Marian Dąbrowski (1882–1925)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marian Dąbrowski
Ilustracja
Marian Dąbrowski w mundurze Wojska Polskiego
major oświatowy major oświatowy
Data i miejsce urodzenia

8 września 1882
Warszawa

Data i miejsce śmierci

30 września 1925
Kosów

Przebieg służby
Lata służby

1918–1925

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Ministerstwo Spraw Wojskowych

Stanowiska

szef wydziału

Późniejsza praca

kierownik Departamentu Wyznań Niekatolickich w MSW

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi

Marian Dąbrowski (ur. 8 września 1882[1], zm. 30 września 1925 w Kosowie) – polski żołnierz, major oświatowy Wojska Polskiego, publicysta, wolnomularz[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Leona Leopolda (1840–1918) i Gabrieli Antoniny z d. Żejma (1952–1921). Miał braci Józefa i Wacława[3]. Wziął udział w przygotowaniu i przeprowadzeniu strajku szkolnego w 1905. Członek Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) i członek kolejnych organizacji bojowych PPS. Od 1906 w PPS–Frakcji. Studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim, następnie nauki społeczne i historyczne w Brukseli. W 1908 przebywał na emigracji w Brukseli będąc członkiem PPS. W latach 1912–1914 przebywał w Londynie, gdzie był mężem zaufania KTSSN i Związku Strzeleckiego. W październiku 1914 roku oddelegowany do PON, gdzie był redaktorem Legionisty Polskiego[4]. 24 marca 1917 roku awansował na chorążego[5]. 11 kwietnia 1917 roku został wyznaczony na stanowisko kierownika Referatu dla Spraw Oświatowych w Komendzie Legionów Polskich[6].

Był pracownikiem Biura Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu[7]. Podczas kryzysu przysięgowego jako jeden z nielicznych nie podporządkował się Józefowi Piłsudskiemu i jego rozkazom, nie podał się do dymisji.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 12. lokatą w korpusie oficerów administracji (dział naukowo-oświatowy)[8]. W 1924 roku pełnił służbę w Oddziale Wyszkolenia Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. W styczniu 1925 powierzono mu pełnienie obowiązków szefa Wydziału Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych[9].

Od 1911 był mężem pisarki Marii Dąbrowskiej[3].

Zmarł w wyniku niezdiagnozowanej na czas choroby serca. Pochowany został na Cmentarzu Ewangelickim w Warszawie, później przeniesiony do grobowca rodzinnego na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 213-1-27,28)[10].

Grobowiec rodzinny na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Publikacje (wybór)[edytuj | edytuj kod]

  • Dzieje założenia Państwa Belgijskiego (1913)[11]
  • Żołnierz I-ej brygady i kampania na Wołyniu (1919)[12]
  • Różaniec życia i śmierci (1924)[13]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Marian Dąbrowski w wykazie Legionistów Polskich 1914-1918. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  2. Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905-1928, Warszawa 1984, s. 232.
  3. a b Marian Dąbrowski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-02-09].
  4. Jerzy Z. Pająk, Zjazd wiedeński Polskiej Organizacji Narodowej (29–30 listopada 1914), [w:] „Rocznik Świętokrzyski”, Ser. A – Nauki Humanistyczne, 1998, t. 25, s. 103.
  5. Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 34.
  6. Odprawy Komendy Legionów Polskich, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I.120.1.295b, s. 225 [1].
  7. Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 220.
  8. Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 367.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 stycznia 1925 roku, s. 14.
  10. Cmentarz Stare Powązki: LEOPOLD DĄBROWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10].
  11. Marian Dąbrowski, Dzieje założenia państwa belgijskiego w zarysie [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10].
  12. Marian Dąbrowski, Kampanja na Wołyniu : (2.IX.1915 r.–8.X.1916 r.) [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10].
  13. Marian Dąbrowski, Różaniec życia i śmierci : opowiadania z cyklu "Żołnierz I brygady" zebrane na 10-lecie czynu legjonowego [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10].
  14. M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  15. M.P. z 1926 r. nr 38, poz. 99 „za zasługi położone na polu szkolnictwa w armji”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]