Pomnik Marcina Lutra w Gdańsku
.jpg) Pomnik Marcina Lutra (1926) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Typ obiektu |
posąg na cokole |
| Fundator | |
| Data odsłonięcia | |
| Data likwidacji |
1946 |
Położenie na mapie Gdańska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
 54°20′59,43″N 18°39′12,59″E/54,349842 18,653497
| |
Pomnik Marcina Lutra – pomnik, który znajdował się w ewangelickim wówczas kościele Mariackim (obecnie rzymskokatolickim) w Gdańsku. Został odsłonięty w roku 1883, a w 1946 roku został usunięty z kościoła i zezłomowany. Był to, obok pomników w Brzegu i Bielsku-Białej, jeden z kilku monumentów poświęconych Marcinowi Lutrowi na obecnym terenie Polski. Twórcą pomnika był niemiecki rzeźbiarz Rudolf Siemering.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Fundatorem była ewangelicka parafia w Gdańsku. Pomnik wyszedł z berlińskiej pracowni Rudolfa Siemeringa. Rzeźbiarz wykonał dwie identyczne figury, odlane z jednej formy. Pierwsza z nich została ustawiona w mieście narodzin i śmierci Lutra – Eisleben. Pomnik ten stoi na głównym rynku miasta[1]. Gdy o inicjatywie postawienia pomnika w Eisleben dowiedziała się gdańska wspólnota luterańska, zamówiła drugi egzemplarz dla swojej głównej świątyni[2].
Pomnik Marcina Lutra został uroczyście odsłonięty w kościele Mariackim 10 listopada 1883 roku, w dniu czterechsetnej rocznicy narodzin Lutra. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele władz miejskich, a także nauczyciele i uczniowie szkół ewangelickich. W kościele figura została ustawiona w pobliżu Bramy Groblowej, stanowiącej wówczas główne wejście. Postać Lutra była odziana w długą szatę z biretem na głowie[1].
W okresie międzywojennym pomnik został uszkodzony przez chłopców czyszczących kościelne ławki[2]. W trakcie pracy urządzili oni sobie zabawę polegającą na celowaniu z procy w głowę posągu. Podczas strzelania jeden z nich utrącił mu nos, po czym przestraszeni chłopcy uciekli z kościoła, rezygnując nawet z zapłaty za sprzątanie[1].
Pomnik przetrwał działania wojenne prowadzone w Gdańsku wiosną 1945 roku. Jednak dla osiedlających się w mieście nowych mieszkańców stał się symbolem niemieckiego nacjonalizmu, a nie reformacji. Wkrótce też został sprofanowany. Na posągową głowę nałożono niemiecki hełm, a na trzymanej przez postać Lutra bulli papieskiej napisano „Mein Kampf”. W 1946 roku pomnik został usunięty z kościoła podczas odgruzowywania, a następnie prawdopodobnie trafił do huty do przetopienia[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Taki pomnik Marcina Lutra był w Gdańsku. gdansk.pl, 2017-04-27. [dostęp 2018-07-30].
- ↑ a b c Pomnik Marcina Lutra w Gdańsku (nieistniejący). luter2017.pl. [dostęp 2018-07-30].