnodaru.
Miasto podzielone jest na cztery rejony administracyjne: Zapadnyj (169 tys. mieszkańców w 2010 roku), Karasunskij (210 tys.), Prikubanskij (206 tys.) i Centralnyj (159 tys.)[1].
Nauka
Miasto jest ważnym ośrodkiem naukowo-badawczym z licznymi instytucjami naukowo-badawczymi (m.in. w dziedzinie poszukiwania ropy i gazu, produkcji i rafinacji ropy naftowej oraz gazu, jak również technologii ciągników i maszyn rolniczych oraz przemysłu spożywczego) oraz szkołami wyższymi (Kubański Uniwersytet Państwowy, Kubański Uniwersytet Rolniczy, Kubański Uniwersytet Technologiczny, Innowacyjny Uniwersytet Przedsiębiorczości, Kubański Uniwersytet Medyczny, Krasnodarski Uniwersytet Kultury i Sztuki, Kubański Uniwersytet Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, Krasnodarska Wyższa Szkoła Lotnictwa Wojskowego i inne)[2].
W mieście znajduje się filia Armawirskiej Państwowej Akademii Pedagogicznej[4].
Kultura
W mieście działają liczne instytucje kultury, m.in. teatry (dramatyczny, operetkowy, lalek), filharmonia, cyrk, muzeum historyczno-archeologiczny oraz muzeum sztuki. Do najważniejszych zabytków zaliczają się liczne budynki z przełomu XIX i XX wieku, m.in.: sobór św. Katarzyny, kamienica „Zielony Dom”, budynek poczty, budynek Sbierbanku, budynek muzeum sztuki[2].
Jako kulturowe i rozrywkowe centrum regionu Krasnodar posiada liczne pomniki: kompleks poświęcony pamięci bohaterów rewolucji październikowej i II wojny światowej, pomnik-figura Matki-Ojczyzny, płaczącej po poległych żołnierzach; Czasza Wiecznego Ognia, płonącego w dzień i noc ku pamięci ofiar II wojny światowej, architektoniczna kompozycja „Aurora” – potężna kilkunastometrowa figura kobiety w mundurze żołnierskim.
Struktury wyznaniowe
Krasnodar jest siedzibą eparchii jekaterynodarskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego[5]. Katedrą eparchii jest sobór św. Katarzyny w Krasnodarze[6]. Statusu soboru posiada w mieście jeszcze sobór św. Aleksandra Newskiego, wzniesiony jako główna świątynia Kozaków kubańskich[7].
Sport
- Kubań Krasnodar – klub piłkarski
- Kubań Krasnodar – klub hokejowy
- FK Krasnodar – klub piłkarski
- Dynamo Krasnodar – klub piłki siatkowej mężczyzn
- Dynamo Krasnodar – klub piłki siatkowej kobiet
Miasta partnerskie
Polonia
Według carskich danych Jekaterynodar w 1897 zamieszkiwało 674 Polaków, co stanowiło 1,03% populacji miasta[8]. Maturę w Jekaterynodarze zdał polski lekarz i działacz społeczny Stanisław Radwan. W czasie I wojny światowej pracowali tu inżynier Jan Marian Czerwiński i prokurator Stanisław Baranowski. W mieście urodzili się:
- 1898 – Stanisław Bukowski, dziennikarz i działacz chadecki
- 1901 – Tadeusz Urbański, chemik, profesor Politechniki Warszawskiej
- 1920 – Waleriusz Arkadiusz Degler, żołnierz Armii Ludowej
- 1937 – Tatiana Kamińska, dziennikarka
Przypisy
- ↑ a b ПРЕДВАРИТЕЛЬНЫЕ ИТОГИ ВСЕРОССИЙСКОЙ ПЕРЕПИСИ НАСЕЛЕНИЯ 2010 ГОДА. Федеральная служба государственной статистики. [dostęp 2013-06-13]. (ros.).
- ↑ a b c d e f КРАСНОДАР. Энциклопедический словарь. [dostęp 2013-06-13]. (ros.).
- ↑ J. Smele, The "Russian" Civil Wars 1916-1926. Ten Years That Shook the World, Hurst&Company, London 2016, ISBN 978-1-84904-721-0, s. 57.
- ↑ федеральное государственное бюджетное образовательное учреждение высшего профессионального образования "Армавирская государственная педагогическая академия". [w:] Федеральный портал «Российское образование» [on-line]. ФГАУ ГНИИ ИТТ «Информика» www.informika.ru, 21.04.2015. [dostęp 2016-01-15]. (ros.).
- ↑ Екатеринодарская епархия [online], patriarchia.ru [dostęp 2017-11-25] (ros.).
- ↑ Храмы Краснодара
- ↑ История строительства и жизни собора 1853-1930г.г. [online], alexander-nevskiysobor.ru [dostęp 2017-04-08].
- ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей [online], www.demoscope.ru [dostęp 2018-04-11].