Mistrzostwa Czechosłowacji w piłce nożnej mężczyzn
Mistrzostwa Czechosłowacji w piłce nożnej (czes. Mistrovství Československa ve fotbale, słow. Majstrovstvá Československá vo futbale) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Czechosłowacji. Zostały rozwiązane w 1993 roku, gdy po rozpadzie Czechosłowacji powstały dwa państwa Czechy i Słowacja.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Mistrzostwa Czechosłowacji w piłce nożnej oficjalne rozgrywane są od 1925 roku. Do 1993 rozgrywki odbywały się w wielopoziomowych ligach: 1. liga, drugopoziomowych czeskiej CMFL i słowackiej 1.SNFL oraz niższych klasach regionalnych.
Po założeniu czechosłowackiej federacji piłkarskiej – ČSSF (czes. Československý svaz footballový) w 1921 roku (od 1901 funkcjonował czeski ČSF - Český svaz footballový), rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych ligowych Mistrzostw Czechosłowacji w sezonie 1925. Wcześniej na terenie Czech i Moraw nieregularnie odbywały się turnieje o Mistrzostwo Czech i Moraw. To było w latach 1896-1924. Jednak w tym czasie tylko cztery edycje (1912, 1913, 1919 i 1922) obejmowały mistrzostwa w całym kraju. Mistrzem Czechosłowacji trzykrotnie została AC Sparta Praga i jeden raz Slavia Praga. Tytuły te zyskały status nieoficjalny, ponieważ nie była to w pełni konkurencyjna liga. W związku z tym można przeczytać w niektórych źródłach historycznych, że Sparta ma 35 tytułów (32) i Slavia 17 (16). W 1922 związek zmienił nazwę na Československá associace footballová (ČSAF). W latach 1957-1968 używano innej nazwy - Československý svaz tělesné výchovy (ČSTV), z kolei od 1968 Československý fotbalový svaz (ČSFS). Po upadku komunizmu w demokratycznej republice federalnej przez dwa lata związek funkcjonował jako Československá fotbalová asociace (ČSFA).
Nawet po organizacji oficjalnych mistrzostw w 1925 roku, w rozgrywkach najpierw brały udział tylko kluby z Pragi i środkowych Czech. Od 1925 do sezonu 1932/33 roku na terenie Słowacji odbywały się osobne rozgrywki o Mistrzostwo Słowacji (słow. Zvazové Majstrovstvá Slovenska). Dopiero w sezonie 1929/30 do rozgrywek dołączyły zespoły z innych regionów Czech, w sezonie 1933/34 pierwszy zespół z Moraw, a w następnym sezonie 1934/35 zostały rozegrane w pełni ogólnokrajowe mistrzostwa Czechosłowacji (po raz pierwszy dołączyły słowackie zespoły). W rozgrywkach brało udział 12 zespołów, grając systemem kołowym. Zwycięzca turnieju otrzymywał tytuł mistrza Czechosłowacji.
W sezonie 1938/39, kiedy III Rzesza okupowała Czechosłowację, trwająca edycja (po 2 kolejkach) została przymusowo podzielona na mistrzostwa Czech i mistrzostwa Słowacji. Podzielone rozgrywki trwały 6 sezonów. Mistrzostwa Czech i Moraw wygrała czterokrotnie SK Slavia Praga i dwa razy AC Sparta Praga. Mistrzostwa Słowacji zostały zdominowane przez ŠK Slovan Bratysława, który w ciągu 5 lat zdobył 3 razy tytuł mistrza i 2 razy wicemistrza.
W 1945 po wyzwoleniu kraju od niemieckich wojsk kontynuowano rozgrywki o mistrzostwo Czechosłowacji w najwyższej lidze, zwanej Státní liga. Były tylko dwie zmiany formatu ligi - w 1948 roku na system wiosna-jesień, a w 1957 roku liga z powrotem wróciła do systemu jesienno-wiosennego, który jest używany w większości krajów europejskich.
Rozgrywki zawodowej ligi, zwanej 1. československá fotbalová liga zainaugurowano w sezonie 1956[1].
Mistrzowie i pozostali medaliści[edytuj | edytuj kod]
- Rozgrywki nieoficjalne
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Rozgrywki oficjalne
- Národní liga Čechy a Morava (1938 - 1944)
15 marca 1939 III Rzesza przekształciła Bohemię i Morawy w Protektorat Czech i Moraw.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Slovenská pohárová súťaž (1939 - 1944)
Niepodległość Słowacji była proklamowana 14 marca 1939 na polecenie Adolfa Hitlera. W tym też czasie kluby słowackie organizowały mistrzostwa Słowacji.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Československá fotbalová liga (1945 - 1993)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Statystyka[edytuj | edytuj kod]
Klasyfikacja według klubów[edytuj | edytuj kod]
W dotychczasowej historii Mistrzostw Czechosłowacji na podium oficjalnie stawało w sumie 15 drużyn. Liderem klasyfikacji jest AC Sparta Praga, która zdobyła 21 tytułów mistrzowskich.
Stan na maj 2017.
10 i więcej mistrzostw Czechosłowacji| Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
|---|---|---|---|---|---|
|
|
| |||
| 1. | AC Sparta Praga | 21 | 18 | 7 | 1926, 1927, 1932, 1936, 1938, 1939, 1944, 1946, 1948, 1952, 1954, 1965, 1967, 1984, 1985, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1993 |
| 2. | Slavia Praga | 13 | 11 | 6 | 1925, 1929, 1930, 1931, 1933, 1934, 1935, 1937, 1940, 1941, 1942, 1943, 1947 |
| 3. | Dukla Praga | 11 | 7 | 3 | 1953, 1956, 1958, 1961, 1962, 1963, 1964, 1966, 1977, 1979, 1982 |
| 4. | ŠK Slovan Bratysława | 8 | 10 | 3 | 1949, 1950, 1951, 1955, 1970, 1974, 1975, 1992 |
| 5. | Spartak Trnawa | 5 | 1 | 1 | 1968, 1969, 1971, 1972, 1973 |
| 6. | Baník Ostrawa | 3 | 6 | 1 | 1976, 1980, 1981 |
| 7. | Inter Bratysława | 1 | 3 | 5 | 1959 |
| 8. | Bohemians 1905 Praga | 1 | 1 | 11 | 1983 |
| 9. | Zbrojovka Brno | 1 | 1 | 4 | 1978 |
| 10. | Viktoria Žižkov | 1 | 1 | 3 | 1928 |
| 11. | TJ Vítkovice Ostrawa | 1 | 1 | 0 | 1986 |
| 12. | Spartak Hradec Králové | 1 | 0 | 0 | 1960 |
| 13. | Tatran Preszów | 0 | 2 | 1 | |
| 14. | SK Prostějov | 0 | 1 | 2 | |
| VSS Košice | 0 | 1 | 2 | ||
Klasyfikacja według miast[edytuj | edytuj kod]
Siedziby klubów: Stan na maj 2017.
| Miasto | Liczba tytułów | Kluby |
|---|---|---|
| Praga | AC Sparta Praga (21), Slavia Praga (13), Dukla Praga (11), Bohemians 1905 (1), Viktoria Žižkov (1) | |
| Bratysława | ŠK Slovan Bratysława (8), Inter Bratysława (1) | |
| Trnawa | Spartak Trnawa (5) | |
| Ostrawa | Baník Ostrawa (3), TJ Vítkovice (1) | |
| Brno | Zbrojovka Brno (1) | |
| Hradec Králové | Spartak Hradec Králové (1) |
Uczestnicy[edytuj | edytuj kod]
Są 64 zespołów, które wzięli udział w 67 sezonach Mistrzostw Czechosłowacji, które były prowadzone od 1925 aż do sezonu 1992/93 łącznie. Żaden z nich nie był zawsze obecny w każdej edycji.
- 62 razy: AC Sparta Praga
- 59 razy: Slavia Praga
- 49 razy: Bohemians Praga, ŠK Slovan Bratysława
- 48 razy: Baník Ostrawa
- 45 razy: Dukla Praga
- 41 razy: Spartak Trnawa
- 38 razy: Inter Bratysława
- 34 razy: FC Brno, Tatran Preszów
- 31 razy: Lokomotíva Košice, MŠK Žilina
- 30 razy: SK Kladno
- 29 razy: Viktoria Pilzno
- 21 razy: FK Teplice
- 19 razy: FC Nitra
- 18 razy: 1. FC Košice
- 16 razy: FC Hradec Králové, FK AS Trenčín
- 15 razy: Dukla Bańska Bystrzyca, Viktoria Žižkov, TJ Vítkovice
- 13 razy: Union Cheb
- 12 razy: Cechie Karlín
- 10 razy: Sigma Olomouc
- 8 razy: DAC Dunajská Streda, SK Náchod
- 7 razy: Svit Zlín, SK Pilzno, Teplitzer FK
- 6 razy: Dukla Pardubice, SK Liben, TŽ Třinec
- 5 razy: ČAFC Vinohrady, SK Ceské Budejovice, SK Prostějov
- 4 razy: Meteor Prag VIII, Sparta Považská Bystrica
- 3 razy: Nuselský SK, SK Pardubice
- 2 razy: AFK Kolín, Armaturka Ústí nad Labem, Artmedia Petržalka, DFC Prag, Krídla vlasti Olomouc, LIAZ Jablonec, Moravská Slavia Brno
- 1 raz: Cechie Prag VIII, DSV Saaz, Jiskra Liberec, Jiskra Otrkovice, MEZ Židenice, Motorlet Prag, Polaban Nymburk, ŠK Batovany, SK Olomouc ASO, SK Rakovník, Rusj Użhorod, Slávia Bratysława, Slavoj Liberec, Slavoj Žižkov, Spartak KPS Brno, VCHZ Pardubice, VP Frýdek-Místek
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Tabela wszech czasów mistrzostw Czechosłowacji w piłce nożnej
- I liga czechosłowacka w piłce nożnej mężczyzn
- Puchar Czechosłowacji
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Czechoslovakia / Czech Republic – List of Champions – RSSSF.
- ↑ a b c d tylko mistrzostwa Czech Środkowych
- ↑ finał: Sparta Praga 7 - 0 SK Hradec Králové
- ↑ rozgrywek nie dokończono
- ↑ po 2 kolejkach słowacki ŠK Slovan Bratysława wycofał się z rozgrywek i następnie występował w słowackiej lidze
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona FAČR (następcy ČSFS) (cz.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)