Olbrachcice (województwo lubuskie)
51°47′14″N 16°21′51″E/51,787222 16,364167| wieś | |
.jpg) Fragment centrum wsi przy kościele | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
272[2] |
| Strefa numeracyjna |
65 |
| Kod pocztowy |
67-400[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FWS |
| SIMC |
0377940 |
Położenie na mapie gminy Wschowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wschowskiego  | |
| 51°47′14″N 16°21′51″E/51,787222 16,364167[1]
| |
Olbrachcice – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie wschowskim, w gminie Wschowa.
Herb[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość ma własny herb, który został poświadczony pieczęcią z XVIII wieku. Przedstawia w tarczy półksiężyc zwrócony ramionami ku górze, a nad nim 6 gwiazd[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XV wieku. Po raz pierwszy wymieniana w dokumencie z 1442 jako Olbarchdorff, 1448 Olbrachczycze, 1528 Olbrachcicze, 1670 Olbersdorff, 1944 Ulbersdorf[5].
W 1448 wieś należała do powiatu wschowskiego Korony Królestwa Polskiego. Leżała przy granicy Korony z księstwa głogowskiego. W 1528 odnotowano tzw. polską drogę rozgraniczającą Siedlnicę i Olbrachcice leżące w Koronie od wsi Brone (niem. Braunau, obecnie Wronów) oraz Łęgnowo leżących w księstwie głogowskim[5].
Miejscowość była wsią szlachecką należącą do lokalnej szlachty wielkopolskiej. Jako własność prywatna była przedmiotem dziedziczenia, zamiany i sprzedaży zmieniając wielokrotnie właścicieli. Odnotowana została wielokrotnie w archiwalnych dokumentach. W 1442 Henryk z Jędrzychowic sprzedał z zastrzeżeniem prawa wykupu plebanowi, wikariuszom i altarystom we Wschowie 1,5 grzywny czynszu z Olbrachcic z przeznaczeniem na anniwersarz. W 1448 Andrzych z Gołanic odstępił swoją wieś Olbrachcice wraz z folwarkiem oraz folwark w Piotrowicach Stanisławowi, Andrzychowi i Barbarze, dzieciom swojej córki Brygidy oraz jej mężowi Winca Imbira z Objezierza. W latach 1488-1522 jako właściciela odnotowano Krzysztofa Olbrachcickiego, syna Szymona Olbrachcickiego. W 1500 właścicielem we wsi był także Stanisław Kotwicz Dłuski wraz z braćmi Dawidem i Nankerem[5].
W 1528 odnotowany został trakt biegnący na wschód od wsi Siedlnica i Olbrachcice idący z południowego-zachodu na południowy wschód. Nazywany był on w XVI wieku po polsku - Polska Droga. Nazwa ta utrzymała się do XIX wieku i w języku niemieckim nazywana była Pollackenweg[6].
Wieś odnotowały archiwalne rejesty podatkowe. W 1531 odbył się pobór od 3 łanów po wiardunku, od 3 prętów po jednym groszu. W 1563 pobór od 3 1/4 łana, 6 komorników. W 1566 miał miejsce pobór ze wsi, która należała wówczas do Wentury i Wojciecha Dłuskich. Pobrano podatek od 3 łanów oraz 3 prętów, od 4 zagrodników po 2 grosze, od 6 komorników po 4 grosze. W 1567 pobór od 3 łanów i 4 prętów, 4 zagrodników, 4 komorników, krawca. W 1579 pobór nastąpił od wiatraka, 3 łanów, 5 zagrodników bez roli, 8 komorników z inwentarzem, 2 komorników bez inwentarza oraz owczarza mającego w stadzie 76 owiec[5].
W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie leszczyńskim. 25 czerwca 2009 roku sołectwo zamieszkiwało 245 mieszkańców[7].
Obszar Olbrachcic zlokalizowany jest między rzekami Krzyckim Rowem a Kopanicą[8].
Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 305. Bezpośrednio przy niej stoi kościół bł. Władysława z Gielniowa.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 92161
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 856 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Gumowski 1931 ↓, s. 228.
- ↑ a b c d Gąsiorowski 1999 ↓, s. 420-421.
- ↑ Gąsiorowski 1999 ↓, s. 729.
- ↑ Sołectwa, Sołtysi i Rady Sołeckie. wschowa.pl, 2009-06-25. [dostęp 2009-08-12].
- ↑ Olbrachcice, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-09-18].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III (L – Q), zeszyt 4, hasło „Olbrachcice”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1999, s. 420-421.
- Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III (L – Q), zeszyt 4, hasło „Polska Droga”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1999, s. 729.
- M. Gumowski: "Pieczęcie i herby miast wielkopolskich" w „Ruch Samorządowy”. 1931, s. 228.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Olbrachcice w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”
- Polska Droga w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”
