Kwas rycynolowy

Kwas rycynolowy
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	kwas (R)-12-hydroksy-cis-9-oktadekenowy
	Inne nazwy i oznaczenia
	kwas oleju rycynowego, kwas rącznikowy
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C18H34O3
Masa molowa	298,46 g/mol
Wygląd	żółta lub żółtawobrunatna, lepka ciecz
	Identyfikacja
Numer CAS	141-22-0
PubChem	643684
DrugBank	DB02955
SMILES
	CCCCCCC(C\C=C/CCCCCCCC(=O)O)O
InChI
	InChI=1S/C18H34O3/c1-2-3-4-11-14-17(19)15-12-9-7-5-6-8-10-13-16-18(20)21/h9,12,17,19H,2-8,10-11,13-16H2,1H3,(H,20,21)/b12-9-/t17-/m1/s1
	InChIKey
	WBHHMMIMDMUBKC-QJWNTBNXSA-N
Właściwości
	Gęstość
	0,942 g/cm³; ciecz
	Rozpuszczalność w wodzie
	praktycznie nierozpuszczalny
	w innych rozpuszczalnikach
	rozpuszczalny w etanolu, acetonie, eterze dietylowym i chloroformie
Temperatura topnienia	285 °C
Temperatura wrzenia	416 °C
Kwasowość (pKa)	4,78
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-12-03]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Uwaga
Zwroty H	H315, H319, H335
Zwroty P	P261, P305+P351+P338
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
	Drażniący; (Xi)
Zwroty R	R36/37/38
Zwroty S	S26, S36
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 0 0
Temperatura zapłonu	224 °C (zamknięty tygiel)
Numer RTECS	VJ3150000
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kwas rycynolowy, kwas rącznikowy – organiczny związek chemiczny, nienasycony hydroksykwas karboksylowy. Otrzymywany jest z oleju rycynowego (łac. Oleum Ricini) jako główny jego składnik (80%) i stosowany w syntezie chemicznej. Estry kwasu rycynolowego wykorzystywane są jako środki powierzchniowo czynne w przemyśle tekstylnym.

Kwas rycynolowy oraz tworzące się stopniowo w środowisku jelit jego sole sodowe i potasowe (mydła rycynolowe) są głównie odpowiedzialne za przeczyszczające działanie oleju rycynowego^[4].

Występuje w elajosomach różnych gatunków roślin, w których pełni funkcję wabiącą mrówki^[5].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
↑ ^a ^b Department of Chemistry, The University of Akron: Ricinoleic acid. [dostęp 2011-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-09)]. (ang.).
↑ Kwas rycynolowy (nr R7257) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck). [dostęp 2011-12-03].
↑ A. Zejc, M. Gorczyca: Chemia leków. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004, s. 799. ISBN 83-200-2971-6.
↑ Zbigniew Podbielkowski, Maria Podbielkowska: Przystosowania roślin do środowiska. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1992, s. 511-512. ISBN 83-02-04299-4.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[FPX-1] Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

[AKRON-2] Department of Chemistry, The University of Akron: Ricinoleic acid. [dostęp 2011-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-09)]. (ang.).

[Sigma-3] Kwas rycynolowy (nr R7257) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck). [dostęp 2011-12-03].

[Gorczyca-4] A. Zejc, M. Gorczyca: Chemia leków. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004, s. 799. ISBN 83-200-2971-6.

[podbielkowski-5] Zbigniew Podbielkowski, Maria Podbielkowska: Przystosowania roślin do środowiska. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1992, s. 511-512. ISBN 83-02-04299-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]