Michał Graff

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Michał Graff
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

28 września 1896
Przeworsk

Data i miejsce śmierci

7 sierpnia 1971
Szczecin

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
ludowe Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

2 pułk piechoty
8 Dywizja Piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941)

Michał Stanisław Graff[a] (ur. 28 września 1896 w Przeworsku, zm. 7 sierpnia 1971 w Szczecinie) – kapitan żandarmerii Wojska Polskiego i nadkomisarz Policji Państwowej[6].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 28 września 1896 w Przeworsku, w rodzinie Henryka[6][7]. Kształcił się w c. k. Gimnazjum w Jarosławiu, będąc w V klasie 14 maja 1913 wystąpił ze szkoły[8][9][10].

Od 1914 walczył w szeregach Legionów Polskich. Od 14 stycznia do 14 maja był słuchaczem II kursu Szkoły Podchorążych. Następnie pełnił służbę w 2 pułku piechoty. 21 czerwca 1916 został ranny w bitwie pod Gruziatynem na Wołyniu[11]. 1 lipca 1916 awansował na chorążego piechoty[12]. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, pozostał w Polskim Korpusie Posiłkowym. Awansował na podporucznika i został dowódcą plutonu w 9 kompanii 2 pułku piechoty. 16 lutego 1918, po bitwie pod Rarańczą, został aresztowany i internowany w Marmarosz-Sziget[7].

1 czerwca 1921 pełnił służbę w 6 Dywizjonie Żandarmerii Wojskowej[1]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 69. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[2]. Pełnił wówczas służbę w 10 Dywizjonie Żandarmerii w Przemyślu[13]. Z dniem 29 lutego 1924 został przeniesiony do rezerwy na własną prośbę[14][15]. Posiadał przydział w rezerwie do 10 Dywizjonu Żandarmerii[4].

Po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej został kierownikiem Oddziału Informacyjnego przy Delegaturze Rządu w Wilnie, a po reorganizacji oddziału w Okręgowy Urząd Policji Politycznej został jego naczelnikiem w stopniu komisarza. W 1926 został przeniesiony na stanowisko oficera inspekcyjnego Komendy Wojewódzkiej Policji Państwowej w Wilnie. Na przełomie lat 20. i 30. XX wieku pełnił obowiązki na stanowisku komendanta powiatowego Policji Państwowej w Tarnobrzegu.

Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości dwukrotnie odrzucił wniosek o przyznanie mu Krzyża Niepodległości (na posiedzeniu 25 czerwca 1930 i na posiedzeniu 20 czerwca 1933 „z powodu ujemnej opinii”)[6].

Na początku lat 30. został zatrudniony w Samodzielnym Referacie Informacyjnym Dowództwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie na stanowisku kierownika Referatu Agentury, a następnie kierownika Referatu Kontrwywiadowczego i Narodowościowo-Politycznego. W 1934 jako kapitan rezerwy żandarmerii pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lublin Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II. Był wówczas w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr II[16].

W 1940 został aresztowany przez NKWD na terenie obwodu winnickiego[17]. Następnie został zesłany do GUŁagu w pobliżu Kandałakszy. W 1942, po zwolnieniu z obozu, został przyjęty do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR i przydzielony do 8 Dywizji Piechoty na stanowisko jako oficera informacyjnego. Po rozformowaniu dywizji pełnił służbę w Palestynie w Oddziale II Dowództwa Jednostek Terytorialnych na Bliskim Wschodzie[18].

W marcu 1948 roku wrócił do kraju, a następnym miesiącu przeniósł się z rodziną do Szczecina, gdzie znalazł zatrudnienie w Szczecińskim Urzędzie Morskim na stanowisku kierownika Działu Planowania[19].

28 stycznia 1953 roku został zatrzymany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, aresztowany, a 9 stycznia 1954 roku oskarżony o popełnienie przestępstwa określonego w art. 3 Dekretu o odpowiedzialności za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego z 22 stycznia 1946 roku, to jest o to, że „w okresie od stycznia 1924 roku do września 1939 roku na terenie Wilna, Tarnobrzega i Lublina, idąc na rękę ruchowi faszystowskiemu, działał w zakresie rozstrzygania w sprawach publicznych na szkodę Narodu Polskiego przez to, że jako naczelnik Okręgowy Urzędu Policji Politycznej, komendant powiatowy PP w Tarnobrzegu, a następnie kierownik referatu narodowościowo-politycznego Sam. Ref. Inf. DOK II kierował pracą i wydawał polecenia podległym mu funkcjonariuszom policji politycznej i pracownikom referatu narodowościowo-politycznego w zakresie nasyłania konfidentów i prowokatorów do ruchu komunistycznego i rozpracowania terenowych ogniw KPP, KPZB, KPZU i MOPR oraz kierował i instruował podległy mu aparat w zwalczaniu i gnębieniu narodowowyzwoleńczego ruchu białoruskiego przez KPZB”. 15 marca 1954 roku wyrokiem Wydziału IV Sądu Wojewódzkiego dla m.st. Warszawy został skazany na karę 6 lat pozbawienia wolności, która na mocy amnestii z 22 lutego 1947 roku została złagodzona o połowę. 25 lutego 1955 roku rozpoczął przerwę w odbywaniu kary, po której nie trafił już za kraty. Po opuszczeniu więzienia w Warszawie zamieszkał ponownie w Szczecinie i znalazł zatrudnienie w filharmonii szczecińskiej, w charakterze odźwiernego[20]. Zmarł 7 sierpnia 1971 roku w Szczecinie. Pochowany na cmentarzu Centralnym (kwatera 46B, rząd 12)[21].

Żonaty z Zofią z domu Gwoźdź, z którą miał córkę Olgę, po mężu Gawłowską[22].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W latach 20. XX wieku, w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Stanisław Michał Graff”[1][2][3][4]. Z tego powodu może być mylony z ppor. Stanisławem Graffem, który 19 lutego 1919 został przyjęty z dniem 1 listopada 1918 do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika, zaliczony do I Rezerwy armii z równoczesnym powołaniem do służby czynnej na czas wojny i przydzielony do 3 Batalionu Strzelców Sanockich na stanowisko komendanta kompanii[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Spis oficerów 1921 ↓, s. 403, 638.
  2. ↑ a b Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 293.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1062, 1064.
  4. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 964, 968.
  5. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 26 z 8 marca 1919 roku, poz. 838, 841.
  6. ↑ a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-04-02]..
  7. ↑ a b Żołnierze Niepodległości ↓.
  8. ↑ Sprawozdanie 1913 ↓, s. 50, uczniem w jego klasie był m.in. Antoni Chruściel.
  9. ↑ Sprawozdanie 1914 ↓, s. 56.
  10. ↑ Jedliński 1934 ↓, s. 150.
  11. ↑ VII Lista strat 1916 ↓, s. 8.
  12. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 30.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1962, 1064.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 28 lutego 1924 roku, s. 90.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 97 z 25 września 1924 roku, s. 538.
  16. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 191, 866.
  17. ↑ Indeks ↓.
  18. ↑ Skubisz 2016 ↓, s. 84.
  19. ↑ Skubisz 2016 ↓, s. 85-86.
  20. ↑ Skubisz 2016 ↓, s. 90-92.
  21. ↑ Wyszukiwarka miejsca pochówku w Szczecinie [1].
  22. ↑ Skubisz 2016 ↓, s. 85, 89.
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1062.
  24. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 964.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Michał_Graff&oldid=70521674”