Skawce
49°48′04″N 19°33′55″E/49,801111 19,565278| wieś | |
.JPG) Nieistniejąca stacja kolejowa Skawce | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) |
458[2] |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
34-106[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KWA |
| SIMC |
0063070 |
Położenie na mapie gminy Mucharz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wadowickiego  | |
| 49°48′04″N 19°33′55″E/49,801111 19,565278[1]
| |
Skawce – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Mucharz[4][1].
Wieś leży na lewym brzegu zalewu Jezioro Mucharskie między południowo-wschodnimi stokami Beskidu Małego (Tarnawska Góra), a Beskidem Makowskim od wschodu.
Wieś Skawce składała się z zasadniczej części o nazwie Skawce (49°48′00″N 19°35′14″E/49,800000 19,587222), leżącej nad rzeką Skawą przy drodze Wadowice – Sucha Beskidzka i linii kolejowej, oraz kilku części położonych wyżej. Zasadnicza część wsi została wysiedlona i zalana wodą Jeziora Mucharskiego, pozostała część nadal jest wsią o nazwie Skawce.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0063087 | Bieńkówka | część wsi |
| 0063093 | Borowina | część wsi |
| 0063101 | Podgórki (Pogaje) | część wsi |
| Bochenkowa Dolina | część wsi, niestandaryzowana |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Skawce powstały najwcześniej w połowie XIV wieku, kiedy zakładaniem wsi na prawie niemieckim w lasach nadanych mu w 1333 w okolicy Zembrzyc przez księcia oświęcimskiego Jana Scholastyka zajmował się Żegota z Bieńkowic. Po raz pierwszy wzmiankowane w 1422 roku[5]. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Skawcze villa wymienia w latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[6]. Skawce należały wówczas do starostwa niegrodowego barwałdzkiego, w I połowie XVI wieku stanowiły niezupełnie zgodną z prawem własność Jana Komorowskiego z Żywca.
W okresie egzekucji praw, w 1563 roku zmuszony on był zrzec się Skawiec i uznać je za przynależne do starostwa barwałdzkiego. Jednak w 1664 r. Skawce należą już do księdza Sokołowskiego, a później do rozbiorów są własnością prepozytury (probostwa) św. Floriana w Krakowie. W 1782 r. Skawce skonfiskowane zostały przez Austriaków jako dobra kościelne i sprzedane w licytacji.
W XIX w. właścicielem był Żyd Alojzy Schanzer, później Henryk Schanzer, pod koniec XIX w. należały one do właścicielki Zembrzyc Teofili Znamięckiej.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.
25 października 2016 r. zamknięto drogę łączącą Mucharz z Zagórzem, jeden z ostatnich elementów pozostałych na dnie przyszłego zbiornika. Rozpoczęto fizyczną likwidację trasy, łącznie z dawnym mostem kolejowym nad Skawą. Zakończenie tych prac umożliwiło zalewanie zbiornika[7].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
W Skawcach znajdowała się zabytkowa kapliczka ku czci NMP z 1903 r., w związku z zalaniem wsi przez jezioro Mucharskie została przeniesiona, gruntownie odnowiona na nowym miejscu na Borowinie 20 maja 2012 roku[potrzebny przypis].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 123458
- ↑ Polska w liczbach wg spisu GUS 2011. Polska w liczbach. [dostęp 2022-04-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1154 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Radosław Truś: Beskid Mały. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, s. 310. ISBN 978-83-89188-77-9.
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom VII, Kraków 1864, str.88.
- ↑ Zatopione Skawce. [dostęp 2023-09-09].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Skawce. skawce.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-28)].
- Skawce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 661.
| Sołectwa | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
