Nephtys caeca
| Nephtys caeca | |||||
| (Fabricius, 1780) | |||||
 Okaz Nephtys caeca (prawy bok) w muzeum Cambridge University | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
Nephtys caeca | ||||
| |||||
_002.jpeg)
Nephtys caeca – gatunek wieloszczeta z rzędu Phyllodocida i rodziny Nephtyidae.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1780 roku przez Ottona Fabriciusa jako Nereis caeca[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Wieloszczet ten osiąga do 250 mm długości ciała[2], które jest wysmuklone i czworokątne w przekroju poprzecznym[3]. Ubarwienie ma białawe do zielonkawobrązowego z irydyzującym oskórkiem i czerwonymi skrzelami. Głowa jest niewielka, prostokątna w zarysie, zaopatrzona w parę krótkich, osadzonych w kątach przednich czułków. Gardziel tworzy wywracający się na zewnątrz ryjek[4] z 22 papillami[3]. Formy dorosłe mają co najmniej kilkadziesiąt segmentów zaopatrzonych w skrzela. Formy młodociane mogą mieć ich mniej, ale doszukać się u nich można strefy wzrostu z licznymi nowymi segmentami, położonej tuż przed pygidium. Skrzela zaczynają się nie wcześniej niż od segmentu czwartego i odgięte są na zewnątrz. Parapodia mają zarówno na notopodiach jak i na neuropodiach dobrze wykształcone blaszki zaszczecinkowe (łac. lamellae postchaetales). Pierwszy segment ma neuropodia z płatami acikularnymi zaopatrzonymi w długie cirrusy na powierzchni grzbietowej. Segmenty od 30. do 45. mają neuropodia z płatami zaszczecinkowymi wyraźnie dłuższymi od acikularnych, natomiast płaty przedszczecinkowe neuropodiów nigdy nie są dłuższe od płatu acikularnego neuropodium pierwszego segmentu. Brzuszne brzegi płatów zaszczecinkowych neuropodiów segmentu 40. i okolicznych są zaokrąglone. Ciało pozbawione jest szczecinek o formie kolankowato załamanej[5].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Formy młodociane i dorosłe są bentosowe. Występują w osadzie dennym o różnej frakcji, od grubej po mulisty piasek[4]. Osobniki młodociane preferują wierzchnią, bogatą w materię organiczną warstwę osadu, nie schodząc poniżej 12 cm, podczas gdy formy dorosłe występują w warstwach głębszych, uboższych w materiał organiczny, poniżej 25 cm[6]. Jest to gatunek drapieżny, aktywnie szukający wśród osadów swych ofiar, którymi padać mogą mięczaki, skorupiaki, a także inne wieloszczety[4].
Pasożytem tego wieloszczeta jest Paramyxoides nephtys – pierwotniak z typu Cercozoa[7]. Nephtys caeca wchodzi w skład diety plamiaków oraz ryb rajokształtnych[4].
Wieloszczety te dojrzałość płciową osiągają w drugim roku życia, a dożywają do lat siedmiu. Rozmnażają się w trakcie życia wielokrotnie. Okres rozrodczy zaczyna się w kwietniu lub maju i trwa do sierpnia. Larwy wchodzą w skład zooplanktonu[4].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek rozprzestrzeniony w północnej części świata, lokalnie liczny. Znajdowany był u europejskich, azjatyckich jak i północnoamerykańskich wybrzeży Arktyki, a ponadto u wybrzeży: północnej części Stanów Zjednoczonych, wschodniej Kanady, Irlandii, Wielkiej Brytanii, zachodniej Hiszpanii, północnej i południowej Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Danii, Szwecji, Polski, Włoch, Tunezji, Grecji, Egiptu, Japonii, Korei i północnych Chin[8].
W polskich wodach Bałtyku jest spotykany rzadko i wyłącznie w ich północno-zachodniej części[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Otto Fabricius: Fauna Groenlandica, systematice sistens animalia Groenlandiae Occidentalis hactenus indagata, quoad nomen specificum, triviale, vernaculumque; synonyma auctorum plurium, descriptionem, locum, victum, generationem, mores, usum, capturamque singuli, prout detegendi occasio fuit, maximaque parte secundum proprias observationes. Hafniae, Lipsiae: Ioannis Gottlob Rothe, 1780.
- ↑ Hayward, P.J.; Ryland, J.S.: The marine fauna of the British Isles and North-West Europe: 1. Introduction and protozoans to arthropods. Oxford, UK: Clarendon Press, 1990. ISBN 0-19-857356-1.
- ↑ a b Kristian Fauchald: The Polychaete Worms. Definitions and Keys to the Orders, Families and Genera. Natural History Museum of Los Angeles County, The Allan Hancook Fundation (University of Southern California), 1997.
- ↑ a b c d e Holtmann, S.E.; Groenewold, A.; Schrader, K.H.M.; Asjes, J.; Craeymeersch, J.A.; Duineveld, G.C.A.; van Bostelen, A.J.; van der Meer, J.: Atlas of the zoobenthos of the Dutch continental shelf. Rijswijk, The Netherlands: Ministry of Transport, Public Works and Water Management, 1996. ISBN 90-369-4301-9.
- ↑ N. Yu. Dnestrovskaya, Igor Jirkov. Identification key for Nephtyidae (Polychaeta) of the Eastern Atlantic and the North Polar Basin. „Invertebrate Zoology”. 9 (2), s. 143-150, 2012. DOI: 10.15298/invertzool.09.2.06.
- ↑ A. Caron, G. Desrosiers, G. Miron, C. Retière. Comparison of spatial overlap between the polychaetes Nereis virens and Nephtys caeca in two intertidal estuarine environments. „Marine Biology”. 124, s. 537–550, 1996.
- ↑ J.R. Larsson, M. Koie. Ultrastructual study and description of Paramyxoides nephtys gen. n., sp n. a parasite of Nephtys caeca (Fabricius, 1780) (Polychaeta: Nephtyidae). „Acta protozoologica”. 44 (2), s. 175-187, 2005.
- ↑ G. Read, K. Fauchald: Nephtys caeca (Fabricius, 1780). [w:] World Polychaeta database (World Register of Marine Species) [on-line]. [dostęp 2021-10-17].
- ↑ Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.