Mistrzostwa Norwegii w piłce nożnej mężczyzn

Mistrzostwa Norwegii w piłce nożnej (norw. Norsk mesterskap i fotball) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Norwegii.

Historia

Mistrzostwa Norwegii w piłce nożnej oficjalne rozgrywane są od 1993 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Eliteserien, 1. divisjon, 2. divisjon oraz niższych klasach regionalnych.

31 marca 1894 roku w Skien powstał pierwszy norweski klub piłkarski Odds BK, potem następne. Po założeniu norweskiej federacji piłkarskiej – NFF w 1902 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych rozgrywek o Puchar Norwegii w 1902, jednak nie uzyskał on znaczenia ogólnokrajowego. Pierwsza edycja ligowych Mistrzostw Norwegii (Norgesserien) w sezonie 1937/38, a wstępne rundy stanowiły mistrzostwa okręgów, których zwycięzcy uczestniczyły w turnieju finałowym o tytuł. Przerwana w latach 1940-1947 z powodu II wojny światowej, mistrzostwo wznowione z tą samą formułą w sezonie 1947/48.

W 1948 roku powstała liga, zwana Hovedserien, która została podzielona na dwie grupy, z których dwóch zwycięzców w meczu finałowym walczyły o tytuł mistrzowski. W sezonie 1961/62 rozgrywano mistrzostwa przejściowe w pojedynczej grupie z 16 drużynami.

W 1963 roku została organizowana pierwsza norweska dywizja (1. divisjon) z 10 zespołami i rozgrywany systemem wiosna-jesień. W 1972 roku ligę poszerzono do 12 drużyn.

Rozgrywki Tippeligaen w obecnym formacie zainaugurowano w sezonie 1991. W 2017 liga zmieniła nazwę na Eliteserien.

Mistrzowie i pozostali medaliści

Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi Norgesserien 1937/38     1 Fredrikstad FK Lyn Fotball – ? ? 74 kluby, 11 gr., play-off 1938/39     2 Fredrikstad FK Skeid Fotball – ? ? 75 klubów, 11 gr., play-off 1939/40     wstrzymane przez II wojnę światową 1940–1947     nie rozgrywano 1947/48     1 Freidig Trondheim Sparta Sarpsborg – ? ? 74 kluby, 11 gr., play-off Hovedserien 1948/49     3 Fredrikstad FK Vålerenga Fotball – 12 Arvid Havnås (Sandefjord BK) 16 klubów, 2 gr., finał 1949/50     1 Fram Larvik Fredrikstad FK – 13 Reidar Dørum (Ørn-Horten) 16 klubów, 2 gr., finał 1950/51     4 Fredrikstad FK Odd Skien – 19 John Sveinsson (Lyn Fotball) 16 klubów, 2 gr., finał 1951/52     5 Fredrikstad FK SK Brann – 15 Jan Tangen (Strømmen IF) 16 klubów, 2 gr., finał 1952/53     1 Larvik Turn Skeid Fotball – 15 Gunnar Thoresen (Larvik Turn), Per Jacobsen (Odd Skien) 16 klubów, 2 gr., finał 1953/54     6 Fredrikstad FK Skeid Fotball – 15 Gunnar Thoresen (Larvik Turn) 16 klubów, 2 gr., finał 1954/55     2 Larvik Turn Fredrikstad FK – 13 Harald Hennum (Skeid Fotball) 16 klubów, 2 gr., finał 1955/56     3 Larvik Turn Fredrikstad FK – 17 Willy Fossli (Asker Fotball) 16 klubów, 2 gr., finał 1956/57     7 Fredrikstad FK Odd Skien – 15 Per Kristoffersen (Fredrikstad FK) 16 klubów, 2 gr., finał 1957/58     1 Viking FK Skeid Fotball – 17 Harald Hennum (Skeid Fotball) 16 klubów, 2 gr., finał 1958/59     1 Lillestrøm SK Fredrikstad FK – 13 Reidar Sundby (Larvik Turn) 16 klubów, 2 gr., finał 1959/60     8 Fredrikstad FK Lillestrøm SK Eik-Tønsberg 13 Per Kristoffersen (Fredrikstad FK) 16 klubów, 2 gr., finał 1960/61     9 Fredrikstad FK Eik-Tønsberg Vålerenga Fotball 15 Per Kristoffersen (Fredrikstad FK) 16 klubów, 2 gr., finał 1961/62     1 SK Brann Steinkjer FK Fredrikstad FK 26 Rolf Birger Pedersen (SK Brann) 16 klubów 1. divisjon 1963     2 SK Brann Lyn Fotball Skeid Fotball 16 Leif Eriksen (Vålerenga Fotball) 10 klubów 1964     1 Lyn Fotball Fredrikstad FK Sarpsborg 18 Ole Stavrum (Lyn Fotball) 10 klubów 1965     1 Vålerenga Fotball Lyn Fotball Sarpsborg 19 Harald Berg (Lyn Fotball) 10 klubów 1966     1 Skeid Fotball Fredrikstad FK Lyn Fotball 20 Per Kristoffersen (Fredrikstad FK) 10 klubów 1967     1 Rosenborg BK Skeid Fotball Lyn Fotball 17 Odd Skien Iversen (Rosenborg BK) 10 klubów 1968     2 Lyn Fotball Rosenborg BK Viking FK 30 Odd Skien Iversen (Rosenborg BK) 10 klubów 1969     2 Rosenborg BK Fredrikstad FK Strømsgodset IF 26 Odd Skien Iversen (Rosenborg BK) 10 klubów 1970     1 Strømsgodset IF Rosenborg BK Hamarkameratene 16 Steinar Pettersen (Strømsgodset IF) 10 klubów 1971     3 Rosenborg BK Lyn Fotball Viking FK 17 Jan Fuglset (Fredrikstad FK), Egil Solberg (Mjøndalen IF) 10 klubów 1972     2 Viking FK Fredrikstad FK Strømsgodset IF 16 Johannes Vold (Viking FK) 12 klubów 1973     3 Viking FK Rosenborg BK IK Start 17 Stein Karlsen (Hamarkameratene) 12 klubów 1974     4 Viking FK Molde FK Vålerenga Fotball 13 Odd Skien Berg (Molde FK) 12 klubów 1975     5 Viking FK SK Brann IK Start 18 Arne Dokken (Strømsgodset IF) 12 klubów 1976     2 Lillestrøm SK Mjøndalen IF SK Brann 17 Jan Fuglset (Molde FK) 12 klubów 1977     3 Lillestrøm SK FK Bodø/Glimt Molde FK 18 Trygve Johannessen (Viking FK) 12 klubów 1978     1 IK Start Lillestrøm SK Viking FK 17 Tom Lund (Lillestrøm SK) 12 klubów 1979     6 Viking FK Moss FK IK Start 16 Odd Skien Iversen (Vålerenga Fotball) 12 klubów 1980     2 IK Start Bryne FK Lillestrøm SK 14 Arne Dokken (Lillestrøm SK) 12 klubów 1981     2 Vålerenga Fotball Viking FK Rosenborg BK 16 Pål Jacobsen (Vålerenga Fotball) 12 klubów 1982     7 Viking FK Bryne FK Lillestrøm SK 11 Tor Arne Granerud (Hamarkameratene), Trygve Johannessen (Viking FK) 12 klubów 1983     3 Vålerenga Fotball Lillestrøm SK IK Start 14 Olav Nysæter (Kongsvinger IL) 12 klubów 1984     4 Vålerenga Fotball Viking FK IK Start 13 Sverre Brandhaug (Rosenborg BK) 12 klubów 1985     4 Rosenborg BK Lillestrøm SK Vålerenga Fotball 23 Jørn Andersen (Vålerenga Fotball) 12 klubów 1986     4 Lillestrøm SK Mjøndalen IF Kongsvinger IL 12 Arve Seland (IK Start) 12 klubów 1987     1 Moss FK Molde FK Kongsvinger IL 18 Jan Kristian Fjærestad (Moss FK) 12 klubów 1988     5 Rosenborg BK Lillestrøm SK Molde FK 14 Jan Åge Fjørtoft (Lillestrøm SK) 12 klubów 1989     5 Lillestrøm SK Rosenborg BK Tromsø IL 18 Mini Jakobsen (Rosenborg BK) 12 klubów 1990     6 Rosenborg BK Tromsø IL Molde FK 20 Tore André Dahlum (IK Start) 12 klubów Tippeligaen 1991     8 Viking FK Rosenborg BK IK Start 12 Karl Petter Løken (Rosenborg BK) 12 klubów 1992     7 Rosenborg BK Kongsvinger IL IK Start 17 Kjell Roar Kaasa (Kongsvinger IL) 12 klubów 1993     8 Rosenborg BK FK Bodø/Glimt Lillestrøm SK 19 Mons Ivar Mjelde (Lillestrøm SK) 12 klubów 1994     9 Rosenborg BK Lillestrøm SK Viking FK 17 Harald Brattbakk (Rosenborg BK) 14 klubów 1995     10 Rosenborg BK Molde FK FK Bodø/Glimt 26 Harald Brattbakk (Rosenborg BK) 14 klubów 1996     11 Rosenborg BK Lillestrøm SK Viking FK 28 Harald Brattbakk (Rosenborg BK) 14 klubów 1997     12 Rosenborg BK SK Brann Strømsgodset IF 25 Sigurd Rushfeldt (Rosenborg BK) 14 klubów 1998     13 Rosenborg BK Molde FK Stabæk IF 27 Sigurd Rushfeldt (Rosenborg BK) 14 klubów 1999     14 Rosenborg BK Molde FK SK Brann 23 Rune Lange (Tromsø IL) 14 klubów 2000     15 Rosenborg BK SK Brann Viking FK 18 Thorstein Helstad (SK Brann) 14 klubów 2001     16 Rosenborg BK Lillestrøm SK Viking FK 17 Thorstein Helstad (SK Brann), Frode Johnsen (Rosenborg BK), Clayton Zane (Lillestrøm SK) 14 klubów 2002     17 Rosenborg BK Molde FK Lyn Fotball 17 Harald Brattbakk (Rosenborg BK) 14 klubów 2003     18 Rosenborg BK FK Bodø/Glimt Stabæk IF 17 Harald Brattbakk (Rosenborg BK) 14 klubów 2004     19 Rosenborg BK Vålerenga Fotball SK Brann 19 Frode Johnsen (Rosenborg BK) 14 klubów 2005     5 Vålerenga Fotball IK Start Lyn Fotball 16 Ole Martin Årst (Tromsø IL) 14 klubów 2006     20 Rosenborg BK SK Brann Vålerenga Fotball 19 Daniel Nannskog (Stabæk IF) 14 klubów 2007     3 SK Brann Stabæk IF Viking FK 22 Thorstein Helstad (SK Brann) 14 klubów 2008     1 Stabæk IF Fredrikstad FK Tromsø IL 16 Daniel Nannskog (Stabæk IF) 14 klubów 2009     21 Rosenborg BK Molde FK Stabæk IF 17 Rade Prica (Rosenborg BK) 16 klubów 2010     22 Rosenborg BK Vålerenga Fotball Tromsø IL 16 Baye Djiby Fall (Molde FK) 16 klubów 2011     1 Molde FK Tromsø IL Rosenborg BK 17 Mustafa Abdellaoue (Tromsø IL) 16 klubów 2012     2 Molde FK Strømsgodset IF Rosenborg BK 12 Péter Kovács (Strømsgodset IF), Zdeněk Ondrášek (Tromsø IL) 16 klubów 2013     2 Strømsgodset IF Rosenborg BK Haugesund 16 Frode Johnsen (Odd Skien) 16 klubów 2014     3 Molde FK Rosenborg BK Odd Skien 24 Viðar Örn Kjartansson (Vålerenga Fotball) 16 klubów 2015     23 Rosenborg BK Strømsgodset IF Stabæk IF 22 Alexander Søderlund (Rosenborg BK) 16 klubów 2016     24 Rosenborg BK SK Brann Odd Skien 19 Christian Gytkjær (Rosenborg BK) 16 klubów Eliteserien 2017     25 Rosenborg BK Molde FK Sarpsborg 08 19 Nicklas Bendtner (Rosenborg BK) 16 klubów 2018     26 Rosenborg BK Molde FK SK Brann 17 Franck Boli (Stabæk IF) 16 klubów 2019     4 Molde FK FK Bodø/Glimt Rosenborg BK 21 Torgeir Børven (Odd Skien) 16 klubów 2020     1 FK Bodø/Glimt Molde FK Vålerenga Fotball 27 Kasper Junker (FK Bodø/Glimt) 16 klubów 2021     2 FK Bodø/Glimt Molde FK Viking FK 27 Ohi Omoijuanfo (Molde FK) 16 klubów 2022     5 Molde FK FK Bodø/Glimt Rosenborg BK 25 Amahl Pellegrino (FK Bodø/Glimt) 16 klubów 2023     3 FK Bodø/Glimt SK Brann Tromsø 24 Amahl Pellegrino (Bodø/Glimt) 16 klubów

Statystyka

Klasyfikacja według klubów

W dotychczasowej historii Mistrzostw Norwegii na podium oficjalnie stawało w sumie 29 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Rosenborg BK, który zdobył 26 tytułów mistrzowskich.

Stan na grudzień 2023.

Oslo

Bodø/Glimt

Viking FK

Molde FK

SK Brann

Larvik Turn

IK Start

Fram Larvik

Freidig SK

Rosenborg BK

Lokalizacja drużyn mistrzowskich
10 i więcej mistrzostw Norwegii

Lillestrøm

Stabæk

Strømsgodset

Moss FK

Fredrikstad FK

Lokalizacja drużyn z okolic Oslo (okręg Viken)

Vålerenga

Lyn

Skeid

Lokalizacja drużyn z Oslo

Lp.	Klub	Miejsca na podium			Zwycięskie sezony
1.	Rosenborg BK	26	7	5	1967, 1969, 1971, 1985, 1988, 1990, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2009, 2010, 2015, 2016, 2017, 2018
2.	Fredrikstad FK	9	9	1	1937/38, 1938/39, 1948/49, 1950/51, 1951/52, 1953/54, 1956/57, 1959/60, 1960/61
3.	Viking FK	8	2	9	1957/58, 1972, 1973, 1974, 1975, 1979, 1982, 1991
4.	Lillestrøm SK	5	8	3	1958/59, 1976, 1977, 1986, 1989
5.	Vålerenga Fotball	5	3	5	1965, 1981, 1983, 1984, 2005
6.	Molde FK	5	11	3	2011, 2012, 2014, 2019, 2022
7.	SK Brann	3	7	4	1961/62, 1963, 2007
8.	FK Bodø/Glimt	3	5	1	2020, 2021, 2023
9.	Larvik Turn	3	0	0	1952/53, 1954/55, 1955/56
10.	Lyn Fotball	2	5	4	1964, 1968
11.	Strømsgodset IF	2	2	3	1970, 2013
12.	IK Start	2	1	7	1978, 1980
13.	Skeid Fotball	1	5	1	1966
14.	Stabæk IF	1	2	4	2008
15.	Moss FK	1	1	0	1987
16.	Fram Larvik	1	0	0	1949/50
	Freidig SK	1	0	0	1947/48
18.	Tromsø IL	0	2	4
19.	Odds BK	0	2	1
20.	Bryne FK	0	2	0
	Mjøndalen IF	0	2	0
22.	Kongsvinger IL	0	1	2
23.	Eik-Tønsberg	0	1	1
	Sparta Sarpsborg	0	1	1
25.	Steinkjer FK	0	1	0
26.	Sarpsborg FK	0	0	2
27.	Hamarkameratene	0	0	1
	FK Haugesund	0	0	1
	Sarpsborg 08 FF	0	0	1

Klasyfikacja według miast

Siedziby klubów: Stan na grudzień 2023.

Miasto	Liczba tytułów	Kluby
Trondheim	27	Rosenborg BK (26), Freidig SK (1)
Fredrikstad	9	Fredrikstad FK (9)
Oslo	8	Vålerenga Fotball (5), Lyn Fotball (2), Skeid Fotball (1)
Stavanger		Viking FK (8)
Lillestrøm	5	Lillestrøm SK (5)
Molde		Molde FK (5)
Larvik	4	Larvik Turn (3), Fram Larvik (1)
Bodø	3	FK Bodø/Glimt (3)
Bergen		SK Brann (3)
Drammen	2	Strømsgodset IF (2)
Kristiansand		IK Start (2)
Bærum	1	Stabæk IF (1)
Moss		Moss FK (1)

Uczestnicy

Są 45 zespołów, które wzięli udział w 59 sezonach Mistrzostw Norwegii, które były prowadzone od 1963 aż do sezonu 2023 łącznie. Żaden z zespołów nie był zawsze obecny w każdej edycji.

Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2023.

• 56 razy: Rosenborg BK, Viking FK
• 52 razy: SK Brann
• 49 razy: Vålerenga Fotball
• 48 razy: Lillestrøm SK
• 45 razy: Molde FK
• 38 razy: IK Start
• 35 razy: Strømsgodset IF, Tromsø IL
• 28 razy: FK Bodø/Glimt
• 27 razy: Odds BK
• 26 razy: Lyn Fotball, Stabæk IF
• 25 razy: Fredrikstad FK
• 23 razy: Hamarkameratene
• 18 razy: Kongsvinger IL, Moss FK, Skeid Fotball, Sogndal Fotball
• 17 razy: Bryne FK, FK Haugesund, Mjøndalen IF
• 16 razy: Aalesunds FK
• 12 razy: Sarpsborg 08 FF
• 11 razy: Sandefjord Fotball, Sarpsborg FK
• 8 razy: Frigg Oslo FK
• 6 razy: IL Hødd, Kristiansund BK
• 5 razy: Steinkjer FK
• 3 razy: Eik-Tønsberg, Fyllingen Fotball, Hønefoss BK, Raufoss Fotball, Sandnes Ulf
• 2 razy: FK Mjølner, Ranheim Fotball, Sandefjord BK, Strindheim IL, Strømmen IF
• 1 raz: SK Djerv 1919, FK Gjøvik-Lyn, Haugar Haugesund, FK Jerv, Lisleby FK, Os Turn Fotball, Pors Grenland Fotball, SK Vard Haugesund.

Zobacz też

• Tabela wszech czasów mistrzostw Norwegii w piłce nożnej
• I liga norweska w piłce nożnej mężczyzn
• Puchar Norwegii

Bibliografia

• Oficjalna strona 1. Ligi (norw.)
• Tippeligaen, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02] .
• Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
• Oficjalna strona NFF (norw.)
• Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)