Mistrzostwa Litwy w piłce nożnej mężczyzn
Mistrzostwa Litwy w piłce nożnej (lit. Lietuvos futbolo čempionatas) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny na Litwie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Mistrzostwa Litwy w piłce nożnej oficjalne rozgrywane są od 1990 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: A lyga, I lyga, II lyga oraz niższych klasach regionalnych.
Do I wojny światowej Litwa była pod panowaniem Cesarstwa Niemieckiego (Kłajpeda) oraz Imperium Rosyjskiego (Szawle, Kowno i Wilno). 25 kwietnia 1907 roku w Tylży powstał pierwszy litewski klub piłkarski Lituania Tilsit, w 1909 w Kłajpedzie pruski SC Preußen Memel, potem następne. W 1908 w Prusach został założony Baltischen Rasensport Verband, który organizował Bałtyckie Mistrzostwa w sezonie 1908 (do 1910 uczestniczyły jedynie mistrzowie miast Danzig, Königsberg i Elbing). W sezonie 1910/11 również dołączyły kluby z innych miast, m.in. Lituania Tilsit i MTV Tilsit z Tylży, MTV Memel z Kłajpedy, VfB Königsberg, SV Prussia-Samland Königsberg, ASC Königsberg i FC Germania Königsberg z Królewca, Preußen Insterburg i SV Insterburg z Įsrūtisa, Preußen Gumbinnen z Gąbina. Po sezonie 1913/14 rozgrywki zostały zawieszone przez rozpoczęcie I wojny światowej. 2 listopada 1918 Litwa proklamowała niepodległość.
Po założeniu litewskiej federacji piłkarskiej – LFF w 1922 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych rozgrywek o mistrzostwo Litwy. Pierwsza edycja mistrzostw Litwy startowała w sezonie 1922. Pierwszym mistrzem został LFLS Kowno, który powtórzył ten sukces i w następnym sezonie. Mistrzostwa Litwy w sezonie 1939/40 zostały zawieszone, tak jak 15 czerwca 1940 wojska radzieckie wkraczają do Litwy, a w lipcu została utworzona Litewska SRR w składzie ZSRR. W sezonie 1941 mistrzostwa Litewskiej SRR po 5 kolejkach zostały przerwane tak jak w końcu czerwca nastąpiła okupacja niemiecka. W sezonach 1942 i 1942/43 rozgrywki o mistrzostwo Litwy zostały wznowione, ale w 1943/44 znów zawieszone z powodu ataku Armii Radzieckiej, w wyniku którego ZSRR ponownie okupują Litwę. W 1945 ponownie startują mistrzostwa Litewskiej SRR. To nie były pełnowartościowe mistrzostwa tak jak najlepsze kluby kraju uczestniczyły w mistrzostwach ZSRR.
11 marca 1990 Litwa deklaruje niepodległość. W 1990 organizowano rozgrywki Baltic League, w których razem z najlepszymi klubami Estońskiej SRR, Łotewskiej SRR oraz rosyjskim Progress Czerniachowsk brały udział najlepsze drużyny Litwy – Žalgiris Wilno, Sirijus Kłajpeda, Ekranas Poniewież, Jovaras Możejki, ASMM Inkaras Kowno, Banga Kowno, Sakalas Szawle, Neris Wilno i Sūduva Mariampol. Reszta 16 zespołów walczyły w najwyższej litewskiej lidze zwanej Aukščiausioji lyga. Następnie po 4 najlepsze zespoły z obu lig systemem pucharowym wyłaniały mistrza kraju. Pierwszym mistrzem po odzyskaniu niepodległości został Sirijus Kłajpeda.
Rozgrywki najwyższej ligi zwanej Lietuvos lyga w obecnym formacie zainaugurowano w sezonie 1991[1]. W sezonie 1991/92 liga przyjęła obecną nazwę A lyga, a rozgrywki odbywały się systemem jesień-wiosna. Od roku 1999 odbywają się zgodnie z systemem wiosna-jesień w 4 rundy.
Mistrzowie i pozostali medaliści[edytuj | edytuj kod]
| 1945–1989 | Mistrzostwa ZSRR |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Statystyka[edytuj | edytuj kod]
Klasyfikacja według klubów[edytuj | edytuj kod]
W dotychczasowej historii Mistrzostw Litwy na podium oficjalnie stawało w sumie 38 drużyn. Liderem klasyfikacji jest FBK Kowno, który zdobył 8 tytułów mistrzowskich.
Stan po zakończeniu sezonu 2023.
10 i więcej mistrzostw Litwy| Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
|---|---|---|---|---|---|
|
|
| |||
| 1. | Žalgiris Wilno | 10 | 13 | 4 | 1991, 1991/92, 1998/99, 2013, 2014, 2015, 2016, 2020, 2021, 2022 |
| 2. | FBK Kowno | 8 | 2 | 1 | 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2007 |
| 3. | Ekranas Poniewież | 7 | 4 | 5 | 1992/93, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 |
| 4. | Kovas Kowno | 6 | 4 | 1 | 1924, 1925, 1926, 1933, 1935, 1936 |
| 5. | KSS Kłajpeda | 6 | 3 | 0 | 1928, 1929, 1930, 1931, 1937, 1937/38 |
| 6. | LFLS Kowno | 5 | 6 | 2 | 1922, 1923, 1927, 1932, 1942 |
| 7. | Sūduva Mariampol | 3 | 4 | 5 | 2017, 2018, 2019 |
| 8. | Kareda Szawle | 2 | 2 | 1 | 1996/97, 1997/98 |
| 9. | Inkaras Kowno | 2 | 0 | 1 | 1994/95, 1995/96 |
| 10. | LGSF Kowno | 1 | 1 | 4 | 1938/39 |
| 11. | FK Poniewież | 1 | 0 | 1 | 2023 |
| ROMAR Możejki | 1 | 0 | 1 | 1993/94 | |
| Sirijus Kłajpeda | 1 | 0 | 1 | 1990 | |
| 14. | MSK Kowno | 1 | 0 | 0 | 1934 |
| Tauras Kowno | 1 | 0 | 0 | 1942/43 | |
| 16. | Atlantas Kłajpeda | 0 | 3 | 5 | |
| 17. | Riteriai Wilno | 0 | 2 | 3 | |
| 18. | MSK Panevėžys | 0 | 2 | 0 | |
| 19. | LDS Szawle | 0 | 1 | 3 | |
| Vėtra Wilno | 0 | 1 | 3 | ||
| 21. | Žalgiris Kowno | 0 | 1 | 2 | |
| 22. | KSK Kultus Kowno | 0 | 1 | 1 | |
| Panerys Wilno | 0 | 1 | 1 | ||
| Sportverein Pojegi | 0 | 1 | 1 | ||
| Kruoja Pokroje | 0 | 1 | 0 | ||
| Lietuvos Makabi Wilno | 0 | 1 | 0 | ||
| Sportverein Szawle | 0 | 1 | 0 | ||
| 28. | Freya Kłajpeda | 0 | 0 | 3 | |
| 29. | Gubernija Szawle | 0 | 0 | 2 | |
| 30. | Banga Kowno | 0 | 0 | 1 | |
| FA Szawle | 0 | 0 | 1 | ||
| KSS Telsze | 0 | 0 | 1 | ||
| LFLS Wilno | 0 | 0 | 1 | ||
| LFLS-2 Kowno | 0 | 0 | 1 | ||
| LGSF Wilno | 0 | 0 | 1 | ||
| Makabi Szawle | 0 | 0 | 1 | ||
| MTV Szawle | 0 | 0 | 1 | ||
| Spielvereinigung Kłajpeda | 0 | 0 | 1 | ||
| Sveikata Kibarty | 0 | 0 | 1 | ||
| Šaulys Wiłkomierz | 0 | 0 | 1 | ||
| Švyturys Kłajpeda | 0 | 0 | 1 | ||
Klasyfikacja według miast[edytuj | edytuj kod]
Stan po zakończeniu sezonu 2023.
| Miasto | Liczba tytułów | Kluby |
|---|---|---|
| Kowno | 24 | FBK Kaunas (8), Kovas Kowno (6), LFLS Kaunas (5), Inkaras Kowno (2), LGSF Kaunas (1), MSK Kowno (1), Tauras Kowno (1) |
| Wilno | 10 | Žalgiris Wilno (10) |
| Poniewież | 8 | Ekranas Poniewież (7), FK Poniewież (1) |
| Kłajpeda | 7 | KSS Klaipėda (6), Sirijus Kłajpeda (1) |
| Mariampol | 3 | Sūduva Mariampol (3) |
| Szawle | 2 | FK Kareda (2) |
| Możejki | 1 | FK Mažeikiai (1) |
Uczestnicy[edytuj | edytuj kod]
Są 42 zespołów, które wzięli udział w 29 sezonach Mistrzostw Litwy, które były prowadzone od 1990 aż do sezonu 2018 łącznie. Tylko Žalgiris Wilno był zawsze obecny w każdej edycji.
Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2018.
- 29 razy: Žalgiris Wilno
- 28 razy: Atlantas Kłajpeda
- 25 razy: Ekranas Poniewież
- 20 razy: FBK Kaunas
- 19 razy: Sūduva Mariampol
- 14 razy: FK Šiauliai
- 13 razy: Inkaras Kowno
- 12 razy: Banga Gorżdy
- 11 razy: Kareda Szawle, Tauras Taurogi
- 10 razy: Dainava Olita
- 8 razy: Vėtra Wilno, Panerys Wilno, Nevezis Kiejdany, Žalgiris-2 Wilno
- 7 razy: Kruoja Pokroje, FK Mažeikiai
- 6 razy: Sirijus Kłajpeda, FK Trakai
- 5 razy: Kauno Žalgiris, FC Vilnius, FK Šilutė, Mūša Ukmergė, Stumbras Kowno
- 4 razy: FK Jonava, Neris Wilno, Utenis Uciana
- 3 razy: Lokomotyvas Radziwiliszki, Mastis Telsze
- 2 razy: Geležinis Vilkas Wilno, Interas Wisaginia, FC Klaipėda, Atletas Kowno, Tauras Szawle, Granitas Kłajpeda
- 1 raz: Ranga-Politechnika Kowno, Kauno Jėgeriai, REO Vilnius, Alsa-Panerys Wilno, Vilija Kowno, Minija Kretynga, FK Palanga.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lithuania – List of Champions – RSSSF.
- ↑ Obecnie klub występuje pod nazwą Riteriai Wilno.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona A lygi (lit.)
- A Liga, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02].
- Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
- Oficjalna strona LFF (lit.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)