Raport Jägera

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Raport Jägera

Raport Jägera – dokument sporządzony przez Karla Jägera, dowódcy Einsatzkommando 3 (EK 3), będący zestawieniem danych dotyczących przeprowadzonych przez jego oddział (Rollkommando Hamann) egzekucji na Litwie do dnia 1 grudnia 1941 roku. Uznawany za najbardziej dokładny dokument opisujący działalność tego typu jednostek na terenach zajętych przez wojska niemieckie podczas Operacji Barbarossa[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Zawierający 9 stron dokument został przygotowany w pięciu kopiach[2], lecz do obecnych czasów przetrwała tylko jedna kopia, która jest obecnie przechowywana w Rosyjskim Państwowym Archiwum Wojskowym w Moskwie[3]. Wolumin ten został odkryty przez Armię Czerwoną w 1944 roku na wyzwolonej Litwie, lecz nie został on upubliczniony podczas procesów zbrodniarzy niemieckich[4]. Dopiero w 1963 roku podczas procesu in absentia Hansa Globke w NRD, radzieckie MSZ udostępniło dokument Centrali Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych[4].

Jego treść została upubliczniona w 1965[5].

Dane zawarte w raporcie[edytuj | edytuj kod]

Data[6] Miejsce Żydzi[n 1] Inni[n 2] Łącznie[n 3] Uwagi
Mężczyźni Kobiety Dzieci
4 lipca 1941 Fort VII twierdzy w Kownie 416 47 463 Wykonane przez Tautinio Darbo Apsaugos Batalionas (TDA)
6 lipca Fort VII twierdzy w Kownie 2514 2514 Wykonane przez TDA
7 lipca Mariampol 32 32 Pierwsza egzekucja wykonana przez Rollkommando Hamann (następne na liście wykonane domyślnie przez ten oddział)
8 lipca Mariampol 14 5 19
8 lipca Girtakol 6 6 Komuniści
9 lipca Wędziagoła 32 2 4 38
9 lipca Fort VII twierdzy w Kownie 21 3 24
14 lipca Mariampol 21 10 31
17 lipca Bobty 6 2 8 Komuniści
18 lipca Mariampol 39 14 53
19 lipca Fort VII twierdzy w Kownie 17 2 7 26
21 lipca Poniewież 59 11 33 103
22 lipca Poniewież 1 1
23 lipca Kiejdany 83 12 30 125
25 lipca Mariampol 90 13 103
28 lipca Poniewież 234 15 39 288
29 lipca Rosienie 254 3 257
30 lipca Ejragoła 27 11 38
31 lipca Uciana 235 16 5 256
31 lipca Wędziagoła 13 2 15
1 sierpnia Wiłkomierz 254 42 4 300
2 sierpnia Fort IV twierdzy w Kownie 171 34 4 209
4 sierpnia Poniewież 362 41 19 422
5 sierpnia Rosienie 213 66 279
7 sierpnia Uciana 483 87 1 571
8 sierpnia Wiłkomierz 620 82 702
9 sierpnia Fort IV twierdzy w Kownie 484 50 534
11 sierpnia Poniewież 450 48 2 500
13 sierpnia Olita 617 100 1 719 (niezgodność matematyczna)
14 sierpnia Janów 497 55 552
15–16 sierpnia Rakiszki 3200 7 3207
9–16 sierpnia Rosienie 294 4 298
27 czerwca – 14 sierpnia Rakiszki 493 488 981 Komuniści
18 sierpnia Fort IV twierdzy w Kownie 1409 402 1 1812 M.in. 711 żydowskich intelektualistów z getta
19 sierpnia Wiłkomierz 298 255 88 2 645 (niezgodność matematyczna)
22 sierpnia Dyneburg 1 1 20 21 Inspekcja więzienna (niezgodność matematyczna)
22 sierpnia Agłona 544 544 Niepełnosprawni umysłowo (269 mężczyzn, 227 kobiet, 48 dzieci)
23 sierpnia Poniewież 1,312 4602 1,609 7523
18–22 sierpnia Rosienie 466 440 1020 1926
25 sierpnia Abele 112 627 421 1160
25–26 sierpnia Szadów 230 275 159 664
26 sierpnia Jeziorosy 767 1113 687 2 2569
28 sierpnia Poswol 402 738 209 1349
26 sierpnia Koszedary 1911 1911
27 sierpnia Preny 1078 1078
27 sierpnia Dagda i Krasław 212 4 216
27 sierpnia Janiszki 47 165 143 355
28 sierpnia Wilki 76 192 134 402
28 sierpnia Kiejdany 710 767 599 2076
29 sierpnia Rumszyszki i Żyżmory 20 567 197 784
29 sierpnia Uciana i Malaty 582 1731 1469 3782
13–31 sierpnia Olita 233 233
1 września Mariampol 1763 1812 1404 111 5090 M.in. 109 niepełnosprawnych umysłowo
28 sierpnia – 2 września Dorsuniszki 10 69 20 99
28 sierpnia – 2 września Godlewo 73 113 61 247
28 sierpnia – 2 września Janów 112 1200 244 1556
28 sierpnia – 2 września Petrašiūnai 30 72 23 125
28 sierpnia – 2 września Jezno 26 72 46 144
28 sierpnia – 2 września Ejragoła 207 260 195 662
28 sierpnia – 2 września Jaswojnie 86 110 86 282
28 sierpnia – 2 września Bobty 20 41 22 83
28 sierpnia – 2 września Wędziagoła 42 113 97 252
28 sierpnia – 2 września Kroki 448 476 201 1125
4 września Prawieniszki 247 6 253
4 września Czekiszki 22 64 60 146
4 września Średniki 6 61 126 193
4 września Wielona 2 71 86 159
4 września Sapieżyszki 47 118 13 178
5 września Wiłkomierz 1123 1849 1737 4709
25 sierpnia – 6 września Rosienie 16 412 415 843
25 sierpnia – 6 września Jurbork 412 412
9 września Olita 287 640 352 1279
9 września Butrymańce 67 370 303 740
10 września Merecz 223 355 276 854
10 września Orany 541 141 149 831
11 września Lejpuny 60 70 25 155
11 września Sereje 229 384 340 953
12 września Simno 68 197 149 414
11–12 września Užusaliai 43 43 Represje z powodu udzielania pomocy partyzantom przez okoliczną ludność
26 września Fort IV twierdzy w Kownie 412 615 581 1608 Chorzy będący zagrożeniem epidemiologicznym
2 października Żagory 633 1107 496 2236
4 października Fort IX twierdzy w Kownie 315 712 818 1845 Represje po zastrzeleniu niemieckiego oficera w getcie
29 października Fort IX twierdzy w Kownie 2007 2920 4273 9200
3 listopada Łoździeje 485 511 539 1535
15 listopada Wyłkowyszki 36 48 31 115
25 listopada Fort IX twierdzy w Kownie 1159 1600 175 2934 Żydzi z Berlina, Monachium i Frankfurtu nad Menem
29 listopada Fort IX twierdzy w Kownie 693 1155 152 2000 Żydzi z Wiednia i Wrocławia
29 listopada Fort IX twierdzy w Kownie 17 1 17 34 (niezgodność matematyczna)
13 lipca – 21 sierpnia Dyneburg 9012 573 9585 Oddział wydzielony EK 3 w Dyneburgu
12 sierpnia – 1 września Wilno 425 19 17 461 Oddział wydzielony EK 3 w Wilnie[n 4]
2 września Wilno 864 2019 817 3700 Represje za ostrzelanie niemieckich żołnierzy
12 września Wilno 993 1670 771 3334 (niezgodność matematyczna)
17 września Wilno 337 687 247 4 1271 (niezgodność matematyczna)
20 września Niemenczyn 128 176 99 403
22 września Nowa Wilejka 468 495 196 1159
24 września Rzesza 512 744 511 1767
25 września Jaszuny 215 229 131 575
27 września Ejszyszki 989 1636 821 3446
30 września Troki 366 483 597 1446
4 października Wilno 432 1115 436 1983
6 października Siemieliszki 213 359 390 962
9 października Święciany 1169 1840 717 3726
16 października Wilno 382 507 257 1146
21 października Wilno 718 1063 586 2367
25 października Wilno 1766 812 2578
27 października Wilno 946 184 73 1203
30 października Wilno 382 789 362 1533
6 listopada Wilno 340 749 252 1341
19 listopada Wilno 76 77 18 171
19 listopada Wilno 14 14 Jeńcy wojenni i Polacy
20 listopada Wilno 3 3 Jeńcy wojenni
25 listopada Wilno 9 46 8 1 64
28 września – 17 października Pleszczenice, Bischolin[n 5]
Szack, Bobr, uzda
620 1285 1126 19 3050 Oddział wydzielony EK 3 w Mińsku
4000 4000 Ofiary pogromu w Kownie
Całkowita liczba ofiar 57 338 48 592 29 461 2058 137 346  
Uwagi:
  1. Jeśli podziału ofiar nie wyszczególniono to liczba ofiar podana w jednej kolumnie.
  2. Głównie komuniści i niepełnosprawni umysłowo.
  3. Łączna liczba podawana wg oryginalnego raportu. Niezgodności są zaznaczone w uwagach dopiskiem „(niezgodność matematyczna)”.
  4. EK 3 przejęła obowiązki EK 9 w Wilnie.
  5. Nazwa zamieszczona w oryginalnym raporcie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Ronald Headland: Messages of Murder: A Study of the Reports of the Einsatzgruppen of the Security Police and the Security Service, 1941-1943. Fairleigh Dickinson University Press, 1992, s. 152. ISBN 978-0-8386-3418-9.
  2. Angielski przekład raportu wraz ze zdjęciami oryginału, Kowno: The Holocaust History Project, 1 grudnia 1941.
  3. Zvi Y. Gitelman: Bitter Legacy: Confronting the Holocaust in the USSR. Indiana University Press, 1997, s. 103. ISBN 978-0-253-33359-9.
  4. a b Wette 2011 ↓.
  5. Petras Stankeras, Vokiečių saugumo policijos ir saugumo tarnybos (SD) vado institucija Lietuvos generalinėje srityje 1941-1944 metais, t. 21, Karo archyvas, 2006, s. 206, ISSN 1392-6489 (lit.).
  6. Ernst Klee, Willi Dressen, Volker Riess: „The Good Old Days”: The Holocaust as Seen by Its Perpetrators and Bystanders. The Free Press, 1988, s. 46–58. ISBN 978-1-56852-133-6.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Wolfram Wette: Karl Jäger. Mörder der litauischen Juden. Frankfurt nad Menem: S. Fischer Verlag, 2011, s. 28–29. ISBN 978-3-596-19064-5. (niem.).