Przejdź do zawartości

Malanów (województwo wielkopolskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Malanów
wieś
Ilustracja
Kościół parafialny w Malanowie
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

turecki

Gmina

Malanów

Wysokość

180 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

1695

Strefa numeracyjna

63

Kod pocztowy

62-709[2]

Tablice rejestracyjne

PTU

SIMC

0289868

Położenie na mapie gminy Malanów
Mapa konturowa gminy Malanów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Malanów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Malanów”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Malanów”
Położenie na mapie powiatu tureckiego
Mapa konturowa powiatu tureckiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Malanów”
Ziemia51°57′12″N 18°23′29″E/51,953333 18,391389[1]
Strona internetowa

Malanówwieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Malanów

Wieś Malanów położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 470 w kierunku Kalisza.

Miejscowość jest siedzibą gminy Malanów.

Przy ulicy Tureckiej znajduje się pomnik „Walczącym o wolność ojczyzny”.

We wsi funkcjonują m.in.: Centrum Kultury i Biblioteka Publiczna, Ośrodek Sportu i Rekreacji, Gminne Przedszkole, Szkoła Podstawowa, Ochotnicza Straż Pożarna, Klub Sportowy Grom Malanów, Ośrodek Zdrowia, zakład produkcyjny Sun Garden.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszym dokumentem, w którym jest mowa o miejscowości Malanów, jest dokument papieski z 1136 roku, w którym wymieniona jest także nazwa miasta powiatowego Turek.

W średniowieczu Malanów wchodził w skład klucza uniejowskiego, a od połowy XVI wieku, w skład klucza turkowskiego. Aż do czasów rozbiorów, osada była własnością arcybiskupa gnieźnieńskiego i właściwie dopiero w XIX wieku wyodrębnił się tu samodzielny zespół dóbr ziemskich, pozostających w rękach prywatnych. W czasie wojen napoleońskich, przez Malanów przeszły oddziały armii francuskiej, a podczas powstania styczniowego, na terenie gminy miała miejsce potyczka między wojskami rosyjskimi a polskimi powstańcami, chroniącymi się na miejscowej plebanii.

W XIX i XX wieku dobra Malanowa były posiadłością skoligaconych ze sobą rodów Kokczyńskich i Doruchowskich. W latach osiemdziesiątych XIX wieku dobra malanowskie liczyły 1413 mórg. Obok folwarku w Malanowie w ich skład wchodził jeszcze zespół gospodarczy w Rachowie oraz wsie: Malanów, Feliksów, Celestyny, Rachów.

W 1912 roku właścicielem dóbr był Zygmunt Kokczyński. W dwudziestoleciu międzywojennym, aż do końca epoki w 1939 roku, dospodarował tu Tadeusz Doruchowski, znany przed wojną jako organizator życia społecznego, prezes i współtwórca lokalnego oddziału Ochotniczej Straży Pożarnej.

W 1952 roku założono we wsi Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną "Zwycięstwo"[3].

W 1959 roku odkopano we wsi skarb składający się z 236 monet, głównie polskich, bitych w czasach panowania Kazimierza IV Jagiellończyka, Zygmunta I Starego, Zygmunta II Augusta, Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy oraz pruskich, pomorskich, śląskich, czeskich i niemieckich[3].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Malanów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

W 1999 roku ustalono ostateczny wygląd herbu miejscowości i gminy Malanów.

Zespół dworski

[edytuj | edytuj kod]

Zespół dworski w Malanowie, składający się z części rezydencjonalnej (dwór i park) oraz gospodarczej (zabudowa folwarku), znajdował się nieco na południe od traktu Turek-Kalisz, na zamknięciu osi, jaką wyznaczała droga Żdżenice-Malanów. Główny wjazd na teren zespołu wiódł aleją prowadzącą do zabudowań folwarku i do ogrodu, na podjazd przed dworem. Od południa całość zamykał staw, zasilany trzema kanałami.

Dwór był dziewiętnastowieczną budowlą z długim parterowym korpusem nakrytym wysokim dachem, przebudowaną w latach dwudziestych XX wieku przez Tadeusza Doruchowskiego (z przebudową wiąże się dostawienie do jednej z węższych elewacji wejścia reprezentacyjnego, ponad którym znalazł się duży taras). Całość wieńczyła krzywoliniowa, pełna fantazji i barokowych odwołań forma szczytu, zwieńczonego kulą z iglicą. Fasada bogata była w detale architektoniczne - pilastry, narożne szkarpy, postumenty z wazami balustrady tarasu i bocznych spływów szczytu, plakiety.

Cmentarz parafialny

[edytuj | edytuj kod]

Na miejscowym cmentarzu parafialnym znajdują się dwa okazałe grobowce. Starszy, z nawiązującymi do gotyku podziałami elewacji, to dawne miejsce spoczynku rodu Kokczyńskich. Sąsiedni, w formach zmodernizowanego klasycyzmu, stanowi miejsce pochówku przedstawicieli rodu Doruchowskich.

Kościół i parafia

[edytuj | edytuj kod]

Najciekawszym obiektem zabytkowym Malanowa jest kościół parafialny pw. św. Stanisława, pochodzący z 1874 roku. Jest to świątynia drewniana o konstrukcji zrębowej, oszalowana z zewnątrz. Poprzedni kościół wzniesiony w 1716 roku znajdował się w innym miejscu wsi.

W jednonawowym wnętrzu, zamkniętym wielobocznym prezbiterium, mieszczą się trzy ołtarze z 1720 roku. Rokokowy obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w sukience srebrnej, znajdujący się w głównym ołtarzu, ufundowany został przez Alojzego Czyżewskiego w 1850 roku. Na belce tęczowej umieszczony jest krucyfiks z XVII wieku. Barokowa ambona z rzeźbą świętego Mikołaja oraz chrzcielnica pochodzą z XVIII wieku. Naczynia liturgiczne, kielich i monstrancja wieżyczkowa wykonane zostały w pierwszej połowie XVII wieku, natomiast dwa mszały, w tym jeden w oprawie skórzanej, pochodzą z przełomu XVII i XVIII wieku.

Przykościelna dzwonnica o konstrukcji słupowej, z zewnątrz oszalowana, kryta gontem, pochodzi prawdopodobnie z czasów istnienia poprzedniego kościoła.

Obok zabytkowego, starego kościoła w latach 1989-2000 postawiono nową, murowaną świątynię.

Parafia Malanów swym zasięgiem obejmuje następujące miejscowości: Brody, Celestyny, Dziadowice, Dziadowice-Folwark, Feliksów, Grąbków, Kotwasice, Malanów, Miłaczew, Kolonia Miłaczew, Miłaczewek, Miłaczewskie Młyny, Rachowa, Targówka, Zygmuntówek oraz Żdżenice.

W miejscowości działa Klub Sportowy Grom, grający obecnie na boiskach klasy A.

Wyniki klubu w ostatnich latach:

Sezon Liga Poz. M. Pkt. Mecze Bramki Uwagi
zw. rem. por. zdob. str.
2007/08 klasa B 11. 26 21 6 3 17 36 90
2008/09 klasa B 5. 20 27 8 3 9 50 51
2009/10 klasa B 1. 16 41 13 2 1 47 18 awans
2010/11 klasa A 12. 30 35 10 5 15 52 60
2012/12 klasa A 10. 30 38 12 2 16 62 55

Ponadto w miejscowości funkcjonują Młodzieżowy Klub Siatkarski Malanów oraz Wielkopolski Klub Karate Kyokushin. Miejscowy Ośrodek Sportu i Rekreacji cyklicznie organizuje liczne okolicznościowe turnieje sportowe (m.in. piłka nożna, siatkówka, siatkówka plażowa, biegi, tenis stołowy). Ponadto funkcjonują dwa kompleksy boisk wybudowane w ramach projektu Orlik 2012.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 75927
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 768 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. a b Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 230, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Piotr Maluśkiewicz, Ziemia konińska – przewodnik turystyczny, Konin: „Apeks”, 1997, ISBN 83-86139-28-5, OCLC 750945451.
  • Andrzej Czesław Nowak, Konin, Turek, Dobra, Golina, Rychwał, Tuliszków oraz okolice – przewodnik turystyczny, Poznań: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej, 1987, ISBN 83-85034-04-8, OCLC 69453891.
  • Zabytki miasta Turku i powiatu tureckiego; tom 2, część 1: rezydencje powiatu tureckiego, Makary Górzyński, Turek 2009, ISBN 978-83-92557-4-2 s. 379-388

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]