Przekroczenie kosztów

Przekroczenie planowanych kosztów inwestycji – nieoczekiwane przekroczenie budżetu inwestycji z powodu niedoszacowania rzeczywistego kosztu przedsięwzięcia. Przekroczenie kosztów występuje często w budownictwie, inwestycjach w infrastrukturę oraz technologii.

Przekroczenia kosztów nie należy mylić z eskalacją kosztów, która oznacza prognozowany wzrost budżetowanych kosztów rok do roku w okresie objętym prognozą.

Przyczyny

Istnieją następujące przyczyny przekroczenia planowanych kosztów inwestycji: techniczne, psychologiczne i polityczno-ekonomiczne. Przyczyny techniczne są efektem niedoskonałych metod prognozowania, słabej jakości danych źródłowych itd. Przyczyny psychologiczne opierają się na skłonności kosztorysantów do optymizmu przy kalkulacji planowanych do poniesienia kosztów. Natomiast przyczyny polityczno-ekonomiczne są efektem celowych działań interesariuszy projektu w fazie jego planowania.

Opis przekroczenia kosztów

Przekroczenie kosztów może być przedstawione na kilka sposobów:

• jako procent całkowitych wydatków
• jako procent oryginalnego budżetu
• jako przekroczenie oryginalnego budżetu.

Przykładowo, przy inwestycji polegającej na budowie mostu, dla którego założone w budżecie koszty wynosiły $100 mln, a rzeczywiście poniesione koszty wyniosły $150 mln – korzystając z powyższych sposobów – przekroczenie planowanych kosztów inwestycji można opisać jako:

• przekroczenie zaplanowanych kosztów wyniosło 33% całkowitych wydatków,
• budżet projektu wzrósł do 150% pierwotnie założonego budżetu,
• przekroczenie wyniosło 50% pierwotnie założonego budżetu.

Przykłady projektów z dużymi przekroczeniami kosztów

Australia

• Park Olimpijski w Sydney
• Sydney Opera House

Kanada

• elektrownia jądrowa Pickering
• Stadion Olimpijski w Montrealu
• Rogers Centre

Dania

• most Nad Wielkim Bełtem

Egipt

• Kanał Sueski

Japonia

• Shinkansen

Korea Północna

• hotel Rjugjong

Panama

• Kanał Panamski

Szwecja

• Kanał Gotyjski
• Tunel Hallandsås

Wielka Brytania

• Humber Bridge
• O2 Arena
• budynek parlamentu szkockiego

Stany Zjednoczone

• Big Dig
• port lotniczy Denver
• Lockheed F-22 Raptor
• teleskop Hubble’a
• Lockheed Martin F-35 Lightning II
• Paw Paw Tunnel
• Bell-Boeing V-22 Osprey

Wielonarodowe

• Airbus A380
• Airbus A400M
• Eurotunel
• katedra w Kolonii
• Concorde
• Eurofighter Typhoon
• tramwaje w Jerozolimie

Zobacz też

• budżetowanie

Bibliografia

• Komisja Europejska: Przewodnik po analizie kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych. www.mos.gov.pl. [dostęp 2015-12-13].
• KPMG International: 2015 Global Construction Project Owner’s Survey: Climbing the curve. www.kpmg.com. [dostęp 2015-12-13].