Mistrzostwa Bułgarii w piłce nożnej mężczyzn
Mistrzostwa Bułgarii w piłce nożnej (bułg. Първенство на България по футбол) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie - corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Bułgarii.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Mistrzostwa Bułgarii w piłce nożnej rozgrywane są od 1924 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Pyrwa profesionałna futbołna liga, Wtora profesionałna futbołna liga, Treta amatiorska futbołna liga oraz niższych klasach regionalnych.
W 1908 roku w Warnie powstał pierwszy bułgarski klub piłkarski Atłas Warna. 31 lipca 1921 roku powstała liga piłkarska w Sofii, w której zwyciężyła w sezonie 1921/22 Slavia, a w sezonach 1922/23 i 1923/24 Lewski; wkrótce potem założono ligi w Plewenie (północna bułgarska liga piłkarska, po raz pierwszy wygraną przez Ticzę Warna), Płowdiwie, Kiustendile (południowo-wschodnia bułgarska liga piłkarska) i Ruse.
Po założeniu bułgarskiej federacji piłkarskiej – BFS w 1923 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych oficjalnych Mistrzostw Bułgarii w sezonie 1924.
W sezonie 1924 po raz pierwszy wystartowały rozgrywki o Dyrżawno pyrwenstwo (Pierwszeństwo kraju), jednak z przyczyn różnych nie wyłoniono mistrza kraju. Rozgrywki prowadzone były systemem pucharowym i uczestniczyły w nim zwycięzcy związków okręgowych. W sezonie 1937 po raz ostatnio zagrano takim systemem, a w sezonie 1937/38 startowały rozgrywki w lidze zwanej Nacionałna futbołna diwizija. Podczas II wojny światowej w latach 1941–1943 ponownie prowadzone rozgrywki systemem pucharowym. We wrześniu 1944 Armia Czerwona zajęła Bułgarię. Od 1945 ponownie startowały rozgrywki o mistrzostwo Bułgarii (Republikansko pyrwenstwo). W sezonie 1948/49 powrócono do systemu ligowego a liga otrzymała nazwę Republikanska futbołna diwizija.
Rozgrywki zawodowej A Republikanskiej futbołnej grupy zainaugurowano w sezonie 1950[1]. W sezonie 2000/01 liga zmieniła nazwę na Wissza profesionałna futbołna liga, a w 2003/04 na A Profesionałna futbołna grupa. W sezonie 2016/17 liga przyjęła nazwę Pyrwa profesionałna futbołna liga.
Mistrzowie i pozostali medaliści[edytuj | edytuj kod]
Statystyka[edytuj | edytuj kod]
Klasyfikacja według klubów[edytuj | edytuj kod]
W dotychczasowej historii Mistrzostw Bułgarii na podium oficjalnie stawało w sumie 39 drużyn. Liderem klasyfikacji jest CSKA Sofia, który zdobył 31 tytułów mistrzowskich.
Stan po zakończeniu sezonu 2022/2023.
10 i więcej mistrzostw Bułgarii| Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
|---|---|---|---|---|---|
|
|
| |||
| 1. | CSKA Sofia | 31 | 28 | 7 | 1948, 1951, 1952, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1958/59, 1959/60, 1960/61, 1961/62, 1965/66, 1968/69, 1970/71, 1971/72, 1972/73, 1974/75, 1975/76, 1979/80, 1980/81, 1981/82, 1982/83, 1986/87, 1988/89, 1989/90, 1991/92, 1996/97, 2002/03, 2004/05, 2007/08 |
| 2. | Lewski Sofia | 26 | 32 | 10 | 1933, 1937, 1942, 1946, 1947, 1948/49, 1950, 1953, 1964/65, 1967/68, 1969/70, 1973/74, 1976/77, 1978/79, 1983/84, 1984/85, 1987/88, 1992/93, 1993/94, 1994/95, 1999/2000, 2000/01, 2001/02, 2005/06, 2006/07, 2008/09 |
| 3. | Łudogorec Razgrad | 12 | 0 | 0 | 2011/12, 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2018/19, 2019/20, 2020/21, 2021/22, 2022/23 |
| 4. | Sławia Sofia | 7 | 10 | 12 | 1928, 1930, 1936, 1938/39, 1941, 1943, 1995/96 |
| 5. | Łokomotiw Sofia | 4 | 6 | 10 | 1939/40, 1945, 1963/64, 1977/78 |
| 6. | Liteks Łowecz | 4 | 5 | 3 | 1997/98, 1998/99, 2009/10, 2010/11 |
| 7. | Władysław Warna | 3 | 4 | 1 (1) | 1925, 1926, 1934 |
| 8. | Botew Płowdiw | 2 | 2 | 14 (2) | 1929, 1966/67 |
| 9. | Spartak Warna | 1 | 2 | 6 (3) | 1932 |
| 10. | Czerno More Warna | 1 | 2 | 3 | 1937/38 |
| 11. | Łokomotiw Płowdiw | 1 | 1 | 5 (1) | 2003/04 |
| 12. | Beroe Stara Zagora | 1 | 1 | 2 | 1985/86 |
| 13. | Spartak Płowdiw | 1 | 1 | 0 | 1962/63 |
| 14. | Etyr Wielkie Tyrnowo | 1 | 0 | 2 | 1990/91 |
| 15. | AS 23 Sofia | 1 | 0 | 0 | 1931 |
| Sportklub Sofia | 1 | 0 | 0 | 1935 | |
| 17. | Lewski Ruse | 0 | 1 | 2 (2) | |
| 18. | Makedonija Skopje | 0 | 1 | 0 | |
| Neftochimik Burgas | 0 | 1 | 0 | ||
| Sportist Sofia | 0 | 1 | 0 | ||
| 21. | Lewski Płowdiw | 0 | 0 | 4 (3) | |
| 22. | Wełbyżd Kiustendił | 0 | 0 | 3 | |
| 23. | Napredyk Ruse | 0 | 0 | 3 (2) | |
| 24. | Akademik Sofia | 0 | 0 | 2 | |
| 25. | Marek Stanke Dimitrow | 0 | 0 | 2 (1) | |
| 26. | Botew Jamboł | 0 | 0 | 2 (2) | |
| Botew Pazardżik | 0 | 0 | 2 (2) | ||
| 28. | Botew Wraca | 0 | 0 | 1 | |
| Spartak Plewen | 0 | 0 | 1 | ||
| 30. | Benkowski Widin | 0 | 0 | 1 (1) | |
| BP25 Płowdiw | 0 | 0 | 1 (1) | ||
| CSKA 1948 Sofia | 0 | 0 | 1 | ||
| Krakra Pernik | 0 | 0 | 1 (1) | ||
| Lewski Dupnica | 0 | 0 | 1 (1) | ||
| Panajot Wołow Szumen | 0 | 0 | 1 (1) | ||
| Pobeda 26 Plewen | 0 | 0 | 1 (1) | ||
| Sokoł Płowdiw | 0 | 0 | 1 (1) | ||
| Spartak Sofia | 0 | 0 | 1 (1) | ||
| Swetosław Stara Zagora | 0 | 0 | 1 (1) | ||
| Szipka Sofia | 0 | 0 | 1 (1) | ||
Uwaga: w nawiasach liczba półfinałów
Klasyfikacja według miast[edytuj | edytuj kod]
Siedziby klubów: Stan po zakończeniu sezonu 2022/2023.
| Miasto | Liczba tytułów | Kluby |
|---|---|---|
| Sofia | CSKA Sofia (31), Lewski Sofia (26), Sławia Sofia (7), Łokomotiw Sofia (4), AS 23 Sofia (1), SK Sofia (1) | |
| Razgrad | Ludogorec Razgrad (12) | |
| Warna | Władysław Warna (3), Czerno More Warna (1), Spartak Warna (1) | |
| Płowdiw | Botew Płowdiw (2), Łokomotiw Płowdiw (1), Spartak Płowdiw (1) | |
| Łowecz | Liteks Łowecz (4) | |
| Stara Zagora | Beroe Stara Zagora (1) | |
| Wielkie Tyrnowo | Etyr Wielkie Tyrnowo (1) |
Uczestnicy[edytuj | edytuj kod]
Są 70 zespołów, które wzięli udział w 70 sezonach Mistrzostw Bułgarii, które były prowadzone od 1948/49 aż do sezonu 2017/18 łącznie. Tylko Lewski Sofia był zawsze obecny w każdej edycji.
Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2017/18.
- 70 razy: Lewski Sofia
- 69 razy: CSKA Sofia, Sławia Sofia
- 65 razy: Łokomotiw Sofia
- 63 razy: Botew Płowdiw
- 57 razy: Łokomotiw Płowdiw
- 54 razy: Czerno More Warna
- 51 razy: Beroe Stara Zagora
- 43 razy: Spartak Warna
- 38 razy: Minior Pernik
- 35 razy: Spartak Plewen
- 29 razy: Czernomorec Burgas, Marek Dupnica
- 28 razy: Botew Wraca
- 27 razy: Dunaw Ruse
- 25 razy: OFK Sliwen 2000
- 24 razy: Etyr Wielkie Tyrnowo
- 23 razy: Pirin Błagojewgrad
- 20 razy: Liteks Łowecz
- 18 razy: Akademik Sofia
- 17 razy: Spartak Płowdiw
- 15 razy: Spartak Sofia
- 14 razy: Dobrudża Dobricz, Neftochimik Burgas
- 12 razy: Bełasica Petricz
- 10 razy: Łokomotiw Gorna Orjachowica
- 9 razy: PFK Montana, PFC Pirin Błagojewgrad
- 7 razy: FK Chaskowo 2009, PSFK Czernomorec Burgas, Jantra Gabrowo, Łudogorec Razgrad, FK Szumen 2010, Wełbyżd Kiustendił
- 5 razy: Widima-Rakowski Sewliewo
- 4 razy: Akademik Swisztow, PFK Marica 1921, Rodopa Smolan, Septemwri Sofia, Wichren Sandanski,
- 3 razy: Hebyr Pazardżik, Torpedo Plewen, Tundża Jamboł, Zawod 12 Sofia
- 2 razy: Czerweno Zname Sofia, Kaliakra Kawarna, Łokomotiw Mezdra, Metałurg Pernik, Pirin Goce Dełczew, Rakowski Ruse, Rilski Sportist Samokow, Stroitel Sofia, Wereja Stara Zagora, WWS Sofia
- 1 raz: Akademik Warna, Bdin Widyń, Chimik Dimitrowgrad, Czernomorec Burgas Sofia, FK Dimitrowgrad, Etyr 1924 Wielkie Tyrnowo, SFK Etyr Wielkie Tyrnowo, PFK Lubimec 2007, OFK Nesebyr, Olimpik Tetewen, FK Pawlikeni, Rozova Dolina Kazanłyk, Sportist Swoge, Sławia Płowdiw, Swetkawica Tyrgowiszte, Witosza Bistrica.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Tabela wszech czasów mistrzostw Bułgarii w piłce nożnej
- Pyrwa profesionałna futbołna liga
- Puchar Bułgarii
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona Pyrwej PFL (bułg.)
- A PFG, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-11].
- Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
- Oficjalna strona BFS (bułg.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)