Mistrzostwa Serbii w piłce nożnej mężczyzn
Mistrzostwa Serbii w piłce nożnej (serb. Prvenstvo Srbije u fudbalu, serb. cyr. Првенство Србије у фудбалу) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Serbii.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Mistrzostwa Serbii w piłce nożnej rozgrywane są od 2006 roku (Wcześniej od 1913 były rozgrywane jako nieoficjalne lub w składzie połączonej Jugosławii). Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Superliga Srbije, Prva liga Srbije, Srpska Liga oraz niższych klasach.
W kwietniu 1903 roku w Belgradzie w Towarzystwie Gimnastycznym Soko powstała sekcja piłkarska klubu, czyli pierwszy serbski klub piłkarski SK Soko. Sześć miesięcy później (14 września) w Kragujevacu został założony przez Danilo Stojanovica klub Šumadija Kragujevac. Najstarszym klubem w obecnej Serbii jest Bačka Subotica (założony 3 sierpnia 1901), jednak należy zauważyć, że Subotica w tamtym czasie był częścią Austro-Węgier, a klub został organizowany przez Chorwatów. Soko Belgrad i Šumadija Kragujevac rozegrały pierwsze spotkanie w 1904 roku. Wkrótce w całej Serbii powstały nowe kluby piłkarskie. W 1913 wystartował pierwszy turniej piłkarski w Królestwie Serbii. Uczestniczyły w nim zespoły Soko Belgrad, Šumadija Kragujevac i Sokol Kraljevo. Wiosną 1914 Komitet Olimpijski Serbii po raz pierwszy zorganizował turniej piłkarski pomiędzy najbardziej znanymi serbskimi klubami. Turniej był rozgrywany systemem pucharowym i był znany jako Srpski kup (Serbski Puchar) lub Olimpijski kup (Puchar Olimpijski). Zwycięzcą został SK Velika Srbija, który pokonał 3:1 w finale SK Šumadija Kragujevac.
Po założeniu jugosłowiańskiej federacji piłkarskiej – NSJ (chorw. Nogometni Savez Jugoslavije) w kwietniu 1919 roku w Zagrzebiu, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych ligowych Mistrzostw Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców w sezonie 1923. Wcześniej w latach 1920, 1921 i 1923 zostały zorganizowany nieoficjalne mistrzostwa Serbii. Do 1927 roku rozgrywki odbywały się systemem pucharowym. W sezonie 1928 organizowane pierwsze ligowe rozgrywki. W rozgrywkach brało udział 6 zespołów, grając systemem kołowym. W sezonie 1931/32 i 1935/36 rozgrywano systemem pucharowym. Zwycięzca turnieju otrzymywał tytuł mistrza Jugosławii.
3 października 1929 zmieniono nazwę państwa na „Królestwo Jugosławii”, również Związek Piłkarski w maju 1930 został przeniesiony do Belgradu i przyjął serbską nazwę FSJ (Fudbalski savez Jugoslavije). Protestując na przemieszczenie siedziby chorwaccy piłkarze i trenerzy bojkotowali do 1945 reprezentację narodową Jugosławii. Podczas okupacji niemieckiej w latach 1941–1945 prowadzone osobno rozgrywki mistrzostw Chorwacji oraz mistrzostw Serbii.
W 1945 po utworzeniu Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii kontynuowano rozgrywki o mistrzostwo Jugosławii w najwyższej lidze, zwanej Prva savezna liga.
Po upadku SFR Jugosławii w 1991 roku powstała nowa Jugosławia, nazywająca się FR Jugosławia z Czarnogórą i Serbią. W 2003 państwo zmieniło nazwę na Serbię i Czarnogórę – związek ten trwał do 2006 roku, kiedy Czarnogóra uzyskała niepodległość i utworzyła własną Czarnogórską Pierwszą Ligę.
Rozgrywki zawodowej Superligi Srbije zainaugurowano w sezonie 2006/07[1].
Mistrzowie i pozostali medaliści[edytuj | edytuj kod]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1923–1941 | Mistrzostwa Jugosławii (do 1929 Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców) |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1945–1992 | Mistrzostwa SFR Jugosławii |
| 1992–2006 | Mistrzostwa Serbii i Czarnogóry (do 2003 FR Jugosławii) |
Statystyka[edytuj | edytuj kod]
Klasyfikacja według klubów[edytuj | edytuj kod]
W dotychczasowej historii oficjalnych Mistrzostw Serbii na podium oficjalnie stawało w sumie 7 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Partizan Belgrad i Crvena zvezda Belgrad, które zdobyły po 8 tytułów mistrzowskich.
Stan po sezonie 2022/23.
10 i więcej mistrzostw Serbii| Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
|---|---|---|---|---|---|
|
|
| |||
| 1. | Crvena zvezda Belgrad | 9 | 7 | 1 | 2006/07, 2013/14, 2015/16, 2017/18, 2018/19, 2019/20, 2020/21, 2021/22, 2022/23 |
| 2. | Partizan Belgrad | 8 | 7 | 1 | 2007/08, 2008/09, 2009/10, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2014/15, 2016/17 |
| 3. | Vojvodina Nowy Sad | 0 | 1 | 7 | |
| 4. | Radnički Nisz | 0 | 1 | 1 | |
| 5. | TSC Bačka Topola | 0 | 1 | 0 | |
| 6. | Čukarički Belgrad | 0 | 0 | 5 | |
| 7. | FK Jagodina | 0 | 0 | 1 | |
| OFK Belgrad | 0 | 0 | 1 | ||
Klasyfikacja według miast[edytuj | edytuj kod]
Siedziby klubów: stan po sezonie 2022/23.
| Miasto | Liczba tytułów | Kluby |
|---|---|---|
| Belgrad | Crvena zvezda Belgrad (9), Partizan Belgrad (8) |
Uczestnicy[edytuj | edytuj kod]
Są 30 zespołów, które wzięli udział w 12 sezonach Mistrzostw Serbii, które były prowadzone od 2006/07 aż do sezonu 2017/18 łącznie. Tylko Crvena zvezda Belgrad, Partizan Belgrad i Vojvodina Nowy Sad były zawsze obecni w każdej edycji.
Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2017/18.
- 12 razy: Crvena zvezda Belgrad, Partizan Belgrad, FK Vojvodina
- 10 razy: Borac Čačak, OFK Beograd, FK Rad
- 9 razy: Čukarički Belgrad, Javor Ivanjica, Spartak Subotica
- 8 razy: FK Jagodina
- 7 razy: Hajduk Kula, Napredak Kruševac
- 6 razy: FK Novi Pazar, Radnički Niš, FK Smederevo, FK Voždovac
- 5 razy: Metalac Gornji Milanovac, Mladost Lučani
- 4 razy: BSK Borča, Radnički Kragujevac, Sloboda Užice
- 3 razy: Banat Zrenjanin, Donji Srem, Radnik Surdulica
- 2 razy: FK Bežanija, Zemun Belgrad
- 1 raz: Bačka Bačka Palanka, FK Inđija, Mačva Šabac, Mladi Radnik Požarevac, Mladost Apatin.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Tabela wszech czasów mistrzostw Serbii w piłce nożnej
- Superliga serbska w piłce nożnej mężczyzn
- Puchar Serbii
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona serbskiej Superligi (serb.)
- Super Liga, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02].
- Oficjalna strona FSS (serb.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)